Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε πρόσφατα νομοσχέδιο για επιβολή ανώτατης τιμής πώλησης σε συγκεκριμένα προϊόντα ευρείας κατανάλωσης και σε συγκεκριμένους χώρους. Το νομοσχέδιο έχει κατατεθεί στη Βουλή των Αντιπροσώπων, όπου αναμένεται να συζητηθεί στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας.

Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, ο υπουργός Εμπορίου θα έχει τη δυνατότητα να εκδίδει Διάταγμα, με το οποίο θα καθορίζει ανώτατες τιμές πώλησης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, για συγκεκριμένα προϊόντα που θα διατίθενται από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε συγκεκριμένα σημεία πώλησης.

Σε ό,τι αφορά τα προϊόντα για τα οποία ο υπουργός θα μπορεί να καθορίσει ανώτατες τιμές λιανικής πώλησης, αυτά είναι το εμφιαλωμένο νερό 500ml και 750ml, είτε αυτό διατίθεται στο ψυγείο ή εκτός ψυγείου, σε μπουκάλι ή σε ποτήρι.

Τα σημεία πώλησης στα οποία ο υπουργός δύναται να επιβάλει σε επιχειρήσεις υποχρέωση εφαρμογής ανώτατων τιμών λιανικής πώλησης είναι Αεροδρόμια, Λιμάνια, Αθλητικοί χώροι (στάδια, γήπεδα κλπ), Παραλίες, Αρχαιολογικοί χώροι, Μουσεία, Κινηματογράφοι, Θέατρα, Θεματικά πάρκα, Ζωολογικοί Κήποι και Νοσηλευτήρια.

Η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) έχει εξαρχής εκφράσει διαφωνία με την πρόθεση του υπουργείου να παρέμβει στη λειτουργία της αγοράς και θεωρεί πως ο καθορισμός πλαφόν στην τιμή πώλησης σε οποιοδήποτε προϊόν αποτελεί επιστροφή σε πρακτικές προηγούμενων δεκαετιών και πιθανόν να έχει αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.

Η παρέμβαση στην αγορά ενδέχεται να έχει αρνητικές συνέπειες, όπως πιθανή αύξηση της τιμής του προϊόντος σε σημεία τα οποία δεν θα συμπεριλαμβάνονται στο Διάταγμα και στην παρούσα φάση πουλούν το νερό σε πιο χαμηλή τιμή από αυτή που θα προβλέπει το Διάταγμα. Τα σημεία αυτά εξυπηρετούν καθημερινά πολλαπλάσιους καταναλωτές. Πριν την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση λειτουργούσε στο Υπουργείο Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού η «Επιτροπή Τιμών», η οποία καθόριζε την ανώτατη τιμή πώλησης συγκεκριμένων προϊόντων. Σε όλα τα σημεία πώλησης τα προϊόντα που εμπίπταν στον κατάλογο πωλούνταν στη ανώτατη τιμή. Άρα, για να μειωθεί η τιμή σε δώδεκα σημεία πώλησης υπάρχει ορατός κίνδυνος να αυξηθεί η τιμή πώλησης σε όλα τα άλλα σημεία πώλησης.

Τα σημεία πώλησης που έχουν συμπεριληφθεί στο νομοσχέδιο ως επί το πλείστο  αφορούν χώρους όπου το κράτος έχει οικονομικό συμφέρον με βάση σύμβαση ανάθεσης σε ιδιωτικούς οργανισμούς/ επιχειρήσεις. Στους συγκεκριμένους χώρους, εκ των πραγμάτων οι επιχειρήσεις πωλούν σε πιο ψηλές τιμές λόγω των δικαιωμάτων που εισπράττει το κράτος. Στα αεροδρόμια, για παράδειγμα, το κράτος εισπράττει το 23% των εσόδων, συγκεκριμένο περίπτερο σε “απομονωμένη παραλία” το κράτος εισπράττει χιλιάδες ευρώ το χρόνο ως ενοίκιο.

Υπάρχουν στα αλήθεια με όλες τις πλατφόρμες ταχυδιανομής, «απομονωμένες παραλίες» στην Κύπρο; Δεν σημαίνει ότι το κράτος δεν πρέπει να εισπράττει οποιαδήποτε δικαιώματα με την παραχώρηση κρατικής περιουσίας, αλλά οποιουσδήποτε περιορισμούς πρέπει να τους έχει υπόψη της η κάθε επιχείρηση πριν από τον διαγωνισμό. Δεν είναι ορθό εκ των υστέρων να επιβάλλονται στον νικητή του διαγωνισμού πρόσθετοι όροι και περιορισμοί.

Επιπρόσθετα, ο λόγος αυξημένης τιμής δεν είναι μόνο ο μειωμένος ανταγωνισμός αλλά και οι συνθήκες στις οποίες λειτουργεί μια επιχείρηση. Επανερχόμενος στο θέμα των αεροδρομίων, σε αυτά λειτουργούν δυο επιχειρήσεις και μεταξύ τους υπάρχει ανταγωνισμός. Το νερό των 500ml διατίθεται σε τιμή που αρχίζει από €1 – €1.25. Τα αεροδρόμια είναι υποχρεωμένα να δουλεύουν 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα, 365 ημέρες τον χρόνο. Αυτό σημαίνει πως το μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων λόγω του επιδόματος βάρδιας και άλλων παραμέτρων,  είναι κατά πολύ ψηλότερο από άλλες επιχειρήσεις (γύρω στο 31%).

Επίσης, το κόστος ασφάλειας και ελέγχου των προϊόντων στα αεροδρόμια είναι κατά πολύ ψηλότερο από άλλες επιχειρήσεις. Σημειώνεται πως στα δυο αεροδρόμια της χώρας υπάρχουν σημεία με μηχανές πόσιμου νερού από τις οποίες μπορούν οι ταξιδιώτες να πάρουν νερό δωρεάν.

Εν κατακλείδι, κανένας δεν θέλει να πληρώνει το νερό σε «υψηλή τιμή» αλλά υπάρχουν περιπτώσεις που αυτό είναι απολύτως δικαιολογημένο.

* Διευθυντής Τμήμα Επιχειρηματικής Ανάπτυξης (ΟΕΒ)