Προτού κατασβηστεί η μεγάλη πυρκαγιά που ξέσπασε στην ορεινή περιοχή της Λεμεσού με τα τραγικά αποτελέσματα, ξέσπασε μια ακόμα μεγαλύτερη, η πολιτική πυρκαγιά. Η αντιπολίτευση, προεξάρχοντος του ΑΚΕΛ δεν έχασε χρόνο και ξεκίνησε δριμεία κριτική εναντίον της κυβέρνησης και του Προέδρου Χριστοδουλίδη, κατηγορώντας τους για αδράνεια και απαιτώντας την παύση υπουργών. Ούτε ο ΔΗΣΥ έμεινε έξω.
Το ΑΚΕΛ κατηγόρησε την κυβέρνηση για ολιγωρία, έλλειψη οργάνωσης και συντονισμού και μη ετοιμότητα του κράτους, απαιτώντας την παραίτηση υπουργών. Από την πλευρά του ο ΔΗΣΥ χαρακτήρισε την απολογία του Προέδρου Χριστοδουλίδη ως αργοπορημένη και ενώ αναγνώρισε λάθη, δεν ανέλαβε την ευθύνη εκ μέους της κυβέρνησης και ζήτησε την απόδοση και ανάληψη ευθυνών χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση. Τα ίδια είχαμε και στην κοινή συνεδρία των τριών Επιτροπών της Βουλής, με τα κόμματα της αντιπολίτευσης να προσπαθούν να εξασφαλίσουν πολιτικό κέρδος από μια καταστροφική πυρκαγιά, χωρίς καν να έχουν τα τελικά συμπεράσματα.
Ας δούμε όμως με νηφαλειότητα τα γεγονότα για να διαπιστώσουμε αν υπήρξε αδράνεια, ολιγωρία, ή ακόμα και έλλειψη προγραμματισμού και επιφυλακής και θα επανέλθω στην κριτική των κομμάτων.
Η πρώτη ενημέρωση για την πυρκαγιά στη Μαλιά Λεμεσού δόθηκε στις 13.28 και αμέσως ενημερώθηκε ο σταθμός Πάχνας. Μέσα σε δύο λεπτά από την πρώτη ενημέρωση, στις 13.30 αναχώρησαν δύο οχήματα από την Πάχνα. Συνεπώς, ολιγωρία δεν υπήρξε, αλλά αντίθετα αποδεικνύεται ότι η Πυροσβεστική ήταν σε πλήρη ετοιμότητα και σε συναγερμό. Ωστόσο, μέσα σε οκτώ λεπτά από το πρώτο τηλεφωνικό μήνυμα στις 13.28 για πυρκαγιά στη Μαλιά, η φωτιά έφτασε στις 13.36 στην Πάχνα, αφού στην περιοχή έπνεαν άνεμοι 6 με 7 μποφόρ και συνδυασμό με την ξηρασία εξαπλωνόταν αστραπιαία. Μόλις 22 λεπτά από το πρώτο μήνυμα για πυρκαγιά στη Μαλιά, ζητήθηκε η απογείωση πτητικών μέσων. Δυστυχώς, τα έμφορτα πτητικά που περιπολούσαν έτυχε να κληθούν σε μεγάλη πυρκαγιά κοντά στο χωριό Ανάγεια. Αντί αυτών, απογειώθηκαν πτητικά μέσα από το Ακρωτήρι και έγιναν οι πρώτες ρήψεις 52 λεπτά μετά το πρώτο τηλεφώνημα για πυρκαγιά, ενώ η ύπαρξη έμφορτων πτητικών μέσων σε περιπολία, αποδεικνύει ότι είχαν ληφθεί και προληπτικά μέτρα ετοιμότητας.
Βουλευτές κατηγόρησαν την κυβέρνηση για τον χρόνο που χρειάστηκε να γίνει η πρώτη ρήψη. Παραβλέπουν σκόπιμα το γεγονός ότι δύο έμφορτα πτητικά μέσα περιπολούσαν, αλλά λίγο προτού ξεσπάσει η πυρκαγιά στο χωριό Μαλιά κλήθηκαν να κάνουν ρήψεις σε άλλη πυρκαγιά που ξέσπασε κοντά στο χωριό Ανάγεια και ως αποτέλεσμα, έπρεπε να επιστρατευτούν άλλα πτητικά μέσα, να γεμίσουν τους κάδους και να πετάξουν προς τη δεύτερη πυρκαγιά. Δεν μπορούσαν να βρεθούν εκεί μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτων.
