Άρθρο στη ψηφιακή, συλλεκτική έκδοση του Φιλελευθέρου «Η ΚΥΠΡΟΣ ΤΟ 2024! ΕΤΟΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ» που διατίθεται δωρεάν μέσω του philenews.com
Η κυπριακή οικονομία αποδεικνύει διαρκώς την ανθεκτικότητά της, αντιμετωπίζοντας με επιτυχία, δεδομένων των συνθηκών, τη μία κρίση μετά την άλλη. Την ύφεση του 2020 λόγω της πανδημίας ακολούθησαν οι δυσκολίες από τους γεωπολιτικούς και οικονομικούς κλυδωνισμούς από τον πόλεμο στην Ουκρανία και πιο πρόσφατα στο Ισραήλ και τη Λωρίδα της Γάζας. Σ’ όλες αυτές τις προκλήσεις, η οικονομία ανέκαμψε και αντεπεξέρχεται θετικά. Κατέγραψε, συγκεκριμένα, ένα εντυπωσιακό ρυθμό ανάκαμψης 9,9% το 2021, ενώ διατήρησε την ανοδική πορεία με ανάπτυξη 5,1% το 2022 και 2,2% το 2023. Η θετική πορεία αναμένεται να συνεχιστεί και το 2024 και 2025 με ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ 2,6% και 3,1%, αντίστοιχα.
Οι Οίκοι Πιστοληπτικής Αξιολόγησης αναβάθμισαν περαιτέρω κατά το 2023 την πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου, η οποία πλέον τοποθετείται στην επενδυτική βαθμίδα από όλους τους μεγάλους Οίκους. Οι αναβαθμίσεις αντανακλούν τη βελτιωμένη δημοσιονομική κατάσταση και τη μείωση των κινδύνων και συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα.
Ειδικότερα, το 2023 αποτέλεσε μια ικανοποιητική χρονιά για τις τράπεζες με τους κύριους εποπτικούς δείκτες να επιβεβαιώνουν ότι παρά τις έντονες και συνεχείς προκλήσεις, το τραπεζικό σύστημα μπορεί να ατενίζει με αισιοδοξία το μέλλον.
Την χρονιά που μας πέρασε έχει μεταξύ άλλων καταγραφεί περαιτέρω μείωση στα επίπεδα των Μη Εξυπηρετούμενων Χορηγήσεων. Επίσης, παρατηρείται αύξηση στα ποσά των αναδιαρθρώσεων και επαναδιαπραγματεύσεων, αντανακλώντας το γεγονός ότι οι τράπεζες ανταποκρίθηκαν θετικά στην παρότρυνση της ΚΤΚ για εξεύρεση βιώσιμων και προσαρμοσμένων στις ανάγκες των δανειοληπτών. Ακόμη, παρά τα αυξανόμενα επιτόκια, η ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών παρέμεινε ανεπηρέαστη, αποδεικνύοντας τη συνετή δανειοδοτική πολιτική που ακολούθησαν τα τελευταία χρόνια αλλά και την αποτελεσματικότητα των μακροπροληπτικών μέτρων της ΚΤΚ για προστασία των δανειοληπτών. Ταυτόχρονα, η κερδοφορία τους, λόγω και των ευνοϊκών συγκυριών, παρουσιάζει αύξηση.
