Διαφάνεια! Διαφάνεια και ξανά διαφάνεια. Μια λέξη που έχει μετατραπεί σε εύχρηστο σύνθημα, σε εργαλείο εντυπώσεων και σε σημαία ευκαιρίας για κάθε είδους πολιτική αντιπαράθεση. Το είδαμε και τώρα, με αφορμή την έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τον Ανεξάρτητο Φορέα Κοινωνικής Στήριξης (ΑΦΚΣ). Ένα θέμα που ασφαλώς απαιτεί διαφάνεια, αλλά που την ίδια στιγμή προσφέρεται απλόχερα για τηλεοπτικές ατάκες, για «πυροτεχνήματα» και για πολιτική εργαλειοποίηση.

Ζούμε στην εποχή της καμένης γης. Όπου, μέσα από τη λαίλαπα του λαϊκισμού και της πολιτικής υπερβολής, ο καθένας επιχειρεί να διαλύσει τους πάντες και τα πάντα για να αναδειχθεί ως ο μόνος καθαρός, ο μόνος “σωτήρας” των αδικημένων. Μόνο που, σε αυτό το παιχνίδι, κανείς δεν κερδίζει. Ούτε η διαφάνεια, ούτε η Δημοκρατία. Αντίθετα, ο μοναδικός ωφελημένος είναι ο κάθε λαοπλάνος, που μέσα από τις στάχτες της πολιτικής καταστροφής προβάλλει ως δήθεν τιμητής των πάντων.

Η υποκρισία περισσεύει. Διότι, ενώ η έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας δεν εντοπίζει καμία παρατυπία, επιστρατεύεται το εύρημα της «ιδιάζουσας σχέσης» για να δημιουργηθούν εντυπώσεις. Επειδή, δηλαδή, δεν προκύπτει τίποτα μεμπτό, κάποιοι φρόντισαν να φανταστούν σκιές. Ένα οικοδόμημα εικασιών και συνειρμών, που αντί να φωτίζει τη διαφάνεια, καταλήγει να τη θολώνει. Είναι να απορεί κανείς, πώς για τις εισφορές στα πολιτικά κόμματα δεν εντοπίζονται «ιδιάζουσες σχέσεις», αλλά όταν πρόκειται για έναν φορέα που στηρίζει φοιτητές και οικογένειες, τότε ανακαλύπτουμε το πρόβλημα.

Ας δούμε, λοιπόν, τα γεγονότα. Ο ΑΦΚΣ είναι θεσμοθετημένος οργανισμός, λειτουργεί βάσει νόμου που ψήφισε η Βουλή το 2014 και υπό πλήρη συμβατότητα με το Σύνταγμα. Οι χορηγίες και οι δωρεές κατατίθενται αποκλειστικά σε ειδικό λογαριασμό της Κεντρικής Τράπεζας – ούτε μετρητά, ούτε “παράθυρα”. Όλες οι ενισχύσεις δίνονται με καθορισμένα και δημοσιευμένα κοινωνικοοικονομικά κριτήρια, με στόχο τη στήριξη των πιο ευάλωτων φοιτητών.

Την ακαδημαϊκή χρονιά 2024-2025, οι χορηγίες ξεπέρασαν το 1,9 εκατομμύρια ευρώ. Εκατοντάδες οικογένειες και 1,098 φοιτητές και φοιτήτριες στηρίχθηκαν, άνθρωποι που διαφορετικά ίσως θα αναγκάζονταν να εγκαταλείψουν τις σπουδές τους. Αυτό, από μόνο του, είναι έργο που θα έπρεπε να μας κάνει περήφανους. Αντί να το ενθαρρύνουμε, όμως, το μετατρέπουμε σε πεδίο πολιτικής αντιπαράθεσης.

Είναι, δε, άξιο απορίας, πώς η Ελεγκτική Υπηρεσία, μετά από πάνω από ένα χρόνο ελέγχου, χωρίς να εντοπίσει ούτε μία παρατυπία, επιλέγει να οικοδομήσει μια αλληλουχία εικασιών για «ενδεχόμενες σχέσεις». Τέτοιες προσεγγίσεις δεν ενισχύουν τη διαφάνεια· την αποδυναμώνουν. Και κυρίως, τραυματίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών προς τους θεσμούς. Γιατί, όταν η ελεγκτική διαδικασία υποκαθίσταται από πολιτικές σκοπιμότητες, τότε δεν μιλάμε πλέον για έλεγχο αλλά για υπονόμευση.

Η σύζυγος του Προέδρου, ως Πρόεδρος του Φορέα, ασκεί έναν ρόλο ρητά προβλεπόμενο από τον νόμο – έναν ρόλο που καμία σχέση δεν έχει με «ιδιοτελή συμφέροντα». Το ίδιο κάνει και σε άλλους οργανισμούς, όπως η Σχολή Κωφών ή ο Παγκύπριος Σύνδεσμος Σπάνιων Παθήσεων. Κι όμως, αφήνονται σκιές, μόνο και μόνο για να εξυπηρετηθούν πολιτικές εντυπώσεις.

Αυτή η τακτική, της ατάκας, του υπαινιγμού και της ισοπέδωσης, δεν είναι τίποτα άλλο παρά η έκφραση μιας πολιτικής παρακμής. Δημιουργεί θολούρα, αποπροσανατολίζει, και εν τέλει πλήττει τη λειτουργικότητα του ίδιου του κράτους. Γιατί, αν συνεχίσουμε έτσι, ποια Βουλή θα έχουμε αύριο; Μια Βουλή όπου θα κυριαρχούν οι πολιτικοί κλόουν, που τρέφονται από τον λαϊκισμό και τον θόρυβο;

Ο ΑΦΚΣ παραμένει ανοιχτός σε διάλογο, σε έλεγχο, σε θεσμική εποπτεία. Όχι, όμως, σε πολιτικές στοχοποιήσεις. Το έργο του είναι μετρήσιμο και απτό: κάθε φοιτητής που συνεχίζει τις σπουδές του χάρη στη στήριξη που έλαβε, είναι απόδειξη επιτυχίας. Αυτή είναι η ουσία – όχι οι ατάκες, ούτε οι εικασίες.

Και ας μην ξεχνούμε το εξής: όταν πυροβολούμε θεσμούς που προσφέρουν, δεν πλήττουμε πρόσωπα. Πλήττουμε την κοινωνία. Πλήττουμε τη συλλογική μας αξιοπρέπεια.