Η αντιμετώπιση της διαφθοράς δεν γίνεται με γκρίνιες ή βαρύγδουπους λόγους ή πολιτικά συνθήματα. Χρειάζεται υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα την οποία θα πρέπει να επιδείξουν όλοι.

Αυτά τονίζει ο τέως υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, Ιωνάς Νικολάου, σημειώνοντας ότι διαφορετικά θα περάσει ως χιονοστιβάδα και στο πέρασμά της θα συμπαρασύρει όλους και όλα.

Επισημαίνει πως δεν αρκεί η κατάθεση νομοσχεδίων που να μένουν στα συρτάρια της Βουλής. Καλεί με παρρησία να εξηγήσουν γιατί καθυστερούν τη συμμόρφωση με τις συστάσεις της GRECO, όταν η κυβέρνηση όχι μόνο συμμορφώθηκε πλήρως, αλλά έχει λάβει και τα εύσημα για τα νομοθετικά μέτρα που έχει προωθήσει.  

-Έχει λεχθεί ότι δεν υπάρχει η απαραίτητη πολιτική βούληση να δημιουργηθεί μια ουσιαστικά αποτελεσματική Ανεξάρτητη Αρχή Κατά της Διαφθοράς, γιατί κάτι τέτοιο ίσως ανησυχεί κάποιους στον τόπο μας. 

-Η διαφθορά στον τόπο μας είναι φαινόμενο διαχρονικό του οποίου οι διαστάσεις έχουν αποκαλυφθεί τα τελευταία χρόνια. Ένα φαινόμενο που μάστιζε την Κυπριακή Δημοκρατία από τα πρώτα χρόνια της σύστασης της και βασιλεύει σε σημείο που έγινε συνώνυμο με τη διακυβέρνησή της. Γι’ αυτό απαραίτητη είναι η επίδειξη αποφασιστικότητας από όλες τις πολιτειακές εξουσίες και κάθε συναρμόδιο πολιτειακό αξιωματούχο. Η επίδειξη μηδενικής ανοχής κατά της διαφθοράς πρέπει να έχει αντίκτυπο και στους πολίτες, στα οργανωμένα σύνολα που με τις καταγγελίες ή και τις πληροφορίες που μπορούν να δώσουν και τη σωστή διερεύνηση τους μπορούν να σπάσουν τον κανόνα της σιωπής που δυστυχώς για τόσα χρόνια συγκάλυπτε το φαινόμενο και το άφησε να ανδρωθεί. Η Ανεξάρτητη Αρχή Κατά της Διαφθοράς, στην οποία αναφέρεστε, αποτελεί ένα μέτρο από τα πολλά τα οποία οφείλουμε να εφαρμόσουμε και η πολιτική βούληση δεν μπορεί να κρίνεται μόνο από το αν συμφωνούν ή διαφωνούν κάποιοι με τον τρόπο που διαμορφώθηκε το νομοσχέδιο για τη σύσταση της Αρχής. Επαναλαμβάνω, επιβάλλονται πολυεπίπεδες και πολύπλευρες δράσεις από όλους και η πολιτική βούληση θα πρέπει να κριθεί από το τί κάναμε και κάνουμε και όχι με βάση τις επιμέρους διαφωνίες. 

-Τι κάνατε; 

