Κάποια στιγμή η πανδημία του κορωνοϊού θα φύγει, όπως έφυγαν τόσες και τόσες αρρώστιες και πανδημίες. Οι πάντες, προφανώς γιατί θέλουν να βλέπουν τα πράγματα θετικά, πιστεύουν ότι φεύγοντας η πανδημία θα πάρει μαζί της όλα όσα έχει προκαλέσει. Θα πάρει καραντίνες, μέτρα, περιορισμούς και θα επιτρέψει να επανέλθουν όλοι στην πρότερη κατάσταση. Και το λένε αυτό, γιατί πρώτα και κύρια θέλουν να πιστεύουν ότι και στον τομέα της οικονομίας τα πράγματα θα επανέλθουν ως είχαν. 
Αλήθεια, πιστεύετε ότι η κατάσταση στην οικονομία θα επανέλθει ως είχε μέχρι τις 15 Μαρτίου; 
Όσοι θα μπουν στον κόπο να απαντήσουν το ερώτημα θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους όχι μόνο τον κύκλο εργασιών και τον τζίρο των εταιρειών αλλά και όλα όσα συνεπάγεται αυτό που ονομάζεται «οικονομία ενός τόπου». Γιατί πολλές φορές, κυβερνώντες και όχι μόνο, προκειμένου να μείνει η εντύπωση του θετικού πρόσημου ασχολούνται μόνο με τη μια πτυχή του κεφαλαίου οικονομία, που είναι ο κύκλος εργασιών κάποιων εταιρειών. 
Όπως πολύ καλά γνωρίζουν οι οικονομολόγοι, όταν γίνεται αναφορά σε μια οικονομία ενός τόπου πρέπει να λαμβάνονται όλοι οι παράμετροι υπόψη. Η κατάσταση των δημόσιων οικονομικών, το πόσο καλά πηγαίνουν οι εταιρείες του ιδιωτικού τομέα, ο κύκλος εργασιών της κάθε εταιρείας, οι μισθοί των εργαζομένων, η κίνηση στην αγορά και η αγοραστική αξία που έχουν τα εισοδήματα. 
Πρέπει να επιμετρηθούν όλα αυτά πριν καταλήξει κάποιος σε ασφαλή συμπεράσματα και να πει ότι μια οικονομία πάει καλά και βελτιώνεται. Διότι, όπως μας διδάσκει και η πρόσφατη κυπριακή οικονομική ιστορία των τελευταίων 8-10 χρόνων, οι αριθμοί μπορεί -μέχρι τις 15 Μαρτίου- να πήγαιναν από το καλό στο καλύτερο αλλά δεν ίσχυε το ίδιο όσον αφορά τον μέσο εργαζόμενο και την αγοραστική αξία που είχε ο μισθός του.
Εάν στη μετά το 2013 περίοδο τα πράγματα δεν επανήλθαν, παρά τις θυσίες και τις προσπάθειες που έγιναν, στην κατάσταση που ήταν πριν από την κατάρρευση της οικονομίας, πόσο δε σήμερα. Γιατί, τώρα τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα απ’ ό,τι ήταν το διάστημα που κατέρρευσε ο τραπεζικός τομέας. Τότε, με τα προβλήματά τους, οι πλείστες επιχειρήσεις συνέχισαν να εργάζονται και πολλοί εργαζόμενοι -έστω και με μειωμένα έσοδα- εξακολουθούσαν να έχουν μια δουλειά. 
Σήμερα; Οι πλείστες επιχειρήσεις βρίσκονται σε παύση και κανείς δεν μπορεί να πει μετά βεβαιότητας ότι με το τέλος της πανδημίας θα είναι σε θέση να επανέλθουν στην προ της 15ης Μαρτίου κατάσταση. Και όσες συνεχίσουν θα πρέπει να κρατηθούν με τα μίνιμουμ έξοδα. Αυτό σημαίνει σημαντικές περικοπές σε προσωπικό και μισθούς, γιατί αυτή είναι η οδός που ακολουθείται σε όλες τις ανάλογες περιπτώσεις. 
Θα χρειαστούν μήνες ή και χρόνια μέχρι να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να επανέλθουν στην προ κορωνοϊού κατάσταση. Γι’ αυτό είναι λάθος να δίνεται η εικόνα πως με το τέλος της πανδημίας όλα θα επιστρέψουν στην πρότερη κατάσταση. Γιατί, απλούστατα, ποτέ δεν επιστρέφουν εκεί που ήταν. Ποτέ μια οικονομία δεν είναι όπως ήταν πριν από μια καταστροφή. Ναι, βελτιώνεται και επανακάμπτει. Αλλά, ποτέ δεν είναι όπως ήταν. 
Και μετά το 1974 (επειδή πολλές φορές εγείρεται ως παράδειγμα) η κατάσταση στην οικονομία δεν επέστρεψε στην πρότερη κατάστασή της. Απλό παράδειγμα: ποτέ δεν άνοιξαν τα ξενοδοχεία στην Αμμόχωστο και την Κερύνεια, ούτε οργώθηκαν οι κάμποι της Μεσαορίας. Ούτε και σημειώθηκε το θαύμα που επικράτησε να λέγεται χωρίς να υποτιμηθεί η λίρα και χωρίς να ληφθούν σκληρά μέτρα. 
Η κυβέρνηση, που ήδη έχει αναλάβει ένα μεγάλο βάρος για να βοηθήσει επιχειρήσεις και εργαζόμενους μέσα από μια σειρά σχέδια, χρειάζεται να είναι ιδιαίτερα προσεκτική στους σχεδιασμούς της. Γιατί αυτό το βάρος που ανέλαβε μετά τις 15 Μαρτίου θα συνεχίσει να το κουβαλά (με τον ένα ή τον άλλο τρόπο) για πολλούς μήνες ακόμα. Και χρειάζεται και η ίδια να είναι διπλά προσεκτική ώστε όλα όσα επιτεύχθηκαν με τα δημόσια οικονομικά να μη διαλυθούν από τη μια μέρα στην άλλη. 

bimbishis@phileleftheros.com