Εάν η Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού (ΕΠΑ) κατά τη διενέργεια επιτόπου ελέγχου στα γραφεία του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου λειτούργησε στο πλαίσιο του νόμου, της αποστολής και των αρμοδιοτήτων της, τότε οι άλλοι θεσμοί, είτε της Εκτελεστικής Εξουσίας (Πρόεδρος και υπουργοί) είτε και της Νομοθετικής Εξουσίας (πρόεδροι κοινοβουλευτικών κομμάτων), παρεμβαίνουν στο διερευνητικό έργο της ανεξάρτητης Αρχής.
Μια τέτοιου είδους παρέμβαση εγείρει ζητήματα νομιμότητας και πιθανής παράβασης των θεμελιωδών αρχών της διάκρισης εξουσιών του κράτους δικαίου και της χρηστής διοίκησης.
Εάν, λοιπόν, η ΕΠΑ αποφάσισε να προβεί σε αυτεπάγγελτη εξέταση με βάση τις πρόνοιες της ισχύουσας νομοθεσίας, τότε οι δηλώσεις και ενέργειες πολιτικών αξιωματούχων αποτελούν σοβαρή μορφή παρέμβασης στο έργο της ανεξάρτητης Αρχής, η οποία πλήττει το κύρος, τη σοβαρότητα και την αξιοπιστία τόσο των εν λόγω πολιτικών αξιωματούχων όσο και της ίδιας της ανεξάρτητης Αρχής.
Σε μία εποχή πολυεπίπεδης θεσμικής/πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, η οποία χαρακτηρίζεται από την απαξίωση των πολιτικών θεσμών και κοινοβουλευτικών κομμάτων, τη μεγέθυνση των οικονομικών ανισοτήτων και την όξυνση των κοινωνικών αντιπαραθέσεων/συγκρούσεων, τέτοιου είδους ενέργειες μεγαλώνουν το χάσμα μεταξύ πολιτικής και κοινωνίας και απονομιμοποιούν πολιτικούς θεσμούς όπως η Κυβέρνηση, η Βουλή και τα κόμματα.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της ΕΠΑ, η εν λόγω έρευνα στον ΠΙΣ διενεργείται στο πλαίσιο αυτεπάγγελτηου ελέγχου «για διερεύνηση ενδεχομένου παράβασης του άρθρου 3 των περί της Προστασίας του Ανταγωνισμού Νόμων 2008 και 2014 και του άρθρου 101 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τον ΠΙΣ και τα μέλη αυτού, συμπεριλαμβανομένων των Επιστημονικών Εταιρειών καθώς και των Τοπικών Ιατρικών Συλλόγων, σε σχέση με τις αποφάσεις και ενέργειές τους που αφορούν στη συμμετοχή τους ή μη στο Γενικό Σύστημα Υγείας (ΓεΣΥ) και ειδικότερα τις αποφάσεις και/ή ενέργειές τους με τις οποίες καλούν ή προτρέπουν ή συμβουλεύουν τα μέλη τους να μη συμμετέχουν στο ΓεΣΥ».
Οι όποιες απαντήσεις για τον τρόπο που λειτούργησε η ΕΠΑ δίνονται μέσα από την Οδηγία (ΕΕ) 2019/1 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 11ης Δεκεμβρίου 2018, για την παροχή αρμοδιοτήτων στις Αρχές ανταγωνισμού των κρατών-μελών ώστε να επιβάλλουν αποτελεσματικότερα τους κανόνες και για τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς.
Μέσα από την οδηγία, παρέχεται στις εθνικές Αρχές ανταγωνισμού (ΕΑΑ) η εξουσία να αποκτούν όλες τις πληροφορίες που συνδέονται με την υπό έρευνα επιχείρηση, ακόμα και σε ψηφιακή μορφή, ανεξαρτήτως του μέσου στο οποίο είναι αποθηκευμένες.
Το τελευταίο δίμηνο πριν την έναρξη του ΓεΣΥ, με τις ενέργειες και τις πράξεις της ηγεσίας του ΠΙΣ, δόθηκαν πολλά εναύσματα στην ΕΠΑ για αυτεπάγγελτη έρευνα, ακόμα και αν δεν έγιναν καταγγελίες από μέλη του Συλλόγου ότι άτομα από την ηγεσία του ΠΙΣ τούς καλούσαν να μην ενταχθούν στο ΓεΣΥ.
Παράλληλα, η ΕΠΑ μπορεί να διενεργεί έρευνες σε επιχειρήσεις και/ή ένωση επιχειρήσεων και σε περίπτωση που τεκμηριώνει ότι παρενέβησαν τη νομοθεσία περί Ανταγωνισμού, να τους επιβάλλει διοικητικά πρόστιμα. Ο ΠΙΣ ως ένωση επιχειρήσεων εκπροσωπεί τα συμφέροντα του ιατρικού κόσμου και οι γιατροί ως επιχειρήσεις ασκούν οικονομική δραστηριότητα και πληρώνονται.
Επομένως πρέπει να είναι σε θέση να δεχθούν τον όποιο έλεγχο. Και σε περίπτωση που δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα, όπως ισχυρίζονται, θα έπρεπε να επιδιώξουν οι ίδιοι τον έλεγχο για να δικαιωθούν λόγω των επικρίσεων που δέχθηκαν τους μήνες που πέρασαν. Ο ΠΙΣ λάμβανε αποφάσεις για περιορισμό του ανταγωνισμού και καλούσε τα μέλη του να μην ενταχθούν στο ΓεΣΥ. Η ενορχηστρωμένη κατάσταση που προηγήθηκε είχε ως αποτέλεσμα πολλά μέλη να μην έχουν ενταχθεί ακόμα. Ναι μεν γράφτηκε μεγάλος αριθμός, αλλά θα μπορούσε να γραφτεί ακόμα περισσότερος.
Ρίχνοντας μια ματιά στις αποφάσεις της ΕΠΑ, διαπιστώνουμε ότι έλεγχος έγινε και για μια σειρά άλλο σωματείων και συλλόγων, όπως είναι η περίπτωση του Συνδέσμου Εργοληπτών Μηχανολογικών και Ηλεκτρολογικών Έργων Κύπρου (ΣΕΜΗΕΚ) μετά από καταγγελία του Δήμου Πάφου, όπως είναι η καταγγελία της εταιρείας Α. Στεφανίδης & Υιός Λτδ εναντίον του Συνδέσμου Εισαγωγέων Μηχανοκίνητων Οχημάτων (ΣΕΜΟ), αλλά και η καταγγελία του Συνδέσμου Ταξιδιωτικών Πρακτόρων Κύπρου εναντίον του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού, του Συνδέσμου Ξεναγών Κύπρου και του υπουργού Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού.
Επομένως Εκτελεστική και Νομοθετική Εξουσία, αλλά και οι ίδιοι οι ερευνώμενοι θα μπορούσαν να χαιρετίσουν τον έλεγχο που διενεργείται αφού θα ξεκαθαρίσει κατά πόσο οι αποφάσεις του ΠΙΣ συνιστούσαν περιορισμό του ανταγωνισμού για τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση που επιχειρείται ποτέ στην Κύπρο, το ΓεΣΥ.
anikolaou@phileleftheros.com
