Η έννοια της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είχε κάποτε τη δική της ξεχωριστή σημασία, νόημα και περιεχόμενο. Ο θεσμός λειτουργούσε κατά τρόπο που αγκάλιαζε τον απλό πολίτη. Αβίαστα μετάγγιζε την αίσθηση σ’ αυτόν ότι μπορούσε να τον θεωρεί κομμάτι του εαυτού του. Ήταν στο πετσί του θεσμού να μπαίνει στην εξίσωση των προβλημάτων, των εγνοιών, των προβληματισμών και των ανησυχιών του κόσμου και να βαστάζει βάρη του. Πολλές φορές, μάλιστα, ήταν και ασήκωτα… Λειτουργούσε κάποτε το κοινοτικό πνεύμα σε μια έκφανση που αναδείκνυε την εξουσία ως δύναμη και δυναμική που υπηρετεί τον άνθρωπο.
Η κυβέρνηση προχώρησε πρόσφατα σε διαγραφή χρόνιων συσσωρευμένων δανείων των δήμων (ανέρχονται σε ουκ ολίγα εκατομμύρια, μια και πρόκειται για «πληγές» που αιμορροούν για 15-20 έτη), προκειμένου να τους απαλλάξει από ένα τεράστιο βάρος που επωμίζονταν. «Δεν δώσαμε λευκή επιταγή», έσπευσε να ξεκαθαρίσει ο αρμόδιος υπουργός, ο οποίος πάτησε ακόμα περισσότερο επί τον τύπον των ήλων, όταν αποτόλμησε ν’ αρθρώσει μαστιγωτικό λόγο: «Δεν θα μπορούν να γίνονται ανεξέλεγκτα προσλήψεις, αλόγιστες σπατάλες και χάρες».
Το κεφαλαιώδες ερώτημα του απλού φορολογούμενου πολίτη, στην πλάτη του οποίου ουσιαστικά φορτώνεται αυτό το βάρος, είναι κατά πόσο μπορεί να πανηγυρίζει ή να κλαίει τη μοίρα του. Δεν μπορεί σίγουρα να γίνεται λόγος για εξορθολογισμούς και τα τοιαύτα, όταν διαπιστωμένα ο θεσμός δεν λειτουργεί πλέον όπως εξαρχής ήταν η φύση και ο χαρακτήρας του. Απώλεσε προ πολλού αυτό που ονομαζόταν κοινοτικό ή, αν θέλετε, δημοτικό πνεύμα και μετεξελίχθη σε μια ατίθαση και ανεξέλεγκτη Λερναία Ύδρα, σ’ έναν θεσμό που μοιάζει πιο πολύ με μόρφωμα… Με πιο απλά λόγια, ο πολίτης δεν τον εμπιστεύεται πλέον γιατί αισθάνεται ότι αντί της προσφοράς και της υπηρεσίας, η λειτουργία του εδράζεται σ’ ένα υδροκέφαλο σύστημα που τον κυνηγά και τον καταδιώκει. Σ’ ένα σύστημα απόλυτα συμβατό με την κουλτούρα της διασπάθισης, του βολέματος και του ρουσφετιού. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι η δυσωδία των μεγαλύτερων σκανδάλων αναδύεται μέσα από τα αποχετευτικά και όχι μόνο. Μη μας διαφεύγει ότι οι εμπλεκόμενοι και οι ύποπτοι στα σκάνδαλα ήταν οι εκλεκτοί κομμάτων, όλων των αποχρώσεων. Το ότι ο θεσμός της Τοπικής Αυτοδιοίκησης προσδέθηκε ασφυκτικά στο άρμα των κομματικών μηχανισμών, από τους οποίους η εξάρτηση είναι απόλυτη, είναι μια άλλη πονεμένη ιστορία, μέρος όμως πάντα της ίδιας θλιβερής εξίσωσης.
Όταν, λοιπόν, εξαγγέλλεται διαγραφή χρεών σ’ έναν θεσμό που χρήζει άμεσα ξηλώματος για να στηθεί εκ νέου, μάλλον, εκτρέφεται ο ήδη υφιστάμενος υδροκεφαλισμός του όλου συστήματος, το οποίο στο τέλος της ημέρας αντί να αγκαλιάζει καταβροχθίζει τα παιδιά του. Κι ας αναμένουμε τις υποσχόμενες μεταρρυθμίσεις…
