Διάβασα πρόσφατο ρεπορτάζ ότι στη Λεμεσό κατά τη διάρκεια των αντιπλημμυρικών έργων βρέθηκαν αρχαιότητες και ότι εν τη σοφία του το ΣΑΛΑ το είχε προβλέψει και προσέλαβε αρχαιολόγο για να επιβλέπει τις εργασίες! Συγχαρητήρια στο ΣΑΛΑ για την πρωτοπόρα αυτή του ενέργεια που μακάρι να ακολουθήσουν και άλλοι.
Αρπάζοντας την είδηση προσθέτω με περισσή περηφάνια This is Cyprus, ή ακόμη This is the Eastern Mediterranean [η κοιτίδα του πολιτισμού], ή ακόμη για να θυμηθούμε «τα περίχωρα της Κερύνειας» του Σεφέρη και τα δικά μας «αυτός ο κόσμος δεν είναι ο δικός μας, είναι του Ομήρου», λόγια του μεγάλου Άγγλου ποιητή W.H. Auden.
Κάτω από τη σύγχρονη Κύπρο είναι μια άλλη Κύπρος κρυμμένη και ξεχασμένη. Γεγονός αδιαμφισβήτητο που οι πλείστοι άρχοντες και παρακοιμώμενοι αγνοούν, δεν έχουν καταλάβει και, βέβαια, ποσώς εκτιμήσει, με αποτέλεσμα να συμπεριφερόμαστε ως να είμασταν οι μοναδικοί και αποκλειστικοί ένοικοι του παρόντος εδάφους, περιφρονώντας και συχνά καταστρέφοντας ότι βρίσκεται στα κάτω διαζώματα, αγόμενοι, συρόμενοι και κυρίως μιμούμενοι Ντουπαριανούς και Καταριανούς που ζουν πακτωμένοι σε άμμους και αμμοθίνες. Δεν θα αναφερθώ σε οφθαλμοφανή παραδείγματα που φέρνουν στην επιφάνεια την απόλυτη φοινικική μας εξάρτηση, αλλά και την άγνοιά μας για το περιβάλλον και την ιστορία.
Το σημερινό κείμενο αφιερώνεται στον νέο Υπουργό Συγκοινωνιών και βέβαια στους άλλους Υπουργούς και Υφυπουργούς των οποίων το έργο είναι άμεσα συνυφασμένο και συνδεδεμένο με το θέμα της αλήθειας της Κύπρου. Γιατί περί αλήθειας πρόκειται, η οποία δεν είναι δυνατόν θα συνεχίσει να μας ξαφνιάζει κάθε φορά που η μπουλντόζα σκάβει στα χώματα των πόλεων του αρχαιοτάτου μας τόπου και αίφνης ανακαλύπτει κεκοιμημένους και τα πέριξ και τα συν αυτώ ενίοτε πολύτιμα δώρα. Δεν είμαστε χτεσινοί και πάντα κάτω από το υπέδαφος πόλεων και χωρίων θα υπάρχουν τάφοι καθότι «ἐπάμεροι· τί δέ τις; τί δ᾽ οὔ τις; σκιᾶς ὄναρ ἄνθρωπος. ἀλλ᾽ ὅταν αἴγλα διόσδοτος ἔλθῃ, λαμπρὸν φέγγος ἔπεστιν ἀνδρῶν καὶ μείλιχος αἰών». Το αφήνω στην αριστουργηματική ελληνική γλώσσα και προσφέρω μετάφραση στην υποσημείωση1, αναστενάζοντας βαθιά γιατί λίγοι είναι πια αυτοί που ανάμεσά μας μπορούν να διαβάσουν τη ρήση, χώρια να την κατανοήσουν
Κάτω από τη σύγχρονη Κύπρο είναι μια άλλη Κύπρος κρυμμένη και ξεχασμένη.
Σίγουρα η σωστή ανάπτυξη δεν αναχαιτίζεται, ούτε είναι μια καταραμένη λαίλαπα [ για να κλείσω αμέσως τα στόματα των διαμαρτυρομένων] η οποία δεν επιδέχεται λύσεις και επιλογές που είναι προς το δημόσιο συμφέρον, και όχι το άλλο, το πλειστάκις κεκρυμμένο!