-Για το σκοπό αυτό συγκροτήσαμε, για πρώτη φορά στην ιστορία της Δημοκρατίας, μια ολιστική στρατηγική κατά της διαφθοράς, στην οποία περιλάβαμε συγκεκριμένες δράσεις και μέτρα που θα πρέπει να υλοποιηθούν από όλες τις πολιτειακές εξουσίες, τους πολιτειακούς αξιωματούχους, την ευρύτερη δημόσια υπηρεσία και τον ιδιωτικό τομέα, καθώς επίσης δράσεις που στοχεύουν την ευαισθητοποίηση των πολιτών. Ο βαθμός υλοποίησης της στρατηγικής συνιστά καλό και αντικειμενικό μέτρο αξιολόγησης της πολιτικής βούλησης ή και αποφασιστικότητας της Κυβέρνησης, της Βουλής, των Δικαστηρίων και κάθε ανεξάρτητου αξιωματούχου που περιλαμβάνεται σ’ αυτήν, όπως ακριβώς γίνεται με την υλοποίηση των συστάσεων της GRECO. Πρέπει να συνειδητοποιήσουν όλοι ότι η αντιμετώπιση της διαφθοράς δεν γίνεται με γκρίνιες ή με βαρύγδουπους λόγους ή πολιτικά συνθήματα. Χρειάζεται υπευθυνότητα και αποφασιστικότητα την οποία θα πρέπει να επιδείξουν όλοι και εννοώ όλοι. 

-Κι εσείς ως Υπουργός Δικαιοσύνης τι κάνατε; 

-Στο πλαίσιο της στρατηγικής το Υπουργείο Δικαιοσύνης προώθησε και εγκρίθηκαν σημαντικές νομοθεσίες. Ετοίμασε σειρά από σημαντικά νομοσχέδια τα οποία εκκρεμούν στη Βουλή, όπως η ρύθμιση της ασυλίας των βουλευτών, των θητειών πολιτειακών αξιωματούχων, της προστασίας του πληροφοριοδότη, της σύστασης Αρχής Κατά της Διαφθοράς, της παροχής υπηρεσιών Lobbying και άλλα. Δεν αρκεί η Κυβέρνηση να καταθέτει νομοσχέδια για την πολιτική λογοδοσία και να παραμένουν στα συρτάρια της Βουλής από το 2013. Ούτε βέβαια τα Δικαστήρια να μην επιφέρουν αδιαμφισβήτητες αλλαγές στο κώδικα δεοντολογίας ή στην υιοθέτηση αντικειμενικών και διάφανων κριτηρίων για την αξιολόγηση, πρόσληψη και προαγωγή δικαστών. Μόνο στην Κύπρο όλοι μιλούν για τους άλλους αλλά κανένας για τον εαυτό του. Ουδείς είναι έτοιμος να κάνει την αυτοκριτική του και να δηλώσει τι έκανε και τι πρέπει κάνει για την αντιμετώπιση της διαφθοράς. Με παρρησία να εξηγήσουν γιατί καθυστερούν να συμμορφωθούν με τις συστάσεις της GRECO, όταν η κυβέρνηση όχι μόνο συμμορφώθηκε πλήρως με όλες τις συστάσεις της GRECO, αλλά έχει λάβει και τα εύσημα για τα πιο πάνω νομοθετικά μέτρα που έχει προωθήσει και προωθεί. Γιατί καθυστερεί η ρύθμιση, σύμφωνα με τις συστάσεις της GRECO, του πολιτικού χρήματος, του κώδικα δεοντολογίας, των Lobbying για το οποίο κατέθεσε νομοσχέδιο η κυβέρνηση, και γιατί καθυστερεί η εξέταση τόσο σημαντικών νομοσχεδίων, όταν αυτά είναι απαραίτητα εργαλεία για την αντιμετώπιση της διαφθοράς; Δεν μπορούν να μιλούν για το δέντρο όταν αφήνουν το δάσος απροστάτευτο, γιατί τα νομοσχέδια που εκκρεμούν ρυθμίζουν το νομοθετικό πλαίσιο σημαντικών θεμάτων πρόληψης, ελέγχου και δίωξης/ καταστολής της διαφθοράς,  προστατεύσουν το δάσος που είναι οι αρχές της διαφάνειας, της χρηστής διοίκησης, της δημοκρατίας και αξίες που έχουν ξεχαστεί μπροστά στο ατομικό όφελος και συμφέρον. Συνεπώς σ’ αυτή την πορεία δεν αρκεί η κριτική, χρειάζεται συλλογική εργασία και αποφασιστικότητα από όλους, διαφορετικά η διαφθορά θα περάσει ως χιονοστιβάδα και στο πέρασμά της θα συμπαρασύρει όλους και όλα, ακόμη και αυτούς που στέκονται μόνο στην κριτική.  