Κατά το 2024, οι τράπεζες θα πρέπει να ενισχύσουν την εφαρμογή συνετών πρακτικών διαχείρισης των δανειακών τους χαρτοφυλακίων και να ανταποκριθούν με ακόμα πιο αποδοτικό τρόπο στις ανάγκες του κοινού και των επιχειρήσεων για ανθεκτικές στο χρόνο αναδιαρθρώσεις. Παράλληλα, θα πρέπει να εντείνουν τα βήματα αναβάθμισης του επιχειρησιακού τους μοντέλου μέσω της ανάπτυξης εναλλακτικών ψηφιακών δραστηριοτήτων. Η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής, κοινωνικής και εταιρικής διακυβέρνησης στο επιχειρησιακό τους μοντέλο και στην πολιτική διαχείρισης των εν λόγω κινδύνων αποτελεί μια εξίσου σημαντική προτεραιότητα. Τέλος, η ενίσχυση των πολιτικών τους σε θέματα κυβερνοασφάλειας αποτελεί αδήριτη ανάγκη ενόψει του νέου περιβάλλοντος εντός του οποίου λειτουργούν. Την ίδια ώρα, οι τράπεζες θα πρέπει να ενδυναμώσουν τις προσπάθειες για απλοποίηση διαδικασιών και διευκόλυνση των πελατών τους και σ’ αυτό το πλαίσιο είμαι ιδιαίτερα ικανοποιημένος που έχουν ανταποκριθεί στο κάλεσμά μας για συμμετοχή στην πρωτοβουλία της ΚΤΚ για την εξ αποστάσεως ηλεκτρονική διαδικασία ταυτοποίησης στοιχείων πελατών. Επιπρόσθετα, στην ΚΤΚ δίδουμε ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση του Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού των συμπολιτών μας μέσω συγκεκριμένων δράσεων οι οποίες θα στοχεύουν στην περαιτέρω και ουσιαστική βελτίωση των γνώσεων τους ώστε να διαχειρίζονται καλύτερα τα οικονομικά τους και να αποφεύγουν κινδύνους όπως η ανάληψη δανείων κι άλλων υποχρεώσεων που εν τέλει θα τους πιέσουν οικονομικά και ενδεχομένως να κινδυνεύσουν να χάσουν και περιουσιακά τους στοιχεία.
Ο υψηλός πληθωρισμός εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική πρόκληση, καθώς υποσκάπτει την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών (ειδικά των πιο ευάλωτων) και των επιχειρήσεων, αλλά και ευρύτερα το επενδυτικό περιβάλλον. Όταν οι τιμές αυξάνονται υπέρμετρα, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις πιέζονται οικονομικά και ταυτόχρονα αναμένουν υψηλότερες τιμές στο μέλλον, με τις προσδοκίες αυτές να ωθούν την οικονομία σε έναν φαύλο κύκλο συνεχών αυξήσεων. Τέτοια εξέλιξη, θα είχε σημαντικό αρνητικό αντίκτυπο στα νοικοκυριά και την οικονομία γι’ αυτό και είναι εξαιρετικής σημασίας η διατήρηση χαμηλού πληθωρισμού και εξηγούν γιατί η διασφάλιση του πρωταρχικού στόχου της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), μέσω της εφαρμογής περιοριστικής νομισματικής πολιτικής, μέχρι να επιτευχθεί πληθωρισμός γύρω στο 2% μεσοπρόθεσμα, είναι επιβεβλημένη. Είναι αντιληπτό ότι ο συνδυασμός υψηλού πληθωρισμού και υψηλών επιτοκίων ασκεί έντονες πιέσεις στα οικονομικά νοικοκυριών και επιχειρήσεων, αλλά δεν υπάρχει άλλος τρόπος συγκράτησης της αύξησης των τιμών. Σε περίπτωση μη εφαρμογής περιοριστικής πολιτικής κανείς δεν μπορεί να ξέρει πόσο περισσότερο και για πόσο ακόμα θα αυξάνονταν οι τιμές.
Τα πρόσφατα στοιχεία για τον πληθωρισμό επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητα της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ. Συγκεκριμένα, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη μειώθηκε από 8,3% το 2022 σε 5,7% την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2023. Στην Κύπρο, ο πληθωρισμός ανήλθε στο 8,1% το 2022, ενώ την περίοδο Ιανουαρίου-Νοεμβρίου 2023 ο πληθωρισμός κατέγραψε μείωση στο 4,1%. Σ’ αυτό το ευνοϊκό για τις ίδιες περιβάλλον, οι κυπριακές τράπεζες καλούνται να αξιολογούν συνεχώς την επιτοκιακή τους πολιτική, ώστε το επιτοκιακό περιθώριο να είναι σε λογικά πλαίσια.
Η χώρα μας αντιμετώπισε πολλές δυσκολίες τα τελευταία χρόνια αλλά εξέρχεται πιο δυνατή και σε καλύτερη θέση να αντιμετωπίσει τις όποιες προκλήσεις αναφύονται. Η έγκαιρη υλοποίηση περαιτέρω διαρθρωτικών αλλαγών, η διατήρηση της ευρωστίας των δημοσίων οικονομικών αλλά και η περαιτέρω ενδυνάμωση των δεικτών του τραπεζικού συστήματος θα συμβάλουν στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της κυπριακής οικονομίας και σε μία πορεία βιώσιμης και περιεκτικής ανάπτυξης μακροπρόθεσμα.
Διοικητής Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου
