Ότι η απόφαση του δικαστηρίου στην αγωγή των συγγενών του πλοίαρχου Ιωαννίδη, που σκοτώθηκε στην τραγωδία του Μαρί, κατά του πρώην προέδρου της Δημοκρατίας Δημήτρη Χριστόφια θα ήταν αρνητική ήταν, εν πολλοίς, αναμενόμενη. Κι αυτό διότι ήταν σαφής η νομική θέση που είχε εκφραστεί προηγουμένως, ότι η ασυλία που το Σύνταγμα παρέχει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τον καλύπτει κατά τη διάρκεια της θητείας του αλλά επεκτείνεται και μετά από αυτήν. Εκείνο, ωστόσο, το οποίο ελπίζαμε ήταν πως η ανακίνηση του θέματος αυτού, μάλιστα, ενώπιον δικαστηρίου, θα προκαλούσε δημόσιο διάλογο με στόχο την τροποποίηση ενός τέτοιου αναχρονισμού.
Δυστυχώς, όμως, οι συνήθως λαλίστατοι πολιτικοί στη συγκεκριμένη περίπτωση ποίησαν την νήσσαν. Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου, ο εκάστοτε Πρόεδρος της Δημοκρατίας απολαμβάνει απόλυτης ασυλίας καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του αλλά και μετά από αυτήν. Η θέση του δικαστηρίου, ιδιαίτερα όσον αφορά την περίοδο μετά τη λήξη της θητείας του Προέδρου, ήταν ότι «ο κίνδυνος να αντιμετωπίσει στο μέλλον και όταν δεν θα είναι πλέον Πρόεδρος αστικές αξιώσεις θα ήταν δυνατόν να επηρεάσει κατά τη διάρκεια της θητείας του, τις αποφάσεις του στο πλαίσιο της λειτουργία του ως Πρόεδρος».
Μα αυτό ακριβώς θα έπρεπε να ήταν το επιδιωκόμενο. Να γνωρίζει ο εκάστοτε Πρόεδρος, πως δεν θα είναι άνευ κόστους για τον ίδιο το όποιο λάθος στις αποφάσεις του θα επιφέρει κόστος μικρό ή μεγάλο στο δημόσιο, στους πολίτες και στον τόπο γενικότερα. Είναι αντιληπτό το πνεύμα του δικαστηρίου. Εννοεί ότι αν ο κάθε Πρόεδρος φοβάται ότι μετά τη θητεία του θα κληθεί να έχει συνέπειες για την όποια απόφαση του, πιθανώς, θα εμφανίζεται διστακτικός στις αποφάσεις του. Κι αυτό, ενδεχομένως, να συνεπάγεται κόστος για τον τόπο και το λαό από την ανάποδη. Δηλαδή, με την αποφυγή λήψης κάποιας σημαντικής απόφασης υπό τον φόβο των συνεπειών να μην αποτρέπει το όποιο υπαρκτό κόστος.
Με όλο το σεβασμό, όμως, η στήλη κάνει διαφορετική ανάγνωση και ανάλυση του θέματος. Η «απειλή» για μελλοντικές συνέπειες θα υποχρεώνει τον κάθε Πρόεδρο να είναι σοβαρός στην κάθε του απόφαση στον μέγιστο βαθμό. Και κατ’ επέκταση, θα ξεχωρίζουν οι πραγματικοί ηγέτες (που τόσο πολύ τους έχει ανάγκη ο τόπος) από τους μέτριους πολιτικούς (που τόσο πολύ έχει μπουχτίσει από δαύτους ο τόπος). Όποιος Πρόεδρος δεν είναι απολύτως προσεκτικός και επιφέρει κόστος στο κράτος και την κοινωνία, τότε, ναι, πρέπει να πληρώνει. Μόνο έτσι αυτός ο ταλαιπωρημένος από τους πολιτικούς του τόπος μπορεί να κάνει άλματα μπροστά.
Τέτοιου είδους ασυλίες, οι οποίες στην προέκταση τους ισοδυναμούν με κατοχή του αλάθητου, παραπέμπουν σε μεσαιωνικές εποχές. Τέτοια αλάθητα είχαν κάποτε οι βασιλιάδες και ο Πάπας. Ακόμη και ο τελευταίος, όμως, όντας στην τρίτη μετά Χριστόν χιλιετία, έχει αποποιηθεί το αλάθητο. Ο Πάπας Φραγκίσκος σε επιστολή του προς τον Ελβετό θεολόγο Χανς Κουνγκ, τόνιζε ότι δεν θέτει κανένα όριο στην συζήτηση για το αλάθητο, αφήνοντας να διαφανεί καθαρά ότι στηρίζει τον εκσυγχρονισμό μιας απόφασης η οποία λήφθηκε το 1870!