-Το ρουσφέτι είναι κομμάτι της διαφθοράς. 

-Ναι, συνώνυμο της πελατειακής σχέσης των πολιτικών που συνδράμει στη σήψη του πολιτικού συστήματος. Θα έπρεπε οι εκάστοτε κυβερνήσεις να αντιμετώπιζαν τα φαινόμενα αυτά με περισσότερη αποφασιστικότητα, κάτι που δεν έγινε για πολλά χρόνια. Όταν οι καταστάσεις του 2012-13 οδήγησαν τον τόπο σε πολύ κρίσιμες στιγμές, ο κόσμος αντέδρασε και αυτό συνέβαλε όχι μόνο στη αποκάλυψη του μεγέθους της διαφθοράς, αλλά και στη λήψη αποφασιστικών μέτρων. Διερευνήθηκαν κάποιες αποκαλύψεις για θέματα διαφθοράς και φάνηκε το μέγεθος του προβλήματος. Για πρώτη φορά κυβέρνηση ασχολήθηκε με το θέμα της διαφθοράς συστηματικά, υποστηρίζοντας τις ενέργειες των διωκτικών Αρχών, που οδήγησαν σε διώξεις και την τιμωρία ενόχων. Αλλά μερίμνησε επίσης ώστε να ληφθούν πολιτικές αποφάσεις προωθώντας στρατηγικές, συγκεκριμένα νομοθετήματα, νομοσχέδια και μέτρα. Έγιναν αρκετά και χρειάζεται να γίνουν πολύ περισσότερα, γιατί θα χρειαστούμε χρόνια για την αντιμετώπιση της αφού έχει διαβρώσει θεσμούς και διαδικασίες και λειτουργεί ως το μέσο για το εύκολο κέρδος και το αδίστακτο όφελος. 

-Λήφθηκαν μέτρα διότι βρέθηκε η χώρα μας αντιμέτωπη με μια οικονομική κρίση και με μια Τρόικα. 

-Ναι. Ετοιμάσαμε μια σειρά από νομοσχέδια, πολλά από αυτά εγκρίθηκαν και κάποια άλλα εκκρεμούν ενώπιον της Βουλής. Περάσαμε νομοσχέδιο το οποίο επιτρέπει στους πολίτες να έχουν πρόσβαση στα δημόσια έγραφα και με την εφαρμογή του το 2021 θα ενδυναμώσει ουσιαστικά τον έλεγχο επί των αποφάσεων της διοίκησης. Ρυθμίσαμε τη δημοσιοποίηση στο διαδίκτυο της αιτιολογίας των αποφάσεων που λαμβάνονται όργανα του δημοσίου, ώστε να ελέγχεται το σκεπτικό και οι επιπτώσεις από πολεοδομικές αποφάσεις, προσφορές κ.α. Πριν 6 χρόνια. Δεν προβλήθηκαν. Έγιναν αλλαγές στην Αστυνομία με την Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου. Για πρώτη φορά συστάθηκε υπηρεσία με ουσιαστικές εξουσίες να ελέγχει την κατάχρηση εξουσίας και την εμπλοκή αστυνομικών σε πράξεις διαφθοράς, με στόχο την τιμωρία και εκδίωξη τους από το Σώμα. Η Υπηρεσία λειτουργεί σήμερα με πολύ καλά αποτελέσματα. Ετοιμάστηκε η Εθνική Στρατηγική Κατά της Διαφθοράς, η οποία υλοποιείται σταδιακά, καθώς και το Οριζόντιο Σχέδιο Δράσης, το οποίο αφορά την υλοποίηση μέτρων διαφάνειας σε όλη τη δημόσια και ευρύτερη δημόσια υπηρεσία. Δημιουργήθηκε δίκτυο λειτουργών συνδέσμων σε κάθε Υπουργείο, οι οποίοι θα προωθήσουν την εφαρμογή μηχανισμών για αυξημένη συμμόρφωση σε κανόνες χρηστής διοίκηση και ενισχυμένη λογοδοσία από δημοσίους υπαλλήλους.

