Tα Χριστούγεννα δεν είναι μόνο στολισμένα σπίτια, ρούχα και δώρα, αλλά δυστυχώς στις μέρες μας το πνεύμα τους περιστρέφεται γύρω από αυτά. Και ας είναι όλα τόσα επιφανειακά και τόσο εφήμερα. Το πραγματικό μήνυμα των Χριστουγέννων δεν πουλιέται και επομένως, δεν θα το βρούμε στις βιτρίνες των καταστημάτων, ούτε στα στολίδια. Ειδικά στις εποχές της πανδημίας και των δυσάρεστων ειδήσεων, όλοι έχουμε ανάγκη από συναισθήματα γλυκά και τρυφερά που ζεσταίνουν τις καρδιές. Ο καταναλωτισμός έρχεται να ικανοποιήσει, πολλές φορές, το συναισθηματικό κενό που νιώθουμε μέσα μας, γι’ αυτό ίσως να έχει αντικατασταθεί αυτή η λέξη με την έκφραση «shopping therapy».
Κάθε χρόνο τα Χριστούγεννα ξεκινούν νωρίτερα. Από νωρίς τον Οκτώβριο πια εμφανίζονται στις βιτρίνες τα ψεύτικα πλαστικά δέντρα, τα στολίδια και τα λαμπιόνια. Για τους περισσότερους η «μαγική στιγμή» είναι η εικόνα που θα ανάψουν οι λάμπες των δέντρων και θα βρεθούν στα μαγαζιά για ψώνια. Η γιορτή δεν έχει καμία σχέση με την αιτία γέννησης της. Λέμε Χριστούγεννα, δηλαδή γέννηση του Χριστού, αλλά ουσιαστικά το μυαλό τρέχει στις δίμηνες πλέον χειμερινές «γιορτές» κατανάλωσης. Καμία σχέση με το πνευματικό νόημα του 12ημέρου (Χριστούγεννα – Πρωτοχρονιά – Φώτα), που πλέον δεν ενδιαφέρει ούτε τον πωλητή, ούτε τον καταναλωτή, σε όποιο μέρος της γης και αν βρίσκεται. Φέτος όλο και περισσότερο θέλουμε να νιώσουμε το πνεύμα των γιορτών, να ζήσουμε το θαύμα των Χριστουγέννων και να τελειώνει όσο πιο γρήγορα γίνεται η πανδημία COVID μαζί με τις μεταλλάξεις που ταλαιπωρούν τον πλανήτη.
Οι άνθρωποι ξοδεύουν πολλά τα Χριστούγεννα, όχι μόνο για τα δώρα στην οικογένεια και συγγενικά πρόσωπα, αλλά και για τα τρόφιμα και το αλκοόλ. Ακόμη και το φαγητό είναι σε μεγαλύτερη δόση γιατί είναι Χριστούγεννα, γιατί θα έρθουν στο σπίτι συγγενείς και φίλοι. Αυτό εκ των πραγμάτων δημιουργεί την ανάγκη, ποικιλία τροφίμων από το σούπερ μάρκετ να βρεθούν στο σπίτι και στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Άσχετα αν τα μισά και παραπάνω δεν καταναλωθούν. Αλλά έτσι, επειδή είναι γιορτές, πρέπει να υπάρχουν πολλά παραπάνω. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμη και τα περιστατικά στα νοσοκομεία την περίοδο των γιορτών είναι πολύ περισσότερα, λόγω της υπερβολικής κατανάλωσης φαγητού ή αλκοόλ. Και υπό τις περιστάσεις, καλύτερα να πηγαίνεις στο νοσοκομείο από υπερβολικό φαγητό παρά από COVID.
Η περίοδος μεταξύ των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι οι πιο φρενήρεις καταναλωτικές περίοδοι όλου του έτους. Παράλληλα, η εικόνα των χαρούμενων ξωτικών, που φτιάχνουν τα δώρα στο εργαστήρι του Αϊ-Βασίλη απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Περίπου το 80% των παιχνιδιών παγκοσμίως κατασκευάζονται στην Κίνα, σχεδόν κάθε δημοφιλές παιδικό παιχνίδι φέρει την ετικέτα made in China. Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι πολύ πριν ακουστούν τα χριστουγεννιάτικα τραγούδια στα πολυκατάστημα της Δύσης, αυτά τα «ξωτικά» που είναι στην πραγματικότητα Κινέζοι εργάτες, αναγκάζονται να εργάζονται όλο το εικοσιτετράωρο, ώστε να παράξουν εκατομμύρια προϊόντα, έτοιμα να φτάσουν στα καταστήματα της Δύσης για την περίοδο των εορτών. Όσο αφορά το σύγχρονο ντεκόρ, η διακόσμηση που έχει εδραιωθεί στη Δύση αλλά και την Αμερική, ουδεμία σχέση έχει με την αναπαράσταση του περιβάλλοντος της φάτνης και της Βηθλεέμ με το ήπιο κλίμα και τους φοίνικες. Ούτε έλατα, ούτε χιόνια είχε εκεί. Η εποχή του καταναλωτισμού έχει κάνει το θαύμα της και γύρω από αυτή την αλυσίδα ζούνε πολλές οικογένειες είτε ως εργαζόμενοι είτε ως επιχειρηματίες είτε ως έμποροι.
Ελπίζουμε φέτος το μήνυμα των Χριστουγέννων να φέρει στους ανθρώπους κάτι το αλλιώτικο που θα τους κάνει χαρούμενους και περισσότερο αισιόδοξους, μακριά από αρρώστιες, πανδημίες και προβλήματα. Οι άνθρωποι το έχουν ανάγκη, επειδή έρχονται Χριστούγεννα και επειδή πρέπει κάπου να ελπίζουν για να γίνει ελαφρύτερο το βάρος των προβλημάτων.