Τί πήγε όμως λάθος, με αποτέλεσμα να συντελεστεί τόση μεγάλη καταστραφή και να χαθούν δύο ανθρώπινες ζωές; Εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι οι ισχυροί άνεμοι 6-7 μποφόρ που έπνεαν στην περιοχή και άλλαζαν συνεχώς κατεύθυνση και με ριπές που έφθαναν μέχρι και 9 μποφόρ, η ξηρασία που επικρατεί και η μορφολογία του εδάφους, ήταν βασικοί παράγοντες που συνέβαλαν στην αστραπιαία εξάπλωση της πυρκαγιάς. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ζήτησε έρευνα και εκθέσεις για να διαφανεί κατά πόσο υπήρξαν λάθη, παραλείψεις, τί χρειάζεται να βελτιωθεί και υποσχέθηκε να δοθούν στη δημοσιότητα για να ενημερωθεί και ο κόσμος. Παράλληλα, ζήτησε και τη βοήθεια Αμερικανών εμπειρογνωμόνων, οι οποίοι έφθασαν ήδη στη χώρα μας για να συνδράμουν στην όλη έρευνα, από την πρώτη εστία, αν ήταν εγκληματική ενέργεια, ή τυχαίο συμβάν, αλλά και τί πήγε λάθος, τί ελλείψεις έχουμε και τί πρέπει να κάνουμε ή να αποφύγουμε για να μην έχουμε και πάλι τέτοιοες ολέθριες καταστροφές.
Το ΑΚΕΛ και οι κάθε λογής δορυφόροι του προσπάθησαν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση ελπίζοντας σε πολιτικό κέρδος. Ευθύς εξαρχής απαίτησε την απόδοση ευθυνών και την παύση υπουργών. Είναι, όμως, βασικό αξίωμα στην πολιτική, αλλά και στη ζωή, να μην λαμβάνονται αποφάσεις εν βρασμώ ψυχής. Ο σοφός λαός λέει να κοιμάσαι με το θυμό και άμα ξυπνήσεις με καθαρό μυαλό τότε να αποφασίζεις. Όταν ολοκληρωθούν οι έρευνες και ετοιμαστούν οι εκθέσεις, αν και όπου υπάρχουν ευθύνες, τότε να αποδοθούν.
Το ΑΚΕΛ όμως και οι κάθε λογής δορυφόροι του, είναι οι τελευταίοι που μπορούν να ζητούν ανάληψη ευθυνών. Ο Γ.Γ. του ΑΚΕΛ, Στέφανος Στεφάνου, ήταν Κυβερνητικός Εκπρόσωπος στην κυβέρνηση Χριστόφια, όταν έγινε η φονική έκρηξη στο Μαρί, όπου χάθηκαν 13 ανθρώπινες ζωές, καταστράφηκε η ναυτική βάση, ενώ η ΑΗΚ υπέστη ζημιές δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ. Ο τότε πρόεδρος Χριστόφιας, του οποίου ο κ. Στεφάνου ήταν στενότατος συνεργάτης, ανέθεσε στον Πόλυ Πολυβίου να ετοιμάσει πόρισμα για το τραγικότατο συμβάν. Θυμάται ο κ. Στεφάνου τί έλεγε το πόρισμα Πολυβίου, τον οποίο διόρισε ο ίδιος ο αείμνηστος Δημήτρης Χριστόφιας; «Το γενικό συμπέρασμα που προκύπτει από την έρευνα που διεξήγαγα είναι ότι η Κυπριακή Πολιτεία επέδειξε πολύ σοβαρή ανεπάρκεια, ολιγωρία, αμέλεια και ανευθυνότητα στο χειρισμό του όλου θέματος» και κατελόγισε θεσμική αλλά και προσωπική ευθύνη στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Δημήτρη Χριστόφια, και στους τέως υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας, Μάρκο Κυπριανού και Κώστα Παπακώστα.