-Μέτρα που είναι στα χαρτιά; 

-Όχι, μέτρα που άρχισαν να εφαρμόζονται. Για να μπορέσουμε να έχουμε αποτελέσματα έπρεπε να ετοιμαστούν οι αναγκαίες στρατηγικές και νομοθεσίες, η υποδομή. Για παράδειγμα προωθήθηκε τροποποίηση της νομοθεσίας για το πόθεν έσχες που αφορά γενικότερα τους αξιωματούχους, δόθηκαν ουσιαστικές αρμοδιότητες σε Επιτροπή για να μπορεί να ασκήσει ουσιαστικό έλεγχο. Το ίδιο πρέπει να γίνει και για τον έλεγχο των δηλώσεων που υποβάλλονται από τον Πρόεδρο Δημοκρατίας, τους υπουργούς και βουλευτές, οι οποίες θα πρέπει να υποβάλλονται σε Επιτροπή, που θα έχει ουσιαστικές εξουσίες ελέγχου και δεν θα μετέχουν οι ελεγχόμενοι, ώστε οι έλεγχοι να είναι αποτελεσματικοί και οι δηλώσεις να ανταποκρίνονται στην απαίτηση για πραγματικό πόθεν έσχες. 

-Για το πόθεν έσχες γράφτηκαν διάφορα ειρωνικά σχόλια. 

-Ναι γιατί κάποιοι αξιωματούχοι παραλείπουν να παραθέσουν ακριβή και πλήρη στοιχεία, όπως απαιτούνται από το νόμο και συγκεκριμενοποιούνται σε έντυπο. Θα έπρεπε να συμπληρώνονται όπως τα στοιχεία που κατατίθενται στον Φόρο Εισοδήματος. Δυστυχώς ένα μέτρο που εισήχθη στην πολιτική ζωή μετά από πολλές προσπάθειες, φαίνεται ότι κάποιοι δεν έχουν πιστέψει στη χρησιμότητά του. Βέβαια ο διασυρμός που επιχειρείται δεν εξυπηρετεί το σκοπό , χωρίς να παραγνωρίζω ότι κάποιοι δεν είναι άμοιροι ευθυνών γι’ αυτό που υφίστανται οι πολιτικοί με τη δημοσίευση των δηλώσεων πόθεν έσχες. Η πολιτική ζωή και οι πολιτικοί πρέπει να προστατευτούν, γι’ αυτό νομοσχέδια, που ήταν στο πρόγραμμα του Προέδρου Αναστασιάδη, όπως η ρύθμιση των θητειών, της ασυλίας των βουλευτών, των ποινικών ευθυνών των αξιωματούχων, και εκκρεμούν από τον Απρίλιο 2013, θα πρέπει να ψηφιστούν χωρίς καθυστέρηση.

-Γιατί δεν προχωρούν; 

-Να απαντήσει η Βουλή γιατί καθυστερούν νομοσχέδια για ρύθμιση των δύο συνεχόμενων θητειών για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους δημάρχους και τριών συνεχόμενων θητειών για τους βουλευτές όπως και για ρύθμιση της βουλευτικής ασυλίας. 

-Ως Υπουργός γιατί δεν προσπαθήσατε να διαβουλευτείτε με τα κόμματα για να περάσουν τα νομοσχέδια; 

-Προσπάθησα κατ’ επανάληψη αλλά φαίνεται ότι υπάρχει γενικός προβληματισμός στο να ρυθμιστούν οι θητείες και η ασυλία. Δεν είναι αρκετό να υποστηρίζεται ότι εφαρμόζονται οι θητείες από τα ίδια τα κόμματα. Χρειάζεται η θεσμική ρύθμιση ώστε το μήνυμα να είναι διάχυτο και σαφές, η ανάδειξη τους ως μέτρο διαφάνειας, πρόληψης της διαφθοράς και προστασίας της πολιτικής ζωής.  