Ποια είναι λοιπόν η πραγματικότητα της κτισμένης και άκτιστης Κύπρου την οποία διαπραγματεύονται καθημερινά, κάποτε σωστά, συχνότερα λανθασμένα λόγω άγνοιας.
Ο νέος μας πρόεδρος επέλεξε κυρίως νέους τεχνοκράτες να κρατούν τα ηνία τούτου του άστατου κόσμου. Οι επιλεγμένοι τεχνοκράτες, όμως, πρέπει να κατέχουν και την κατάλληλη παιδεία [ή τουλάχιστον να περιστοιχίζονται από άτομα που την κατέχουν] γιατί χωρίς αυτήν δημιουργούν παγίδες και θυσιάζουν αβίαστα και τον τόπο και την ιστορία στο όνομα μιας λανθασμένης ανάπτυξης. Στο κέντρο της Λεμεσού ή της Λευκωσίας βρίσκεται θαμμένη μια άλλη πολιτεία που αργά ή γρήγορα κομμάτι της θα έρθει στο φως. Τη διαχείριση αυτών των στιγμών χειρίζονται οι τεχνοκράτες σε απόλυτη συνεργασία με επιστήμονες ιστορικούς που είναι σε θέση να ξέρουν τι κρατάμε και προστατεύουμε και τι θάβουμε δια παντός.
Κάποτε στην αντίπαλη Τουρκία έπρεπε να παρθούν αποφάσεις για τη δημιουργία φραγμάτων, αναγκαίων στην καθημερινότητα και στην οικονομία. Λαμβάνοντας την απόφαση για τη δημιουργία ενός φράγματος οι τεχνοκράτες διάβασαν ότι εκεί κάποτε υπήρχε το Ζεύγμα, μια πόλη των ελληνιστικών χρόνων που ίδρυσε ο διάδοχος του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο Μακεδόνας στρατηγός Σέλευκος Νικάτωρ, περίπου το 300 π.Χ., σήμερα βυθισμένη, γιατί κατακλύστηκε από τα νερά τεχνητής λίμνης από το φράγμα Μπιρετσίκ. Τεχνοκράτες, ιστορικοί και ειδικοί πήραν τη σωστή απόφαση να μεταφέρουν τα μοναδικής τέχνης ψηφιδωτά, που απεικονίζουν τις Μούσες και τον Ωκεανό σε ειδικό χώρο για να τα προστατεύσουν!
Ευχόμαστε, λοιπόν, να έχουμε τεχνοκράτες μεν, πεπαιδευμένους δε! Για να προλαβαίνουν τους ολέθρους, είτε αυτοί είναι σεισμοί και άθλιες κατασκευές, είτε τρένα που εκτροχιάζονται λόγω «κακιάς ώρας», αλλά και να προνοούν σωστά για το μέλλον της χώρας! Για να συμβαδίζουν αφενός με την πραγματικότητα και αφετέρου με τις αλήθειες. Να ξέρουν πριν ποταβριστούν, είτε για έργα είτε για πράξεις, ότι το νησί δεν είναι φελλός που τυχαία επιπλέει στη Μεσόγειο! Έχει βάσεις στέρεες, εδώ και 85 εκατομμύρια χρόνια η κορυφή του Τροόδους λάμπει στον ήλιο, κάθε σπιθαμή της γης μας έζησε το παρελθόν είτε δοξαστικά, είτε με πόνο βαθύ και ανείπωτο… Εμείς έχουμε τη ευτυχία να ζούμε στα άνω διαζώματα, από κάτω υπήρχαν άλλοι πολλοί, και είναι πάνω στη δική τους ράχη που χορεύουμε ή θρηνούμε σήμερα.
Η φράση κλειδί είναι «ἐπάμεροι· τί δέ τις; τί δ᾽ οὔ τις; σκιᾶς ὄναρ ἄνθρωπος».
1. Εφήμεροι· τί είναι κανείς και τί δεν είναι;
Ίσκιος ονείρου ο άνθρωπος.
Μα σαν τον βρει αίγλη θεόσταλτη,
φέγγος λαμπρό τον αγκαλιάζει,
κι είναι γλυκύτατη η ζωή του
Ελεύθερα, 12.3.2023
