Από το Στρασβούργο την περασμένη Τετάρτη, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εκφώνησε την ετήσια ομιλία της για την κατάσταση της Ένωσης, την τελευταία για αυτή τη θητεία της Κομισιόν. Παρουσίασε το όραμα για μια Ευρώπη πιο ανεξάρτητη, πιο πράσινη, πιο ψηφιακή και πιο αποτελεσματική, έτοιμη στο μέλλον να δεχθεί και νέα μέλη.
Μας απομένουν περίπου 300 μέρες για να ολοκληρώσουμε το έργο που αναλάβαμε το 2019. Όταν τότε παρουσιάζαμε το πρόγραμμα για μια πράσινη, ψηφιακή και γεωπολιτική Ευρώπη, κάποιοι είχαν αμφιβολίες και ακόμα περισσότεροι δεν μπορούσαν να αντιληφθούν το επείγον του πράγματος. Όλα αυτά όμως τα έσβησε η πανδημία και η επιστροφή του συμβατικού πολέμου σε Ευρωπαϊκό έδαφος.
Τις αμφιβολίες τις προσπέρασε το καλοκαίρι με τους παρατεταμένους καύσωνες, τις πυρκαγιές και τις πλημμύρες. Όλα αυτά υπενθύμισαν την προστιθέμενη αξία της κοινής μας δράσης, το πόσα μπορούν να κερδίσουν οι πολίτες από τη συνεννόηση των κρατών μελών. Υλοποιήσαμε πάνω από το 90% των πολιτικών κατευθύνσεων που παρουσιάσαμε το 2019. Μένουν όμως ακόμα πολλά και σημαντικά.
Η Νέα Συμφωνία για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, πιο κοντά από ποτέ στην υιοθέτησή της, βρίσκεται ακόμα στο πεδίο των κρατών μελών στο Συμβούλιο. Προτείναμε πριν τρία χρόνια ένα προβλέψιμο και αποτελεσματικό πλαίσιο διαχείρισης του μεταναστευτικού σε όλα τα επίπεδα, την εξωτερική διάσταση, τις επιστροφές, τη μετεγκατάσταση, τη χρηματοδότηση, την υποχρεωτική αλληλεγγύη.
Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έχουν ενώπιόν τους μια ιστορική ευκαιρία να καταλήξουν σε συμφωνία για ένα θέμα που επηρεάζει άμεσα τόσο τους πολίτες μας, όσο και τους συνανθρώπους μας που ζητούν καταφύγιο στην ΕΕ. Ένα θέμα πολύπλευρο, που απαιτεί συνεχείς και δύσκολες προσπάθειες και όχι μόνο από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της. Ιδιαίτερη προσπάθεια θα καταβληθεί στην καταπολέμηση των διακινητών ανθρώπων. Η νομοθεσία μας είναι πάνω από είκοσι ετών και πρέπει να επικαιροποιηθεί επειγόντως.
Χρειαζόμαστε αυστηρότερη εφαρμογή του νομικού πλαισίου και άσκηση διώξεων, και οι οργανισμοί μας, η Europol, η Eurojust και ο Frontex, πρέπει να αποκτήσουν σημαντικότερο ρόλο. Αλλά είναι απαραίτητη και η συνεργασία με τους εταίρους μας για να αντιμετωπίσουμε την παγκόσμια αυτή μάστιγα της διακίνησης ανθρώπων. Η Επιτροπή μάλιστα θα διοργανώσει σύντομα διεθνή διάσκεψη για την καταπολέμησή της. Στο μεταξύ, η ΕΕ θα συνεχίσει να στηρίζει τα κράτη πρώτης γραμμής, όπως την Κύπρο, στη διαχείριση της μετανάστευσης και των συνόρων. Αυτό γίνεται όχι μόνο μέσω χρηματοδότησης (ύψους περί τα 230 εκ ευρώ για το την προγραμματική περίοδο ως το 2027) και εμπειρογνωμοσύνης από την ΕΕ, αλλά και με την παρουσία των υπηρεσιών της ΕΕ (Frontex, EUAA και Europol – 351 άτομα συνολικά). Πέραν των τριακόσιων υπαλλήλων των υπηρεσιών ζουν στην Κύπρο και προσφέρουν τη βοήθειά τους καθημερινά στα κέντρα υποδοχής, στην εξέταση αιτήσεων, στο σχεδιασμό διαδικασιών, στην οργάνωση επαναπατρισμών, στην ενσωμάτωση.
Μετά την πανδημία, εν μέσω πολέμου, η Επιτροπή κατάφερε να αποφύγει τα χειρότερα για την οικονομία. Με το NextGenerationEU και το SURE διασώσαμε 40 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και οδηγούμε την Ένωση σε μια κατάσταση σχεδόν πλήρους απασχόλησης. Στόχος μας τώρα είναι η ενίσχυση της βιομηχανίας και της γεωργίας, ώστε η Πράσινη Συμφωνία να είναι ευκαιρία ανάπτυξης, η καταπολέμηση του πληθωρισμού και η επένδυση στις δεξιότητες που χρειάζεται η αγορά εργασίας.
Η γεωπολιτική Ένωση, που το 2019 λίγοι καταλάβαιναν τι σημαίνει, σήμερα στηρίζει την Ουκρανία, στέκεται ενάντια στην επιθετικότητα της Ρωσίας, αντιδρά απέναντι σε μια δυναμική Κίνα και προσβλέπει σε νέα διεύρυνση. Μένουν όμως ακόμα πολλά. Για μία ακόμα φορά, η Ευρώπη έχει την ευκαιρία να ανταποκριθεί στο κάλεσμα της ιστορίας. Και ναι, με τη συνεννόηση και τη συνεργασία, όλοι μαζί μπορούμε να τα καταφέρουμε.
Η Μυρτώ Ζαμπάρτα είναι επικεφαλής της Αντιπροσωπείας της Κομισιόν στη Λευκωσία.