Πιέσεις για έγκριση της Ανεξάρτητης Αρχής

-Διατελέσατε 6 χρόνια Υπουργός Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης, ποια νομοσχέδια δεν καταφέρατε να περάσετε από τη Βουλή; 

-Η ασυλία είναι ένα από τα θέματα που δεν το συζήτησαν με την εκτελεστική εξουσία. Για τα θέματα της διαφθοράς έγιναν αρκετές συζητήσεις, πέρασαν κάποια νομοσχέδια. Παραμένουν όμως σε εκκρεμότητα σημαντικά. Το νομοσχέδιο για τους πληροφοριοδότες, που θα ενθαρρύνει κάποιον να δώσει πληροφορίες για θέματα διαφθοράς και θα προστατευθεί ώστε να μη γίνει θύμα της πληροφορίας του. Είναι ένα νομοσχέδιο που πιστεύω θα συμβάλει στην αποκάλυψη πράξεων διαφθοράς σε σχέση με αποφάσεις του δημοσίου και στην τιμωρία των ενόχων. Το νομοσχέδιο καθυστερεί γιατί κάποιοι επιδίωξαν τη διασύνδεση του με πρόταση νόμου που ρυθμίζει την προστασία πληροφοριοδότη στους χώρους εργασίας, θέμα που δεν σχετίζεται με τη δίωξη πράξεων διαφθοράς για αδικήματα που σχετίζονται με αποφάσεις του δημοσίου. Αυτό το νομοσχέδιο εκκρεμεί από το 2017. Πριν την παραίτηση μου συζητούσαμε την συνομολόγηση μνημονίου συνεργασίας με όλα τα Πανεπιστήμια για να αρχίσει μια σειρά από δραστηριότητες προς τον ιδιωτικό τομέα γύρω από τα θέματα της διαφθοράς. Ετοιμάσαμε επίσης προσχέδιο διακήρυξης των νέων κατά της διαφθοράς, θέμα που συζητήθηκε κατά τον δημόσιο διάλογο της κυβέρνησης με τους νέους, με την οποία οι νέοι θα απαιτούσαν από τις πολιτειακές εξουσίες την λήψη αποτελεσματικών μέτρων κατά της διαφθοράς στη βάση συγκεκριμένων αρχών, αξιών. Δυστυχώς δεν προλάβαμε να συμπληρωθεί ο διάλογος.

-Γιατί δεν κάνατε την Αρχή Κατά της Διαφθοράς; 

-Ετοιμάσαμε το νομοσχέδιο για την Αρχή Κατά της Διαφθοράς, το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή. Κάποιοι διατύπωσαν διαφωνίες αναφορικά με την ανεξαρτησία της Αρχής, παραγνωρίζοντας ότι, εκτός από τις σημαντικές εξουσίες και αρμοδιότητες της, την έχουμε περιλάβει με την αντίστοιχη ανεξαρτησία που απολαμβάνουν ο Γενικός Εισαγγελέας, ο Γενικός Ελεγκτής και άλλοι ανεξάρτητοι αξιωματούχοι. Η Αρχή περιβάλλεται από ουσιαστικές εξουσίες για να μπορεί να ενεργεί προληπτικά, να διερευνά αποτελεσματικά κάθε σχετική πληροφορία και να παρακολουθεί τα μέτρα πάταξης της διαφθοράς. Δεν μπορεί να έχει εξουσίες δίωξης, αφού η δίωξη είναι εκ του Συντάγματος αποκλειστική αρμοδιότητα του Γενικού Εισαγγελέα. Το γεγονός ότι σε τρίτες χώρες αντίστοιχες Αρχές διαθέτουν εξουσίες δίωξης και απολαμβάνουν περισσότερη ανεξαρτησία δεν σημαίνει ότι είναι και το καλύτερο παράδειγμα, όταν μάλιστα η ανεξαρτησία τους είναι αντίστοιχη με αυτή του κατ’ εξοχή αρμόδιου αξιωματούχου να ασκεί ποινικές διώξεις. Το νομοσχέδιο συντάχθηκε μετά πολλή έρευνα, μελέτη και δημόσια διαβούλευση. Ζητήσαμε τη βοήθεια της Διεθνούς Διαφάνειας και η Πρόεδρος της μας ετοίμασε μια μελέτη την οποία λάβαμε σοβαρά υπόψη, αναφορικά με τις εξουσίες, την οργάνωση, τον τρόπο λειτουργίας, τις αρμοδιότητες της. Υιοθετήσαμε την ανεξαρτησία που έχουν αντίστοιχες αρχές στην ΕΕ και ετοιμάσαμε ένα το νομοσχέδιο το οποίο παρουσιάσαμε, λαμβάνονται που θετικά σχόλια, σε συνέλευση στο πλαίσιο της GRECO. 

