- Ζητούμενο είναι μια ορθολογιστική επιδοματική πολιτική, ώστε τα οικονομικά ωφελήματα να παραχωρούνται με σύνεση, βάσει εξατομικευμένων αναγκών των δικαιούχων
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και το ασταθές περιβάλλον που δημιουργεί σε κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο παγκόσμια, αλλά και οι επιπτώσεις από την υγειονομική κρίση του κορωνοϊού, που επηρεάζουν μέχρι και σήμερα τους πολίτες, οδηγούν σε φαινόμενα κοινωνικής αποσταθεροποίησης, ιδιαίτερα για τις κοινωνικά ευάλωτες ομάδες. Οι προκλήσεις για τη συνέχεια αυξάνονται, καθώς πολλαπλασιάζονται και οι ανάγκες των πολιτών για στήριξη.
Με στόχευση την ενδυνάμωση του θεσμού της οικογένειας και τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, εστιάζουμε σε πολιτικές που αφορούν τα παιδιά, τις γυναίκες, τους ηλικιωμένους και τα άτομα με αναπηρίες. Η ανάπτυξη προγραμμάτων κοινωνικής φροντίδας που να δίνουν επιλογές για τη βελτίωση της καθημερινότητας όσων έχουν ανάγκη βρίσκεται στον πυρήνα των ενεργειών μας και σε αυτό το πλαίσιο αναπτύσσουμε συνέργειες με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Στόχος μας είναι όλοι οι πολίτες, ανεξαιρέτως των δημογραφικών τους χαρακτηριστικών, να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες φροντίδας.
Είναι για αυτό που, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου «Κύπρος_Το Αύριο», εστιάσαμε στη δημιουργία υποδομών και τη λειτουργία προγραμμάτων, τα οποία ενθαρρύνουν την ένταξη των παιδιών σε προγράμματα μέριμνας και εκπαίδευσης και εξυπηρετούν τις ανάγκες των ηλικιωμένων και των ατόμων με αναπηρίες, την ίδια ώρα που διευκολύνουν την είσοδο του ενεργού δυναμικού στην αγορά εργασίας.
Παράλληλα, στοχεύσαμε στην αναθεώρηση της πολιτικής μας για κοινωνική στήριξη των πολιτών. Μεγάλη πρόκληση που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε στη συνέχεια είναι η απαγκίστρωσή μας από τα επιδόματα και η εξεύρεση τρόπων που να περιορίζουν την εξάρτηση των πολιτών από τα επιδόματα. Φαινόμενο που δυστυχώς επικράτησε εδώ και αρκετά χρόνια.
Εκείνο, επομένως, που καλούμαστε να υλοποιήσουμε, είναι μια ορθολογιστική επιδοματική πολιτική, στο πλαίσιο της οποίας τα όποια οικονομικά ωφελήματα θα παραχωρούνται με σύνεση, βάσει των εξατομικευμένων αναγκών των δικαιούχων. Επιδίωξη του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας πρέπει να είναι πρωτίστως η εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής που να συνδυάζει ενέργειες προς τους αιτητές/δικαιούχους του ΕΕΕ και της οικογένειάς τους, έτσι ώστε να τους δίνεται καθοδήγηση για την επίλυση των πρακτικών δυσκολιών που αντιμετωπίζουν και να ενθαρρύνονται με διάφορα κίνητρα να εντάσσονται στην εργασία, ενώ, ταυτόχρονα, με παρεμβάσεις μας να συμβάλλουμε στη διαχείριση των διάφορων ψυχοκοινωνικών προβλημάτων που αυξάνουν τον κίνδυνο εκ νέου απώλειας της εργασίας ή υποτροπής του ατόμου σε συμπεριφορές που ενδεχομένως να οδηγήσουν ξανά σε εγκλωβισμό του ατόμου σε επιδόματα. Ο απώτερος στόχος αυτής της στρατηγικής πρέπει να είναι η μείωση του αριθμού των ατόμων που στηρίζονται επί μακρόν στα επιδόματα και την οικονομική ενίσχυση για τη διαβίωσή τους.
Η κύρια στόχευση είναι να διατηρηθεί η οικονομία ανθεκτική και ισχυρή, αφού στην πράξη αποδεικνύεται ότι η ακμάζουσα οικονομία οδηγεί στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και μείωση της ανεργίας και, συνεπακόλουθα, σε μείωση των ατόμων που χρειάζονται οικονομική στήριξη από το κράτος και εξοικονομήσεις για ενίσχυση των πραγματικά ευάλωτων ομάδων. Προς αυτή την κατεύθυνση έγιναν ήδη σημαντικά βήματα το 2022, παρά την αστάθεια εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία και του πληθωρισμού. Ενδεικτικά να αναφέρω ότι εξοικονομήσαμε ποσό ύψους περίπου €17 εκατομμυρίων, σε σύγκριση με το ποσό που είχε διατεθεί για το ΕΕΕ το 2021, με παράλληλη μείωση στους δικαιούχους του επιδόματος από 24.380 σε 19.280. Το ποσό που εξοικονομήθηκε διανεμήθηκε σε άλλες παροχές, για στήριξη ατόμων και νοικοκυριών με διάφορες ανάγκες.
Συμπερασματικά, εκείνο που οφείλουμε να καλλιεργήσουμε στην κουλτούρα της κοινωνίας είναι η ανάγκη να εφαρμόζουμε πρωτίστως δράσεις και μέτρα που στοχεύουν στην κοινωνική επανένταξη του ατόμου. Δεν παραβλέπουμε την ανάγκη συμπληρωματικής στήριξης μέσω της παραχώρησης επιδομάτων. Παρόλα αυτά, αρχική μας έγνοια είναι να βοηθήσουμε το άτομο να κατανοήσει πως, εφόσον είναι εφικτό, η βελτίωση της διαβίωσής του θα επέλθει μέσω της ενσωμάτωσής του στο εργασιακό περιβάλλον και, κατ’ επέκταση, της κοινωνικής επαναδραστηριοποίησής του.
Οι προκλήσεις που αναφύονται ενώπιον μας είναι μεγάλες και ολοένα αυξανόμενες. Το κράτος πρόνοιας ενισχύεται με ορθή, ολοκληρωμένη και στοχευμένη κοινωνική δράση και με δυνατή οικονομία. Η συμβουλή μου προς εκείνον που θα βρεθεί στο πηδάλιο του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας από την 1η Μαρτίου 2023, είναι να αγκαλιάσει τον άνθρωπο, να τον θέσει στο επίκεντρο των πολιτικών του, χωρίς εξαιρέσεις και αποκλεισμούς, μεριμνώντας πάντοτε για το συμφέρον και την ευημερία του.
* Υφυπουργός Κοινωνικής Πρόνοιας
