Η υπόθεση Αστρασόλ και το τίμημα της ανευθυνότητας.
Το πλούσιο λεξιλόγιο του Κυπριακού, που γράφεται από τις αρχές της δεκαετίας του ᾽50, εμπλουτίστηκε το 2017 με μια ακόμη ορολογία: «Κανονικό κράτος». Την πρωτοανέφερε ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, την υιοθέτησε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ και, πλέον, θέλουμε να πιστεύουμε ότι αποτελεί κεκτημένο. Έτσι, λοιπόν, εκτός από διζωνικό δικοινοτικό, ομόσπονδο, ευρωπαϊκό, ανεξάρτητο, ακέραιο και τα λοιπά, το κράτος μας θα πρέπει να είναι και κανονικό. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα μας πάρει άλλα σαράντα χρόνια να συνεννοηθούμε πρώτα μεταξύ μας και μετά με τους μελλοντικούς μας εταίρους τι θα πει κανονικό κράτος.
Προς το παρόν φαίνεται ότι η κανονικότητα του κράτους μας παρουσιάζει σοβαρά ελλείμματα. Η πρόσφατη απόφαση του δικαστηρίου στην υπόθεση Αστρασόλ συνιστά μνημείο κρατικής ανεπάρκειας και αναλγησίας. Παρά τις φωνές των περιοίκων για πολλά χρόνια, κανένας από τους αρμοδίους δεν είχε τη στοιχειώδη ευσυνειδησία όχι να κάνει χατήρι σ᾽αυτούς τους ανθρώπους αλλά να κάνει σωστά τη δουλειά του. Παραχωρούσαν τις άδειες χωρίς κανέναν έλεγχο και ακόμη και όταν διαπιστώθηκε το πρόβλημα, δεν πήραν κανένα μέτρο για να τερματιστεί η παράνομη λειτουργία του εργοστασίου.
Αντιγράφουμε από τη δικαστική απόφαση: «Το Τμήμα Πολεοδομίας παρότι γνώριζε ότι το εργοστάσιο της Astrasol δεν είχε εξασφαλίσει πολεοδομική άδεια για τη μαζική παραγωγή σόλων υποδημάτων, εντούτοις δεν πήρε οποιοδήποτε δικαστικό μέτρο για να τερματίσει αυτή την παρανομία. Γνώριζε επίσης ότι το διχλωρομεθάνιο που χρησιμοποιούσε η Astrasol είναι δυνητικά καρκινογόνο υλικό και ότι η κατασκευή σόλων για την οποία χρησιμοποιείται διχλωρομεθάνιο δεν καλύπτεται με άδεια ούτε είναι εφικτή η χορήγηση πολεοδομικής άδειας».
Επιπλέον, το Δικαστήριο αποφάσισε ότι το κράτος (συγκεκριμένα το Τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας του Υπουργείου Εργασίας και το Τμήμα Πολεοδομίας) «ευθύνεται έναντι των εναγόντων για οιανδήποτε ζημιά έχουν υποστεί λόγω της πιο πάνω συμπεριφοράς και της αντίστοιχης διάπραξης των αστικών αδικημάτων της ιδιωτικής οχληρίας, παράβασης ευθύνης εργοδότη και παράβασης θέσμιου καθήκοντος…».
Ένα κράτος οφείλει να προσφέρει στους πολίτες του όσα αγαθά δεν μπορούν να εξασφαλίσουν μόνοι τους, όπως είναι η ασφάλεια, η παιδεία, η υγεία. Στην περίπτωση της Αστρασόλ το κράτος όχι μόνον απέτυχε να τερματίσει την παρανομία αλλά παρανόμησε το ίδιο. Και φυσικά το κόστος, σε ζωές και σε οικονομικές αποζημιώσεις, θα το επωμιστούν οι πολίτες.
Αν έχουμε μια ευχή για το 1918, είναι να αποκτήσουμε ένα λιγότερο αδιάφορο κράτος. Μέχρι να γίνει κανονικό έχουμε πολύ δρόμο ακόμη.
