Τον Κύπρο τον γνώρισα στη Μόρφου κατά την πραξικοπηματική περίοδο της ανωμαλίας και της θανάσιμης παρανομίας της ΕΟΚΑ Β. Είχε ακούσει για τον Όμιλο Φίλων Μόρφου, την πολιτιστική, την πολιτική και την αντιστασιακή του δράση. Τότε ο Ο.Φ.Μ. εξέδιδε και τοπική εφημερίδα τον «Παρατηρητή». Ήρθε για να μας γνωρίσει, να μας συγχαρεί για τη δράση μας και να θέσει τον εαυτό του στη διάθεσή μας για ό,τι μπορούσε να κάνει. Εμείς τότε είμαστε νέοι, ενθουσιώδεις, με οράματα και με ορμή. Ο Κύπρος ήταν ένας πενηντάρης, σοβαρός, οικογενειάρχης, διευθυντής του δημοτικού σχολείου Κατωκοπιάς. Μπορεί και βολεμένος κοινωνικά και οικονομικά. Όμως διέφερε από πολλούς άλλους της ηλικίας και του status του. Είχε εκείνη τη φλόγα του οραματιστή, του ιδεολόγου, του δημοκράτη, που όσο περνά ο καιρός αντί η φλόγα να σιγοσβήνει, όπως γίνεται συνήθως, αντίθετα φουντώνει.
Προασπιζόταν ήδη με κάθε τρόπο τη δημοκρατική νομιμότητα, μιλώντας ανοικτά, διαφωτίζοντας και καλώντας τους συγχωριανούς τους να καταδικάσουν την παρανομία και να συμπαρασταθούν στον εκλεγμένο Πρόεδρο του κράτους. Δεν λέγω: τον Μακάριο. Ο Κύπρος όσο και να εκτιμούσε και να σεβόταν τον Μακάριο, δεν ήταν και δεν μπορούσε να ήταν προσωπολάτρης. Ήταν ένας αληθινός ιδεολόγος, ένας συνειδητός δημοκράτης. Ένας σοσιαλιστής.
Ένα από τα παιδιά του, ο Γιώργος, μέχρι πρόσφατα πρόεδρος της κοινότητας Κατωκοπιάς, μας περιγράφει στο σημείωμα που μας έδωσε, την προσωπικότητα του πατέρα του και τις μνήμες τις αγαθές που άφησε όπου κι αν πέρασε, ως δάσκαλος, την εκτίμηση, τον σεβασμό κι εγώ λέγω και τον θαυμασμό που δίκαια κέρδισε από τους ανθρώπους. Ώσπου ήρθε η ημέρα της κρίσης. Η αποφράδα 15η Ιουλίου. Η Μόρφου δεν ήταν ασφαλώς ο ομφαλός της Κύπρου. Είχε όμως τη δική της αντιστασιακή ιστορία που εν πολλοίς είναι ακόμη άγνωστη:
Αμέσως με την εκδήλωση του πραξικοπήματος, οι οργανωμένοι αντιστασιακοί κατέλαβαν τα καίρια πόστα της κωμόπολης, τη CYTA, τις εισόδους στην πόλη και άλλα σημαντικά πόστα.
Οι καμπάνες ηχούσαν συναγερμό και πλήθος κόσμου, άνδρες, γυναίκες, παιδιά, συγκεντρώθηκαν έξω από τη μητρόπολη Μόρφου, διαδηλώνοντας την υποστήριξή τους στον εκλεγμένο Πρόεδρο, και ζητώντας οι άνδρες, οπλισμό για να αντισταθούν στο πραξικόπημα.
Κάποιοι ήρθαν με τα κυνηγετικά τους. Μέσα στο κτήριο της μητρόπολης ένοπλοι αντιστασιακοί των ομάδων της ΕΔΕΚ καθώς και άλλοι Μακαριακοί. Όλοι νέοι. Ανάμεσα σ΄ αυτούς κι ένας σοβαρός ώριμος άνδρας με το όπλο στο χέρι. Ο Κύπρος Μιχαηλίδης. Απτόητος, ακλόνητος και προσηλωμένος στο στόχο. Να μην περάσει ο φασισμός. Γιατί έρχεται πίσω από τον φασισμό η καταστροφή της Κύπρου.
Ήταν εκεί στο πόστο του όλη μέρα κι όλη νύκτα ως την ώρα που διαλύσαμε. Ακροβολισμοί, ανταλλαγή πυρών υπήρχαν κατά διαστήματα. Και δυστυχώς είχαμε και έναν νεκρό στρατιώτη. Το μελανό σημείο που σημάδεψε όλους μας…
Γύρω στα μεσάνυχτα και αφού προηγήθηκαν πολλά, ήλθε από τον αστυνομικό σταθμό ένας αστυνομικός φέρνοντάς μας ένα τελεσίγραφο από τον συνταγματάρχη Χίο. Ή παραδίδεστε ή κτυπάμε με το πυροβολικό. Ακολούθησε αναστάτωση και διάσπαση. Οι μεν ελεύθεροι και ιδιαίτερα μέλη του εφεδρικού που βρίσκονταν μαζί μας, δεν ήθελαν ν΄ ακούσουν για παράδοση. Όμως υπήρχαν και οι οικογενειάρχες που είχαν παιδιά και γυναίκα. Τα πράγματα εξελίσσονται προς το χειρότερο, οπότε επενέβη ο αξιοσέβαστος δάσκαλος της Κατωκοπιάς και υπέδειξε την τρίτη λύση. Ούτε παραδιδόμαστε, ούτε παραμένουμε. Δηλώνουμε κι απαντούμε ότι δεν θα παραδοθούμε και αρχίζουμε να εκκενώνουμε το κτήριο δυο-δυο με προορισμό το μοναστήρι του Κύκκου όπου όπως πληροφορηθήκαμε είχε ήδη πάει ο Μακάριος. Να συνεχίσουμε την αντίσταση. Η σοφία του ανδρός, η ηρεμία με την οποία ανέπτυξε τη θέση του, η αξιοπιστία που απέπνεε η προσωπικότητά του, η ακτινοβολία του, αν θέλετε, έπεισε όλους. Όλοι δέχτηκαν την πρότασή του και από τη 12η μεσ. μέχρι τη 1 μετά τα μεσάνυχτα το κτήριο εκκενώθηκε.
Αυτές είναι οι προσωπικές μου εμπειρίες από τον Δάσκαλο της Κατωκοπιάς. Μαζί με το κείμενο που έγραψε ο γιος του Γιώργος μπορούμε όλοι να συλλάβουμε το μεγαλείο του χαρακτήρα αυτού του μοναδικού ανδρός.
Αιωνία του η μνήμη.
*Πρώην Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης
