Μία από τις τελευταίες επιθέσεις εναντίον της ελευθερίας της επιλογής θα εφαρμοστεί, οσονούπω μας λένε, από την Κυβέρνηση Αναστασιάδη με αιχμή του δόρατος τον υπουργό Οικονομικών του, τον Χάρη Γεωργιάδη. Θα πρέπει, μας ανακοίνωσαν, να κάνουμε τις αγορές μας ηλεκτρονικά, με πλαστικό χρήμα, ούτως ώστε να παταχθεί, τάχατες, η φοροδιαφυγή. Δεν ξέρω αν το πιστεύουν πως έτσι θα παταταχθούν η φοροδιαφυγή, η διαφθορά και το μαύρο χρήμα. Πάντως, το διατυμπανίζουν. Και από του χρόνου, παράλληλα, όλοι ανεξαιρέτως θα πρέπει να υποβάλλουμε –ηλεκτρονικά– φορολογική δήλωση, για να υπάρχει «μια συνολική εικόνα για τη φορολογική μας βάση». Για να παταχθεί, και πάλι τάχατες, η φοροδιαφυγή κ.λπ. Είναι γεγονός πως σε κατοπινές του δηλώσεις ο υπουργός Οικονομικών προσπάθησε να διασκεδάσει τη σοβαρότητα του θέματος –πως δηλαδή οδηγούμεθα σε μια κοινωνία χωρίς μετρητά– διευκρινίζοντας πως το πλαστικό χρήμα δεν αφορούσε στις καθημερινές συναλλαγές των καταναλωτών, αλλά σε συναλλαγές ανάμεσα σε επιχειρηματίες και εμπόρους. Τότε τα μηχανάκια POS (Point Of Sale) που απαιτούνται σε κάθε κατάστημα –και έχει γεμίσει η αγορά– γιατί χρειάζονται; Και για τους καταναλωτές δεν είναι; Ή μήπως κανείς μας δεν έχει ταξιδέψει στη Δυτική Ευρώπη και στις Σκανδιναβικές Χώρες, όπου ούτε καφέ δεν μπορείς να αγοράσεις χωρίς κάρτα. Στην Κύπρο εκεί που παλιά υπήρχε πινακίδα που έγραφε “Νο credit cards accepted here”, οσονούπω μια άλλη θα λέει “Νο cash accepted here”. Kαι τις πινακίδες “ΤΟΙΣ ΜΕΤΡΗΤΟΙΣ” θα τις βρίσκουμε μόνο στα παλαιοπωλεία. Όταν υλοποιηθούν τα περί πλαστικού χρήματος, η Κύπρος, με χρονική καθυστέρηση, θα πάρει και αυτή την άγουσα για την κατάργηση των μετρητών από τις τσέπες των πολιτών. Θα μας πάνε σε μια κοινωνία χωρίς μετρητά. Θα μετατραπούμε σε ένα cashless society, όπως λεν στην Εσπερία. Και τη δυστοπική αυτή εξέλιξη την ονομάζουν «εκσυχρονισμό» και «πρόοδο», αυτοί που ζουν στα υψηλά δώματα. Μια τέτοια εξέλιξη θα είναι πρωτίστως πολιτικό και συνάμα οικονομικό έγκλημα πρώτου μεγέθους. Διότι θα μας αφαιρέσει τη δυνατότητα επιλογής που είναι η αρχή και το τέλος της ελευθερίας. Όταν χάσεις την ελευθερία σου, τραγούδησε η μεγάλη ρόκερ Janis Joplin, «δεν έχεις άλλο τίποτα να χάσεις» (τραγούδι, “Me and Bobby McKee”). Και είναι αυτό που επιδιώκεται. Να μας μετατρέψουν όλους σε ενεργούμενους. Σε μια κατάσταση όπου θα κυριαρχήσουν το πλαστικό χρήμα και οι ηλεκτρονικές συναλλαγές, θα σημαίνει πως οι πολίτες δεν θα μπορούν να συναλλάσσονται παρά μόνο ηλεκτρονικά. Η πρώτη δυστοπική συνέπεια θα είναι το καθολικό φακέλωμα. Και τι έγινε, ποιος ο φόβος, αναριωτιέται κάποιος, αν δεν είσαι εγκληματίας; Εδώ καταντήσαμε. Θα πρέπει να αποδεικνύεται μέσα από τον φάκελο μας πως δεν είμαστε ένοχοι. Όχι πως είμαστε –και χωρίς φάκελο– εκ προοιμίου αθώοι. Και αυτό θα το πιστοποιεί ποιος; Μα ο απροσδιόριστος «Μεγάλος Αδελφός», ο οποίος, μέσω της ενεργούμενης πλέον τεχνολογίας των αλγορίθμων («συνταγές» τεχνητής νοημοσύνης «διά πάσαν νόσο και και πάσαν μαλακίαν»), θα ασκεί αστυνόμευση των πάντων. Πριν την σε εξέλιξη δυστοπία, υπήρχε μια κάποια λύση, με την έννοια πως θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε και να προσωποποιήσουμε τον δυνάστη μας –αυτόν «που φυλάει τους φύλακες»– και να τον εξαναγκάσουμε, σε ένα κράτος δικαίου, να λογοδοτήσει. Σε λίγο αυτό δεν θα είναι πλέον εφικτό. Διότι θα τον ελέγχει και αυτόν η τεχνολογία των αλγορίθμων, και οι οποίοι αλγόριθμοι θα λειτουργούν αυτόνομα από την ανθρώπινη βούληση. Στο βάθος θα την πατήσουν και οι θαμώνες των «υψηλών δωμάτων». Θα υπάρξει, δηλαδή, και μια μορφή νεμέσεως. Σε μια τέτοια κοινωνία, τον έλεγχο θα έχουν οι κεντρικές τράπεζες και οι ανώτατοι τραπεζίτες. Οι τελευταίοι ανήκουν σε μια διεθνή «κάστα» ανθρώπων που προφανώς κάτι «παθαίνουν» διότι σχεδόν όλοι φαίνεται να τυφλώνονται από έναν συνδυασμό εξουσίας και πλούτου και να μη χαίρουν –για να το διατυπώσω ευγενικά– αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης από την κοινωνία. Πίσω από την προπαγανδιστική καμπάνια για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές υποκρύπτεται κάτι ύπουλο και καταχθόνιο που δεν περιορίζεται μόνο στην Κύπρο. Η τελευταία απλά συμμετέχει. Ο στρατηγικός στόχος είναι η φασιστική και αυθαίρετα αρπαγή των χρημάτων του κόσμου από τις τράπεζες, όποτε τους προκύπτει ανάγκη, ακριβώς όπως έγινε στην Κύπρο τον Μάρτιο του 2013. Έρχομαι τώρα και στα δικά μας. Μόλις πρόσφατα αποφεύχθηκε μια επανάληψη του φασιστικο-οικονομικού πραξικοπήματος του 2013, στην περίπτωση του Συνεργατισμού. Οι πονηρεμένοι όμως πολίτες δεν έκατσαν με σταυρωμένα χέρια. Απέσυραν τα λεφτά τους (πολλά δισεκατομμύρια). Και τούτη τη φορά δεν επανελήφθη η ληστεία του 2013. Όμως η κλοπή των καταθέσεων –το λένε bail-in, στην Εσπερία– θα γίνει φαινόμενο ρουτίνας στο μέλλον διότι με την παγκοσμιοποίηση των αγορών και το χρηματιστικό κεφάλαιο (financialization), το καπιταλιστικό σύστημα έχει παντελώς εκφυλιστεί. Έπαψε να παράγει πλούτο και έχει μετατραπεί σε χρηματιστηριακό παραγοντίστικο παίγνιο. Κάθε φορά που το τραπεζικό σύστημα θα καταρρέει κάπου, θα γίνεται αυτόματα “bail-in”. Και κάθε απλός άνθρωπος που δουλεύει καθημερινά, που δεν κλέβει και που δεν εξαπατά θα πληρώνει τη νύφη χωρίς να μπορεί να κάνει οτιδήποτε. Μέσα στην κοινωνία, και χωρίς λεφτα στην τσέπη του, θα είναι ανίσχυρος και πολιτικά ευνουχισμένος. Θα του αφαιρεθούν οι επιλογές. Δεν θα είναι πλέον αφέντης του εαυτού του. Τι θα αποσύρει σε μια κρίση; Ηλεκτρονικές μονάδες για να τις αποθηκεύσει πού; Στον υπολογιστή του; Και τι θα γίνει εάν πέσει το ρεύμα; Αν υπάρξουν σεισμοί και καταποντισμοί; Αν υπάρξει πόλεμος; Δεν αμφιβάλλω για την πρακτική χρησιμότητα του πλαστικού χρήματος και πως μπορεί να θεραπεύσει πολλές από τις παθογένειες τις κοινωνίας, εφόσον όμως συντρέχουν και μια σειρά από άλλες προϋποθέσεις. Εφόσον κυριαρχεί η διαφάνεια, εφόσον υπάρχει ευθυνοδοσία, εφόσον λειτουργούν οι δημοκρατικές διαδικασίες και ίσως, πάνω από όλα, εφόσον λειτουργεί κράτος δικαίου. Αν τα παραπάνω δεν ισχύσουν κανένα μέτρο δεν θα φέρει αποτέλεσμα. Η ανθρώπινη ευρηματικότητα θα βρίσκει κάθε φορά τρόπους, π.χ. να φοροδιαφεύγει – που στην Ελλάδα ήδη εφαρμόζονται κατά κόρον. Και δεν αναφέρομαι καν στο ευρέως διαδεδομένο κοινωνικό φαινόμενο του αντιπραγματισμού. Αν όμως ολοκληρωθεί αυτό που η εξουσιαστική ελίτ επεξεργάζεται, αν εξαφανιστούν τα μετρητά από την αγορά, οι εξουσιαστές θα κατέχουν το απόλυτο εργαλείο ελέγχου για αυτούς, και ανελευθερίας για εμάς. Τότε είναι που θα ακυρωθεί η κάθε δικλίδα ασφαλείας και θα θριαμβεύσει η χειρότερη μορφή του ολοκληρωτισμού, που είναι η φασιστική. Σε μια τέτοια περίπτωση οι άνθρωποι θα κάνουν αυτό που διαχρονικά έκαναν. Θα «προσφύγουν στον ουρανό», δηλαδή θα επαναστατήσουν. Το κάνουν ήδη στη Γαλλία. Τα «Κίτρινα Γιλέκα» δεν επαναστατούν για τα καύσιμα. Στη Γαλλία βλέπουμε μια πραγματική Επανάσταση των Χρωμάτων που δεν είναι επανάσταση-μαϊμού! Επαναστατούν εργάτες και αγρότες ενάντιον ενός εκφυλισμένου παγκοσμιοποιημένου καπιταλιστικού συστήματος. Επαναστατούν εναντίον της εξουσίας και της ελίτ των ρετιρέ. Το ίδιο έκαναν και οι λαϊκές μάζες στη Βρετανία με το Brexit. Και, ναι, ακόμη και αυτοί που έκαναν τη διαφορά για να γίνει ο Τραμπ πρόεδρος.
