Ακόμα πιο γενναιόδωρο αναμένεται να είναι το κράτος σε σχέση με το Σχέδιο Εστία 2, το οποίο θα απευθύνεται στους μη βιώσιμους δανειολήπτες. Συγκεκριμένα, θα επωφεληθούν 480 δανειολήπτες, οι οποίοι, παρόλο που υπέβαλαν αίτηση στο Σχέδιο Εστία 1, κατά την επεξεργασία των στοιχείων αποδείχθηκε ότι και πάλι δεν θα είχαν την δυνατότητα να πληρώνουν τις δόσεις που θα καθόριζαν οι τράπεζες. Το Σχέδιο Εστία 2 αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή τους επόμενους μήνες, με στόχο να δώσει μια δεύτερη ευκαιρία στους μη βιώσιμους δανειολήπτες να σώσουν την κατοικία τους, αξίας μέχρι €350 χιλ. Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αβέρωφ Νεοφύτου, κατά τις συναντήσεις που είχε με τους βουλευτές της ΕΔΕΚ, σε μια προσπάθεια να τους πείσει να δώσουν τη θετική τους ψήφο στο αναθεωρημένο κείμενο του προϋπολογισμού του 2021, με το Σχέδιο Εστία 2 οι μη βιώσιμοι δανειολήπτες θα έχουν τη δυνατότητα να πληρώνουν πολύ λιγότερη δόση, το κράτος θα συνεισφέρει περισσότερα, ενώ οι τράπεζες θα επωμισθούν επιπρόσθετο κόστος. Όπως φαίνεται, μέσω του Εστία 2 θα επωφεληθούν δανειολήπτες που αντιμετωπίζουν σοβαρά και πραγματικά οικονομικά προβλήματα. Κάτι που είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, καθώς οι συγκεκριμένοι οφειλέτες δήλωσαν όλα τα δεδομένα τους στις τράπεζες για να λάβουν την επιδότηση από το κράτος.
Ας ελπίσουμε το Σχέδιο Εστία 2 να έχει καλύτερα αποτέλεσμα από Σχέδιο Εστία 1, το οποίο ουσιαστικά απέτυχε. Αρχικά η κυβέρνηση υπολόγιζε πως οι δυνητικά δικαιούχοι στο Σχέδιο Εστία 1 ήταν 15 χιλ. και θα καλύπτονταν κόκκινα δάνεια ύψος €3,5 δισ. Στη συνέχεια, οι εκτιμήσεις της κυβέρνησης μειώθηκαν στους 10 χιλ. δανειολήπτες, αλλά στην πράξη αποδείχθηκε πως είχαν υποβάλει αίτηση λίγοι περισσότεροι από τους μισούς. Συγκεκριμένα, οι τράπεζες απέστειλαν μέχρι σήμερα στο Υπουργείο Εργασίας 5.167 αιτήσεις για ένταξη στο Σχέδιο Εστία, από τις συνολικά περίπου 6.386 αιτήσεις που αντιστοιχούν σε δάνεια αξίας περίπου €1,9 δισ. που έχουν υποβληθεί από δανειολήπτες στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Από τις 5.167 αιτήσεις που έχουν παραληφθεί στον αρμόδιο φορέα του Υπουργείου Εργασίας, 3.309 είναι πλήρεις αιτήσεις, 1.462 ημιτελείς και 47 έχουν αποσυρθεί, ενώ 349 αιτήσεις αφορούν ειδικές περιπτώσεις, οι οποίες θα σταλούν για έγκριση ή απόρριψη στην ειδική επιτροπή που απαρτίζεται από τους υπουργούς Οικονομικών και Εργασίας, ενώ έχουν αποσυρθεί 47 αιτήσεις.
Πάντως, το ισχνό ενδιαφέρον που υπήρξε από τους δανειολήπτες για να ενταχθούν στο Σχέδιο Εστία 1 προκάλεσε μεγάλη εντύπωση, καθώς το κράτος θα επιδοτεί κάθε χρόνο μέρος των δόσεων των αναδιαρθρωμένων δανείων των δανειοληπτών. Βάσει των όρων του Σχεδίου, το κράτος κάθε χρόνο θα καταβάλλει το 33% των ετήσιων δόσεων του δανειολήπτη στο αναδιαρθρωμένο του δάνειο, με στόχο την προστασία της πρώτης κατοικίας και η άμβλυνση του προβλήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων που υπάρχουν στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα. Ειδικοί εκτιμούν πως η αποτυχία του Εστία 1 οφείλεται στην άρνηση των δυνητικά δικαιούχων να αποκαλύψουν τόσο τα περιουσιακά τους στοιχεία, όσο και τα ετήσια εισοδήματα τους. Πάντως, όπως φαίνεται, πολλοί δανειολήπτες λαμβάνουν εισοδήματα τα οποία δεν δηλώνουν στον κράτος και παράλληλα έχουν και μεγαλύτερης αξίας περιουσιακά στοιχεία, τα οποία εάν τα αποκάλυπταν σίγουρα θα έμπαιναν σε μπελάδες. Σε σχέση με τα αδήλωτα εισοδήματα θα φορολογούνταν, ενώ τα ακίνητα θα μπορούσαν να τα εκποιήσουν οι τράπεζες. Πολλοί μάλιστα από αυτούς ενδεχομένως να ήταν στρατηγικοί κακοπληρωτές, δηλαδή έχουν οικονομική δυνατότητα αλλά στρατηγικά δεν πληρώνουν τις δόσεις τους, χωρίς να τους ενοχλούν οι τράπεζες. Αυτούς τους στρατηγικούς κακοπληρωτές θα πρέπει να κυνηγήσουν οι τράπεζες και ταυτόχρονα θα πρέπει να στηρίξουν τους ευάλωτους δανειολήπτες που θα ενταχθούν στο Σχέδιο Εστία 2. Όσον αφορά τους συνεπείς δανειολήπτες, πολλές φορές τα κόμματα απαίτησαν την εφαρμογή σχεδίου για επιβράβευση τους, κάτι το οποίο δεν είναι να εφικτό να γίνει, λόγω νομικών ζητημάτων. Αντί σχεδίου, το κράτος θα ήταν καλό να ασκήσει πιέσεις στις τράπεζες για να επιβραβεύσουν τους συνεπείς δανειολήπτες, μέσω χαλαρώσεων στις δανειακές τους συμβάσεις. Θα ήταν καλό να τους στηρίξουν ειδικά αυτή την περίοδο, καθώς πολλοί από αυτούς ενδεχομένως να υποστούν οικονομικές επιπτώσεις από την πανδημία του κορωνοϊού.
