Ο Λεωνίδας Λεωνίδου, ερευνητής – συγγραφέας, κάτοικος Λονδίνου, δίνει τη δική του άποψη για τη μυστηριώδη δολοφονία του αγωνιστή της ΕΟΚΑ και τομεάρχη Λευκωσίας, Γιαννάκη Στεφανίδη.
Συγκλονιστικό το ντοκιμαντέρ του Σωτήρη Παρούτη στο OMEGA, με λεπτομέρειες εκείνου του στυγερού εγκλήματος. Μένει, όμως, ακόμα αναπάντητο το γιατί δολοφονήθηκε; Μερικοί δίκαια ίσως θεωρήσουν ότι τέτοιες αποκαλύψεις μειώνουν το μεγαλείο εκείνου του επικού αγώνα της ΕΟΚΑ. Όμως στο κίνημα του ’55 εντάχθηκαν όλα τα στρώματα του λαού. Ήταν, λοιπόν, επόμενο ότι ανάμεσα στη συντριπτική πλειονότητα των αγνών και ωραίων αγωνιστών και μαχητών της ελευθερίας, να βρίσκεται και μια μειονότητα ελαχίστων στοιχείων αμφιβόλου ηθικής υπόστασης και χαρακτήρα. Σ’ αυτή την κατηγορία εντάσσονται οι δολοφόνοι του Στεφανίδη.
Ο Απελευθερωτικός Αγώνας της ΕΟΚΑ χαρακτηριζόταν από το προαιώνιο όραμα της απελευθέρωσης και Ένωσης εδραιωμένο σε χριστιανικό ηθικό υπόβαθρο και ηθικές αξίες. Οι πρωταγωνιστές της ελευθερίας έπαιξαν τη ζωή τους κορώνα-γράμματα και έχυσαν το αίμα τους γι’ αυτό το υψηλό ιδανικό που καθοδηγούσε τις πράξεις τους. Εν καιρώ αγώνος θεματοφύλακας των ηθικών αξιών, του χαρακτήρα και της συμπεριφοράς των μελών της ΕΟΚΑ, ήταν ο Διγενής. Ο ίδιος, ηθικός και τίμιος, έδινε το παράδειγμα και πάτασσε αστραπιαία οποιαδήποτε πράξη ανηθικότητας και ατιμίας στους κόλπους της οργάνωσης.
Παραμένει, λοιπόν, αναπάντητο ακόμα το ερώτημα γιατί δολοφονήθηκε ο Γιαννάκης Στεφανίδης; Τα λεγόμενα περί ζηλοφθονίας για θέσεις και προνόμια είναι αφελή γιατί όταν θανατώθηκε στις 10/2/1959, ούτε η πρώτη Συμφωνία Ζυρίχης είχε ακόμα επιτευχθεί μεταξύ Καραμανλή και Μεντερές, αλλά ούτε κανείς μπορούσε να προβλέψει την ίδρυση κυπριακού κράτους για να ζηλέψει ποια ή ποιου τη θέση θα έπαιρνε ο Στεφανίδης. Το ότι ήταν δυναμικός και δραστήριος δεν αποτελούσε λόγο για δολοφονία του.
Η δική μου πολύχρονη έρευνα έχει φτάσει στα όρια της αλήθειας που για χάρη της Ιστορίας μοιράζομαι με τους αναγνώστες σας. Όταν ο Στεφανίδης εκτελούσε με εντολή του Διγενή καθήκοντα τομεάρχη Λευκωσίας, δύο στελέχη του εκτελεστικού και συνεργάτες του διέπραξαν μια άτιμη και εγκληματική πράξη χωρίς εντολή. Μόλις το πληροφορήθηκε ο νεαρός τομεάρχης βρέθηκε μπροστά σ’ ένα τρομερό δίλημμα. Αν το ανέφερε στον Διγενή η ποινή των δύο θα ήταν βέβαιη εκτέλεση. Αν το απέκρυβε για να τους σώσει από τη δαμόκλειο σπάθη του Αρχηγού τους θα το έφερε βαρύ μυστικό σ’ όλη του τη ζωή και ο ίδιος θα κινδύνευε ίσως από τους δύο ενόχους. Γιατί, αν το αποκάλυπτε ακόμα και μετά το τέλος του αγώνα, τότε οι δύο δράστες δεν θα είχαν θέση στην κυπριακή κοινωνία. Ο Γιαννάκης επέλεξε το δεύτερο. Από εκείνη τη στιγμή, αρχίζουν τα σκοτεινά σχέδια και οι άθλιες απόπειρες δολοφονίας του, ώστε να τον στείλουν στον τάφο για να θάψουν μαζί του το τρομερό μυστικό. Σοφίζονται εμετικούς τρόπους δολοφονίας του. Γνωρίζοντας ότι ο Διγενής θα επέβαλλε την ποινή του θανάτου σε καταζητούμενο που θα πρόσβαλλε την τιμή της οικογένειας που τον φιλοξενούσε, σχεδίασαν τα περί δήθεν σχέσεων του Στεφανίδη με την οικοδέσποινα που τον απέκρυβε.
Αφού αυτό απέτυχε, γιατί ο Διγενής μετέθεσε τον Στεφανίδη στη Λάρνακα, οι δολοφόνοι του αποπειράθηκαν να τον εμπλέξουν σε δεύτερη πράξη, για την οποία ο Αρχηγός θα διέτασσε εκτέλεση στελέχους, εκείνη της εγκατάλειψης του πόστου του. Και γι’ αυτό γίνεται η μετάθεση Στεφανίδη από Λάρνακα στη Λευκωσία εν αγνοία του Διγενή, για να δικαιολογηθεί η εκτέλεσή του, η οποία τελικά έγινε χωρίς έγκριση και πάλι εν αγνοία του Γρίβα και χωρίς να δώσει ο τομεάρχης αναφορά στον Αρχηγό του, ο οποίος το πληροφορήθηκε βδομάδες μετά τη λήξη του αγώνα.
