Ο Χρυσόστομος Π. Ρουσής, πρώην διευθυντής σχολείων Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης, καταγράφει γλωσσικά λάθη, τα οποία θα πρέπει να προσέξουμε, ιδιαίτερα οι πολιτικοί και οι αρθρογράφοι των ΜΜΕ.
- «Συγκεκριμένα άτομα στην Κύπρο πλούτισαν λόγω της εσωτερικής ενημέρωσης από τους αρμόδιους» (αντί του ορθού: από τους αρμοδίους).
Λέμε και γράφουμε: Ενημέρωσα τους αρμόδιους (επίθ.) φορείς ή ενημέρωσα τους αρμοδίους – Τα προβλήματα των εργαζόμενων (επίθ.) γυναικών ή τα προβλήματα των εργαζομένων (τους αρμοδίους – των εργαζομένων: ουσιαστικοποιημένα επίθετα). - «Οι Καραμάνοι έμπαιναν στα σπίτια κλέβοντας ότι έβρισκαν» (αντί του ορθού: ό,τι με υποδιαστολή).
Ν.Β. (Σημειώστε): Η άκλιτη αναφορική αντωνυμία «ό,τι» (με υποδιαστολή) σημαίνει «οτιδήποτε», «αυτό που»: Η Αστυνομία δεν μπορεί να κάνει «ό,τι» θέλει. - «Ο διαβόητος διοικητής της ρωσικής μισθοφορικής ομάδας Βάγκνερ “σκοτώθηκε σε αεροπορικό ατύχημα”» (αντί του ορθού: σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα).
«Μορφή χιονοστιβάδας έχουν πάρει “τα εργατικά δυστυχήματα” στην Κύπρο» (αντί του ορθού: εργατικά ατυχήματα).
Ν.Β. (Σημειώστε): Το δυστύχημα είναι «πολύ σοβαρό ατύχημα»: Στο αεροπορικό δυστύχημα της Helios σκοτώθηκαν 115 επιβάτες – Τι φταίει για τα θανατηφόρα δυστυχήματα στους κυπριακούς δρόμους;
Το ατύχημα είναι ένα «δυσάρεστο γεγονός» που έχει ως αποτέλεσμα υλική ζημιά ή τραυματισμό: Τραυματίστηκε σε ένα εργατικό ατύχημα, πριν από έναν χρόνο – Ο νεαρός οδηγός ενεπλάκη (λόγ.) σε τροχαίο ατύχημα από απροσεξία. - Ποια είναι η γνώμη σας; «Καταρχήν θα πρέπει να γίνουν παραδεκτές κάποιες πραγματικότητες» (αντί του ορθού: κατ’ αρχάς) – «Κατ’ αρχήν άμεσες παρεμβάσεις οφείλουν να γίνουν στους χώρους συνάθροισης, δηλαδή στάδια, γήπεδα κ.λπ.» (αντί του ορθού: κατ’ αρχάς) – «Κατ’ αρχή, καλά έκανε ο Πρόεδρος και τηλεφώνησε αμέσως στον Τατάρ για να προλάβει τη διόγκωση του επεισοδίου και τη δημιουργία ακόμα μιας πηγής εχθρότητας» (αντί του ορθού: κατ’ αρχάς, καλά έκανε ο Πρόεδρος).
Ν.Β. (Σημειώστε): Κατ’ αρχήν σημαίνει: α) για λόγους αρχής: Κατ’ αρχήν συμφωνώ με το σκεπτικό της απόφασής σας. β) στα βασικά σημεία: Οι βουλευτές ψήφισαν το νομοσχέδιο κατ’ αρχήν – Συμφωνώ κατ’ αρχήν με την εισήγησή σου.
Κατ’ αρχάς σημαίνει: α) πρώτα–πρώτα: Κατ’ αρχάς, θέλω να σας ευχαριστήσω για… β) στην αρχή, στο αρχικό στάδιο: Κατ’ αρχάς νόμιζα πως είχε δίκιο.
Το εξαρχής, επίρρ. (λόγ.), σημαίνει «από την αρχή»: Οι πολιτικοί μας δεν ενημέρωσαν εξαρχής τα Κοινοβούλια των κρατών ότι το Κυπριακό είναι θέμα εισβολής και κατοχής! - «Το ίδιο έπραξαν και συνάδελφοι των ΜΜΕ, οι οποίοι στην προσπάθειά τους να προστατεύσουν τους πολίτες, τους παρότρυναν “να φύγουν άμεσα” (= απευθείας;) από την περιοχή» [(αντί του ορθού: να φύγουν αμέσως (= γρήγορα)] – «Άμεσα ξεκίνησε η διαδικασία περισυλλογής των μεταναστών» (αντί του ορθού: Αμέσως ξεκίνησε).
Ν.Β. (Σημειώστε): Στην πλειονότητά μας, χρησιμοποιούμε το «άμεσα» σε όλες τις περιπτώσεις, από εσφαλμένη αντίληψη ότι το «άμεσα» είναι τύπος της δημοτικής και το «αμέσως» της καθαρεύουσας. Λέμε και γράφουμε: Πρέπει να του μιλήσεις αμέσως, για να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος – Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνδέεται άμεσα με την ακρίβεια.
Πηγές: Παπαζαφείρη I. , Λάθη στη χρήση της γλώσσας μας. Μπαμπινιώτη Γ. , Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Τριανταφυλλίδη Μ., Νεοελληνική Γραμματική.