-Το νομοσχέδιο αυτό πέρασε; 

-Κατατέθηκε στη Βουλή πριν από έξι μήνες και αναμένεται να οριστεί για την πρώτη παρουσίαση του. Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά νομοσχέδια για πρόληψη και καταστολή της διαφθοράς, όπως σημαντικό είναι και αυτό που ρυθμίζει τα lobbies, το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή λίγο να φύγω από το Υπουργείο και κατοχυρώνει τη διαφάνεια στις επαφές προσώπων που ενδιαφέρονται να εμπλακούν στη λήψη δημοσίων αποφάσεων επί ζητημάτων που άπτονται της εκτελεστικής ή και της νομοθετικής εξουσίας. Καθορίζονται οι αναγκαίοι μηχανισμοί ελέγχου, απαγορεύεται η εμπλοκή αξιωματούχων, μελών του δημοσίου ή ευρύτερου δημοσίου τομέα και εργαζομένων προς όφελος αξιωματούχων στις περιπτώσεις σύγκρουσης συμφερόντων. Με τα νομοσχέδια τίθεται η αναγκαία υποδομή, γι’ αυτό κάθε καθυστέρηση καθιστά το έργο αντιμετώπισης δυσκολότερο. Συνεπώς αντί κάποιοι να μεμψιμοιρούν καλύτερα να θέσουν ως προτεραιότητα την υιοθέτηση τους.

-Είναι θέμα προτεραιότητας ή έλλειψη πολιτικής βούλησης; 

-Δεν θέλω να πιστέψω ότι κάποιοι άλλα λένε και άλλα κάνουν, ειδικότερα σε αυτά τα θέματα. Όταν μιλάμε για μηδενική ανοχή και πάταξη της διαφθοράς πιστεύω ότι είναι μια πολιτική θέση που αντικρίζει τις θέσεις όλων των κομμάτων. Αντί να μεμψιμοιρούν και να αποδίδουν ευθύνες για έλλειψη πολιτικής βούλησης είναι προτιμότερο να ασκηθούν οι αναγκαίες πιέσεις, ως θέμα προτεραιότητας, ώστε να ψηφιστεί η νομοθεσία για να συσταθεί η Ανεξάρτητη Αρχή Κατά της Διαφθοράς με ουσιαστικές εξουσίες και αρμοδιότητες που θα συμβάλουν τόσο στην υλοποίηση των μέτρων και δράσεων όσο και στη διερεύνηση θεμάτων διαφθοράς. Θα έχει δυνατότητα να διερευνά μια απλή πληροφορία, έστω και αν δεν υπάρχουν στοιχεία όπως συμβαίνει με τη διερεύνηση ποινικών αδικημάτων. Στελεχώνονται από δημοσίους υπαλλήλους που θα απολαμβάνουν αυξημένη προστασία κατά την άσκηση των καθηκόντων τους για να διασφαλιστεί η λειτουργίας τους και διασφαλίζουν ικανοποιητική ανεξαρτησία αντίστοιχη με αυτή που καθορίζεται στο Σύνταγμα μας. Συνεπώς αντί της προσπάθειας μηδενισμού καλύτερα να επιδιώξουν με σύνεση και νηφαλιότητα να επιφέρουν τις απαραίτητες αλλαγές στο νομοσχέδιο, χωρίς να χρειάζεται να το πνίξουν στον βωμό της βελτίωσης. 