Τί έκανε η κυβέρνηση στην οποία υπηρετούσε ο κ. Στεφάνου; Πέταξε το πόρισμα στον κάλαθο των αχρήστων και δεν απολογήθηκε καν στους συγγενείς των 13 θυμάτων. Και ενώ ο λαός συγκεντρωνόταν έξω από το Προεδρικό για να διαμαρτυρηθεί, ο Δημήτρης Χριστόφιας πήγαινε σε σωματεία Λαϊκών Οργανώσεων για να εξασφαλίσει στήριξη, ενώ οργάνωσε και εκδήλωση συμπαράστασης μέσα στο Προεδρικό, τη στιγμή που βρίσκονταν έξω από αυτό χιλιάδες διαμαρτυρόμενοι πολίτες. Πάλι καλά που δεν μας ζήτησε και τα ρέστα. Τώρα το ΑΚΕΛ και ο κ. Στεφάνου κατηγορεί την κυβέρνηση για ολιγωρία. Ποιοί; Αυτό που για μήνες προειδοποιούντο για την επικινδυνότητα του περιεχομένου των εμπορευματοκιβωτίων και που ανρνούντο πεισματικά να παραδοθούν σε ειδικούς για καταστροφή.
Αλλά και ο ΔΗΣΥ χαρακτήρισε την απολογία του Προέδρου Χριστοδουλίδη ως αργοπορημένη και ενώ αναγνώρισε λάθη, δεν ανέλαβε την ευθύνη εκ μέους της κυβέρνησης και ζήτησε την απόδοση και ανάληψη ευθυνών χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση. Μάλιστα. Λένε κάτι στην ηγεσία του ΔΗΣΥ οι φράσεις «κούρεμα», «Κυπριακές Αερογραμμές», «Συνεργατισμός» για να περιοριστώ μόνο σε αυτά;
Τί έγινε με την παρούσα καταστροφική πυρκαγιά; Επισκέφθηκε την περιοχή ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και κατηγορήθηκε ότι πήγε εκεί για επίδειξη. Αν δεν πήγαινε, θα τον κατηγορούσαν ότι έγραψε στα παλιά του παπούτσια και αγνόησε τους πυρόπληκτους. Συναντήθηκε με τους κοινοτάρχες της περιοχής για να ακούσει και από αυτούς τις θέσεις και τις απόψεις τους, πάλι έκανε σιόου. Απευθύνθηκε με διάγγελμα στο λαό, εξαγγέλοντας αμέσως μέτρα στήριξης στους πυρόπληκτους, την παροχή οικονομικής βοήθειας στους επηρεαζόμενους, ύψους πέραν των 100 εκ. ευρώ, εκφράζοντας και τις απολογίες της Πολιτείας, πάλι κατηγορήθηκε, ασχέτως και αν ένας πραγματικός ηγέτης οφείλει και επιβάλλεται να απευθύνεται και να ενημερώνει το λαό σε περιόδους κρίσης, ή μεγάλης καταστροφής.
Λειτούργησαν όλα όσα είχαν σχεδιαστεί και προγραμματιστεί; Ασφαλώς όχι. Η ξηρασία και οι δυνατοί άνεμοι 6 και 7 μποφόρ, η συνεχής αλλαγή της κατεύθυνσης των ανέμων παρέσυραν στο πέρασμά τους κάθε σχέδιο και προγραμματισμό. Στην Καλιφόρνια, την έκτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, με εκατοντάδες πτητικά μέσα, εκατοντάδες πυροσβεστικά οχήματα και χιλιάδες πυροσβέστες, η πρόσφατη φωτιά έκαιγε, όχι για 2-3 μέρες, αλλά για μήνες, κάνοντας στάκτη εκατοντάδες σπίτια. Το ίδιο συμβαίνει και στον Καναδά. Τα φαινόμενα της φύσης, πυρκαγιές, πλημμύρες, όταν αγριέψουν, δεν μπορούν να ελεγχούν, όσο προγραμματισμό και σχεδιασμό και αν κάνει ο άνθρωπος.
Με την κλιματική αλλαγή, πρέπει να αναμένουμε και να μάθουμε να ζούμε με τεραστίων διαστάσεων τέτοιες καταστροφές και οι οποίες δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται για πολιτική εκμετάλλευση. Ναι, να προσπαθούμε να βελτιωνόμαστε συνεχώς, να εντοπίζουμε τα κενά και να τα διορθώνουμε, αλλά, ποιος τα έβαλε με τη δύναμη και την οργή της φύσης και βγήκε νικητής;
*Πολιτικός Επιστήμονας/Δημοσιογράφος
