Είναι εξόχως σημαντικό ένας άνθρωπος να έχει κοινωνικές ευαισθησίες και να βοηθεί με όποιον τρόπο μπορεί κάποιον που έχει ανάγκη. Για να γίνει αυτό κατορθωτό, χρειάζεται να μπουν οι βάσεις από την οικογένεια, όντας το παιδί σε μικρή ηλικία. Όλα τα παιδιά γεννιούνται με μια έμφυτη αίσθηση προσφοράς και αγάπης για τον συνάνθρωπο.
Ενδεχομένως να είναι δύσκολο να το πιστέψετε αυτό, καθώς πριν από πέντε λεπτά το παιδί σας ίσως να ούρλιαζε και να έφερνε τα πάνω κάτω επειδή δεν ήθελε να μοιραστεί το παιχνίδι του. Από την άλλη, όμως, σίγουρα θα έχετε δει το δίχρονο παιδί σας να δίνει σ΄ ένα μωρό που κλαίει ένα παιγνίδι. Μπορεί πάλι, να έχετε δει τον πεντάχρονο γιο σας να παρηγορεί τον κολλητό του επειδή κάποιος «νταής» τον φόβισε στην παιδική χαρά. Συνεπώς, όπως ακριβώς δίνουμε στα παιδιά μας την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν τα πόδια τους για να μάθουν να περπατάνε, έτσι ακριβώς πρέπει να τους δώσουμε ευκαιρίες για να εξασκήσουν τους «μήνες της φιλανθρωπίας».
Τα οφέλη από την ενεργό προώθηση της προσφοράς των παιδιών είναι τεράστια. Αφενός, περιορίζεται το επαναλαμβανόμενο «θέλω», και αφετέρου ενισχύεται η αυτοεκτίμηση των παιδιών, καθώς συνειδητοποιούμε ότι μπορούν να συμβάλουν με τις ενέργειες του σ΄ ένα καλύτερο αύριο.
Ποιοι είναι όμως οι καλύτεροι τρόποι για να πετύχουμε τα παραπάνω;
Είναι πολύ σημαντικό τα παιδιά να κατανοήσουν την έννοια της προσφοράς βιωματικά, και μάλιστα χωρίς να περιμένουν ανταλλάγματα. Να προσφέρουν ώστε να νοιώσουν καλά με τον εαυτό τους, να προσφέρουν με την καρδιά τους και να μην περιμένουν να τους το ανταποδώσουν. Στο σημείο αυτό έγκειται η αξία της ανιδιοτελούς προσφοράς.
Μιλήστε στα παιδιά, ανάλογα με την ηλικία τους, για την έννοια της κοινωνικής ευθύνης και τη σπουδαιότητα της αλληλοβοήθειας.
Εκφράστε με κάθε ευκαιρία και με σαφήνεια στα παιδιά σας, το πόσο υπερήφανοι αισθάνεστε για αυτά που κάνουν και προσφέρουν στους άλλους.
Ενισχύστε την αυτοπεποίθηση τους και δώστε έμφαση σε όσα κάνουν, τοποθετώντας στρατηγικά στο σπίτι σχετικές φωτογραφίες από κάποιο αγώνα φιλανθρωπικού συλλόγου, ή βοηθώντας τα να πακετάρουν τα παλιά τους παιχνίδια, για να δωθούν σε άλλα, άπορα, ενδεχομένως, παιδιά.
Καθιερώστε κάποιες συνήθειες που θα προσφέρουν στα παιδιά εμπειρίες και θα τα διδάξουν να βοηθούν τους άλλους. Για παράδειγμα, μια επίσκεψη μια φορά τον μήνα σε κάποιο ηλικιωμένο συγγενή ή γείτονα για να τον/την βοηθήσετε να κάνει – ή να κάνετε εσείς για αυτόν – κάποιες δουλειές που εκείνος δεν μπορεί να κάνει να κάνει μόνος του. Φερ’ ειπείν, να κουρέψει το γρασίδι ή να στρώσει τα χαλιά. Σημαντική είναι, επίσης, η προσφορά σε τακτά διαστήματα παλιών παιχνιδιών, βιβλίων και ρούχων σε παιδιά που τα έχουν ανάγκη, καθώς και η συμμετοχή σε εκδηλώσεις φιλανθρωπικού χαρακτήρα.
Τέλος, μην ξεχνούμε πως, όπως και σε πολλά αλλά πράγματα, ο αποτελεσματικότερος τρόπος να διδάξουμε τα παιδιά να βοηθούν εκείνους που το έχουν ανάγκη, είναι να δώσουμε πρώτα οι ίδιοι το παράδειγμα. Ένας γονιός ευαισθητοποιημένος απέναντι στις ανάγκες των συνανθρώπων του, αποτελεί πρότυπο που τα παιδιά του θα θαυμάζουν και πιθανότατα θα μιμηθούν.
* Καθ. Φιλολογίας, Ερευνήτριας σε θέματα Νεολαίας και Πολιτισμού
