Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών δημιουργήθηκε μετά το β΄ παγκόσμιο πόλεμο με στόχο την αποφυγή των πολέμων, την εφαρμογή των αρχών της δημοκρατίας, της ελευθερίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς δικαίου. Στο άρθρο 2 του Καταστατικού του ΟΗΕ αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής: ΄΄Πάντα τα Μέλη οφείλουσι να διακανονίζωσι τας διεθνείς των διαφοράς δι’ ειρηνικών μέσων κατά τοιούτον τρόπον, ώστε η διεθνής ειρήνη, ασφάλεια και δικαιοσύνη να μη τίθενται εν κιδύνω΄΄ και ΄΄ Πάντα τα Μέλη θα απέχωσι εις τας διεθνείς αυτών σχέσεις της απειλής ή χρήσεως βίας κατά της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας οιουδήποτε Κράτους ή καθ’ οιονδήποτε άλλον τρόπον ασυμβίβαστον προς τους σκοπούς των Ηνωμένων Εθνών΄΄. Το θέμα είναι κατά πόσο όλοι αυτοί οι σκοποί και αρχές έχουν εκπληρωθεί από τον εν λόγω οργανισμό κατά τη διάρκεια των χρόνων που ακολούθησαν από την ίδρυση του μέχρι σήμερα. Για το θέμα αυτό θα επικεντρωθώ στο Κυπριακό παρά σε μια συνολική αναδρομή σε άλλες χώρες και τούτο είναι διότι το γνωρίζω καλύτερα λόγω του ότι το έζησα. Το γεγονός ότι είμαι ελληνοκύπριος δεν σημαίνει ότι δεν μπορώ να είμαι αντικειμενικός. Το λέω αυτό διότι σε ένα σχετικό άρθρο που έγραψε ο κύριος Pfirter που ενεργούσε σαν νομικός σύμβουλος του σχεδίου Ανάν προέβει στο υπονοούμενο ότι αυτή (η κυρία Pally) ήταν για πολλά χρόνια εργοδοτούμενη από την Ελληνοκυπριακή Κυπριακή Κυβέρνηση αγνοώντας ότι ο ίδιος που υποστήριξε το σχέδιο Ανάν ήταν εργοδοτούμενος εκείνων που το εμπνεύστηκαν.
Η Κύπρος καθ’ όλη την ταραχώδη διαδρομή της με αντίπαλο την Τουρκία αποτάθηκε σε διάφορες περιπτώσεις στον ΟΗΕ με την προσδοκία ότι θα έβρισκε δικαίωση με βάση τις αρχές του οργανισμού έναντι των βανδαλισμών, της αγριότητας και της παράβασης όλων των αρχών του ΟΗΕ. Μικρή ήταν η ανταπόκρισης και περισσότερο φραστική παρά πραγματική. Και παρά την άγρια και συνεχή παραγνώριση των αρχών του ΟΗΕ από την Τουρκία βρισκόμαστε σήμερα χωρίς καμιά θετική επέμβαση από το ΟΗΕ. Αντιθέτως η ουσία των θέσεων του ΟΗΕ ήταν οι συνομιλίες με τον Τούρκο κατακτητή ενός μεγάλου μέρους της Κύπρου με την βία των όπλων. Μπορεί να αναφερθεί ένας στην ΟΥΝΦΙΚΙΠ αλλά αυτή είναι ασήμαντη μπροστά στο σοβαρό πρόβλημα της παράνομης κατοχής και των παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ελληνοκύπριων από την Τουρκία. Επειδή η προσπάθεια για συνομιλίες με εκπρόσωπο του ΟΗΕ έγινε αμετάθετος στόχος των Προέδρων μας οι οποίοι όταν αποφασιστούν να γίνουν αυτές οι συνομιλίες πανηγυρίζουν, ένιωσα την ανάγκη να τους υπενθυμίσω τις αδυναμίες του οργανισμού αυτού και τις πολιτικές σκοπιμότητες υπέρ των Τούρκων.
Είναι δυνατόν σε συνομιλίες με την Τουρκία να φύγει η κατοχή, ή οι έποικοι; Να επανέλθουν οι πρόσφυγες στα σπίτια τους; Και να παύσει οποιαδήποτε παραβίαση που προέρχεται από την Τούρκικη κατοχή της Κύπρου; Μόνο αφελείς μπορεί να πιστέψουν κάτι τέτοιο. Είπε ποτέ οποιοσδήποτε εκπρόσωπος του ΟΗΕ σε συνομιλίες να φύγουν τα κατοχικά στρατεύματα από την Κύπρο και να υπάρξει εφαρμογή όλων των αρχών του ΟΗΕ; Αντιθέτως ο ΟΗΕ απέδειξε τι επιδιώκει για το Κυπριακό με το σχέδιο Ανάν. Το 2007 δημοσίευσα ένα άρθρο μου για τον κύριο Didier Pfirter, (ένας Ελβετός διπλωμάτης που διαδραμάτισε το ρόλο του νομικού συμβούλου για το Σχέδιο Ανάν από το 2000-2004).