Όσον για την περιβόητη καραμέλα, που κατά καιρούς πιπιλάνε οι πολιτικοί, του Συντάγματος και ότι δεν μπορούμε να το αλλάζουμε κάθε λίγο και λιγάκι, αποτελεί μέγιστο εμπαιγμό. Επειδή, απλούστατα, ο καθένας δύναται να διακρίνει πότε αυτός ο ισχυρισμός καταλήγει στους κάδους απορριμμάτων όταν πρόκειται να εξυπηρετηθούν λόγοι που οι ίδιοι επιθυμούν. Αντιθέτως, στις υπόλοιπες περιπτώσεις προφασίζονται αδυναμία αλλαγής του Συντάγματος.
Δυστυχώς, διαχρονικά η πολιτική έχει καταδείξει στην πράξη ότι ΟΛΟΙ ανεξαιρέτως οι κατέχοντες εξουσία, μικρή ή μεγάλη, μηδενός εξαιρουμένου, πρέπει να αισθάνονται πως αν υποπέσουν σε σφάλματα που επιφέρουν κόστος θα έχουν συνέπειες. Όχι επειδή είναι αυτοσκοπός το κυνήγι των πολιτικών, ακόμη και των Προέδρων. Ούτε επειδή πρέπει να επικρέμεται μια δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι τους. Αλλά επειδή αυτό επιτάσσει η ανάγκη βελτίωσης της πολιτικής και των πολιτικών για να επέλθει κατ’ επέκταση και πρόοδος στον τόπο μας. Επειδή αυτό επιβάλλει η ανάγκη τερματισμού, επιτέλους, των εγκληματικών λαθών τα οποία διαχρονικά επιφορτίζεται ολοένα και περισσότερο ο δύσμοιρος αυτός λαός.
Σε αυτή την αδήριτη ανάγκη η οποία προκύπτει ως απότοκο της αρνητικής απόφασης του δικαστηρίου στην αγωγή των συγγενών του πλοίαρχου Ιωαννίδη, ουδεμία αντίδραση υπήρξε από τα κόμματα και τους πολιτικούς. Βλέπετε, ανά πάσα στιγμή, κάποιος εξ αυτών ή κάποιος προσκείμενός τους, ενδεχομένως, να βρεθεί στο εδώλιο. Οπότε σιωπηλά επιλέγουν διατήρηση κάθε ασυλίας, πίσω από την οποία κρύβουν λάθη και ζημιές. Αποκαλύπτοντας, ωστόσο, για πολλοστή φορά την απέραντη υποκρισία τους…
Δυστυχώς, όμως, οι συνήθως λαλίστατοι πολιτικοί στη συγκεκριμένη περίπτωση ποίησαν την νήσσαν. Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου, ο εκάστοτε Πρόεδρος της Δημοκρατίας απολαμβάνει απόλυτης ασυλίας καθ’ όλη τη διάρκεια της θητείας του αλλά και μετά από αυτήν. Η θέση του δικαστηρίου, ιδιαίτερα όσον αφορά την περίοδο μετά τη λήξη της θητείας του Προέδρου, ήταν ότι «ο κίνδυνος να αντιμετωπίσει στο μέλλον και όταν δεν θα είναι πλέον Πρόεδρος αστικές αξιώσεις θα ήταν δυνατόν να επηρεάσει κατά τη διάρκεια της θητείας του, τις αποφάσεις του στο πλαίσιο της λειτουργία του ως Πρόεδρος».
Μα αυτό ακριβώς θα έπρεπε να ήταν το επιδιωκόμενο. Να γνωρίζει ο εκάστοτε Πρόεδρος, πως δεν θα είναι άνευ κόστους για τον ίδιο το όποιο λάθος στις αποφάσεις του θα επιφέρει κόστος μικρό ή μεγάλο στο δημόσιο, στους πολίτες και στον τόπο γενικότερα. Είναι αντιληπτό το πνεύμα του δικαστηρίου. Εννοεί ότι αν ο κάθε Πρόεδρος φοβάται ότι μετά τη θητεία του θα κληθεί να έχει συνέπειες για την όποια απόφαση του, πιθανώς, θα εμφανίζεται διστακτικός στις αποφάσεις του. Κι αυτό, ενδεχομένως, να συνεπάγεται κόστος για τον τόπο και το λαό από την ανάποδη. Δηλαδή, με την αποφυγή λήψης κάποιας σημαντικής απόφασης υπό τον φόβο των συνεπειών να μην αποτρέπει το όποιο υπαρκτό κόστος.
Με όλο το σεβασμό, όμως, η στήλη κάνει διαφορετική ανάγνωση και ανάλυση του θέματος. Η «απειλή» για μελλοντικές συνέπειες θα υποχρεώνει τον κάθε Πρόεδρο να είναι σοβαρός στην κάθε του απόφαση στον μέγιστο βαθμό. Και κατ’ επέκταση, θα ξεχωρίζουν οι πραγματικοί ηγέτες (που τόσο πολύ τους έχει ανάγκη ο τόπος) από τους μέτριους πολιτικούς (που τόσο πολύ έχει μπουχτίσει από δαύτους ο τόπος). Όποιος Πρόεδρος δεν είναι απολύτως προσεκτικός και επιφέρει κόστος στο κράτος και την κοινωνία, τότε, ναι, πρέπει να πληρώνει. Μόνο έτσι αυτός ο ταλαιπωρημένος από τους πολιτικούς του τόπος μπορεί να κάνει άλματα μπροστά.
Τέτοιου είδους ασυλίες, οι οποίες στην προέκταση τους ισοδυναμούν με κατοχή του αλάθητου, παραπέμπουν σε μεσαιωνικές εποχές. Τέτοια αλάθητα είχαν κάποτε οι βασιλιάδες και ο Πάπας. Ακόμη και ο τελευταίος, όμως, όντας στην τρίτη μετά Χριστόν χιλιετία, έχει αποποιηθεί το αλάθητο. Ο Πάπας Φραγκίσκος σε επιστολή του προς τον Ελβετό θεολόγο Χανς Κουνγκ, τόνιζε ότι δεν θέτει κανένα όριο στην συζήτηση για το αλάθητο, αφήνοντας να διαφανεί καθαρά ότι στηρίζει τον εκσυγχρονισμό μιας απόφασης η οποία λήφθηκε το 1870!
Όσον για την περιβόητη καραμέλα, που κατά καιρούς πιπιλάνε οι πολιτικοί, του Συντάγματος και ότι δεν μπορούμε να το αλλάζουμε κάθε λίγο και λιγάκι, αποτελεί μέγιστο εμπαιγμό. Επειδή, απλούστατα, ο καθένας δύναται να διακρίνει πότε αυτός ο ισχυρισμός καταλήγει στους κάδους απορριμμάτων όταν πρόκειται να εξυπηρετηθούν λόγοι που οι ίδιοι επιθυμούν. Αντιθέτως, στις υπόλοιπες περιπτώσεις προφασίζονται αδυναμία αλλαγής του Συντάγματος.
Δυστυχώς, διαχρονικά η πολιτική έχει καταδείξει στην πράξη ότι ΟΛΟΙ ανεξαιρέτως οι κατέχοντες εξουσία, μικρή ή μεγάλη, μηδενός εξαιρουμένου, πρέπει να αισθάνονται πως αν υποπέσουν σε σφάλματα που επιφέρουν κόστος θα έχουν συνέπειες. Όχι επειδή είναι αυτοσκοπός το κυνήγι των πολιτικών, ακόμη και των Προέδρων. Ούτε επειδή πρέπει να επικρέμεται μια δαμόκλειος σπάθη πάνω από το κεφάλι τους. Αλλά επειδή αυτό επιτάσσει η ανάγκη βελτίωσης της πολιτικής και των πολιτικών για να επέλθει κατ’ επέκταση και πρόοδος στον τόπο μας. Επειδή αυτό επιβάλλει η ανάγκη τερματισμού, επιτέλους, των εγκληματικών λαθών τα οποία διαχρονικά επιφορτίζεται ολοένα και περισσότερο ο δύσμοιρος αυτός λαός.
Σε αυτή την αδήριτη ανάγκη η οποία προκύπτει ως απότοκο της αρνητικής απόφασης του δικαστηρίου στην αγωγή των συγγενών του πλοίαρχου Ιωαννίδη, ουδεμία αντίδραση υπήρξε από τα κόμματα και τους πολιτικούς. Βλέπετε, ανά πάσα στιγμή, κάποιος εξ αυτών ή κάποιος προσκείμενός τους, ενδεχομένως, να βρεθεί στο εδώλιο. Οπότε σιωπηλά επιλέγουν διατήρηση κάθε ασυλίας, πίσω από την οποία κρύβουν λάθη και ζημιές. Αποκαλύπτοντας, ωστόσο, για πολλοστή φορά την απέραντη υποκρισία τους…