Η απαιτούμενη νομική εργασία ήταν τεράστια και ο νομικός σύμβουλος του ΟΗΕ έπρεπε να εφαρμόζει το διεθνές δίκαιο, τα ανθρώπινα δικαιώματα και όλες τις αρχές του ΟΗΕ. Έπρεπε δηλαδή να εφαρμόζει Κράτος Δικαίου υπεράνω πολιτικών σκοπιμοτήτων. Στην πραγματικότητα όμως εφάρμοζε διπλωματική πολιτική της Τουρκίας. Το 2007 ο κύριος Pfirter έγραψε ένα άρθρο που υποστήριζε τις θέσεις του στο Σχέδιο Ανάν. Ένας οποιοδήποτε νομικός θα διαπίστωνε ότι επρόκειτο για ένα άρθρο άσχετο με τις νομικές αρχές που υποτίθεται ότι ήταν υπόχρεος να υποδείξει και ότι ήταν μια συνηγορία των Τουρκικών θέσεων που επέβαλλε στο σχέδιο ο δήθεν νομικός σύμβουλος του Γενικού Γραμματέα. Στον κύριο Pfirter απάντησα λέξη προς λέξη με άρθρο μου με τίτλο ΄΄ Η νομική υποστήριξη ενός παράνομου σχεδίου του ΟΗΕ από ένα νομικό του ΟΗΕ΄΄. Δεν είναι δυνατό να επαναλάβω το άρθρο τώρα, απλά θα επαναλάβω κάποια σημεία. Από νομικής πλευράς ο κύριος Pfirter κατασκεύασε ένα τερατώδες κατασκεύασμα που στόχευε να συμβιβάσει το δίκαιο με το άδικο με ένα προκλητικό τρόπο που σοκάρει την νομική συνείδηση. Απόφευγε φράσεις οι οποίες μπορούσαν να θίξουν την Τουρκία όπως είναι η ΄΄κατοχή΄΄ και η παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Για παράδειγμα επιλέγει αντί κατοχή του νοτίου μέρους της Κύπρου προτιμά την ΄΄Τουρκοκυπριακή διοίκηση΄΄ ή τον ΄΄αποτελεσματικό έλεγχο΄΄ του βορίου μέρους της Κύπρου από την Τουρκία. Ένας όμως σωστός νομικός λέει τα πράγματα όπως είναι. Κάπου αναφέρει ότι οι Τουρκοκύπριοι ΄΄εμποδίστηκαν΄’ να συμμετέχουν στην Κυπριακή Κυβέρνηση από το 1963. Οι παραλήψεις και οι ανακρίβειες είναι πάμπολλες.
Υποστηρίζει ότι ο πληθυσμός έχει μετακινηθεί για πολλά χρόνια και ότι μια νέα γενιά έχει ανατραφεί σε καινούρια σπίτια των Ελλήνων προσφύγων αγνοώντας την νομική αρχή ότι από την παρανομία δεν δημιουργείται δίκαιο (ex injuria jus non oritur), εξισώνει τα ανθρώπινα δικαιώματα των εκτοπισμένων με τους παράνομους κατοίκους. Δημιουργεί και υιοθετεί αρχές άγνωστες στο δίκαιο και οπωσδήποτε άδικες.
Θα δώσω λίγα παραδείγματα των προσεγγίσεων του κύριου Pfirter. Εισηγείτο ότι ην κατηγορία ότι το Σχέδιο Ανάν δεν σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, είναι ατεκμηρίωτες και ότι αυτός στοχεύει να συζητήσει τις πρόσφατες εξελίξεις στην ερμηνεία των εν λόγω δικαιωμάτων που σχετίζονται με τη λύση πολλών συγκρούσεων ως επίσης κάποιων διλημμάτων που μπορεί να εγερθούν (φράση κατά τη γνώμη μου ασυνάρτητη). Επίσης στο άρθρο του υποστηρίζει ότι δεν είναι τίποτα άλλο παρά η υπεράσπιση της συμβατότητας του Σχεδίου όσο είναι δυνατό με τις αρχές του δικαίου, κυρίως στην βάση ΄΄πραγματιστικών επιχειρημάτων΄΄(!) και την προσωπική του ερμηνεία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σύμφωνα με τις ΄΄πρόσφατες εξελίξεις΄΄ τις οποίες δεν εξηγεί και έχει το θράσος να προσθέτει ότι το Σχέδιο Ανάν έγινε ούτως ΄΄ώστε να αντέξει το έλεγχο ενός Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων΄΄ ενώ γνωρίζει ότι όλο το κατασκεύασμα του Σχεδίου Ανάν είναι η νομιμοποίηση των Τουρκικών απαιτήσεων εις βάρος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ελληνοκυπρίων. Αυτή η προσέγγιση διέπει όλες τις επεμβάσεις του ΟΗΕ στο Κυπριακό.
Αναφερόμενος στα γεγονότα του 1963 λέει ότι υπήρξε ένας πόλεμος για εθνικό ξεκαθάρισμα που επηρέασε τους Τουρκοκύπριους δυσανάλογα και άφησε αρκετούς από αυτούς να ζουν κάτω από οικονομικά δύσκολες συνθήκες σε μικρούς θύλακες. Θα ανέμενε όμως ένας να αναφερθεί εδώ στις εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ σύμφωνα με τις οποίες η παράλειψη διακίνησης των Τουρκοκυπρίων έξω από τις περιοχές τους πιστεύετε ότι ΄΄επιβάλλεται από ένα πολιτικό σκοπό δηλαδή, την ενίσχυση της απαίτησης ότι οι δύο κοινότητες στην Κύπρο δεν μπορούν να ζήσουν ειρηνικά χωρίς γεωγραφικό διαχωρισμό΄΄.
Μην έχετε λοιπόν εμπιστοσύνη ότι αυτός ο οργανισμός θα μας δικαιώσει ποτέ, αντίθετα θα νομιμοποιεί βήμα προς βήμα τις απαιτήσεις της Τουρκίας. Χρειάζεται λοιπόν πολύ προσοχή.
Για όλο το άρθρο σας παραπέμπω στο “The Cyprus Yearbook of International Relations 2007”.
• Δικηγόρος