Η μπάλα βρίσκεται στη Βουλή για την έγκριση των νομοσχεδίων

-Η GRECΟ για χρόνια μάς κατηγορεί ότι δεν εφαρμόζουμε τις συστάσεις της. 

-Πάντοτε με ενοχλούσε η αδιαφορία που επιδεικνυόταν διαχρονικά αναφορικά με τις συστάσεις της GRECO, τώρα εκείνο που με ενοχλεί είναι ότι κάποιοι συνεχίζουν να επιδεικνύουν την ίδια αδιαφορία και παραγνωρίζονται τα μέτρα που έχουν ληφθεί και οι σημαντικές αλλαγές που έχουν προωθηθεί, που σύμφωνα με την GRECO όχι μόνο ικανοποιούν τις συστάσεις της που αφορούν την Κυβέρνηση, αλλά βρίσκονται προς τη σωστή κατεύθυνση κατά της διαφθοράς. Προσωπικά με ενοχλεί η πατρίδα μου να απαξιώνεται και να κατατάσσεται μεταξύ των χωρών με ψηλά επίπεδα διαφθοράς, όπως βέβαια με ενοχλεί το γεγονός ότι κάποιοι απαξιώνουν το τι έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια και αναμένουν τη στιγμιαία εκρίζωσή της. Επαναλαμβάνω, αντί να μετατρέπονται σε επικριτές των πάντων, ας αναλογιστούμε το μερίδιο της ευθύνης μας, που οδηγηθήκαμε σ’ αυτή την κατάσταση, και ας πράξουμε, ο καθένας, αυτό που οφείλουμε στον τόπο μας για την καταστολή της. Κατά τη Γενική Συνέλευση της GRECO, όπου παρευρέθηκε ο Γενικός Εισαγγελέας, λάβαμε τα εύσημα για τα νομοσχέδια που ετοιμάσαμε και προωθήθηκαν στη Βουλή, αλλά χωρίς να μετατραπούν σε νόμους ώστε να μπορούν να εφαρμοστούν, οι αλλαγές αυτές θα παραμείνουν κενές περιεχομένου στην προσπάθεια αντιμετώπισης της διαφθοράς και οι συστάσεις της GRECO ανεκπλήρωτες αφού το κράτος μας θα παραμείνει απροστάτευτο από τα πλοκάμια της διαφθοράς. 

-Επιμένω να ρωτώ, γιατί δεν τα καταφέρατε, ποια η δική σας ευθύνη; 

-Εύλογο το ερώτημά σας και ουσιαστικό για να αντιληφθούν κάποιοι τις ευθύνες και τον ρόλο κάθε πολιτειακής εξουσίας. Η Κυβέρνηση, υλοποιώντας την πολιτική της, προώθησε τα υπό αναφορά νομοσχέδια και η Βουλή έχει ευθύνη να συζητήσει το περιεχόμενό τους, να επιφέρει τις αλλαγές που κρίνει ορθές και να ψηφίσει ώστε να καταστούν νόμοι της πολιτείας. Χωρίς να παραγνωρίζουμε τις τυχόν ευθύνες μας κατά την ετοιμασία και προώθηση των νομοσχεδίων, η πρωτοβουλία της διαδικασίας να μετατραπούν σε νόμο ανήκει στη Βουλή. Το ίδιο συμβαίνει με τις συστάσεις της GRECO που αναφέρονται στο Κοινοβούλιο. Για παράδειγμα, η ετοιμασία του κώδικα δεοντολογίας των βουλευτών, η ρύθμιση των θεμάτων συστάσεων αναφορικά με το πολιτικό χρήμα, δηλαδή τα χρήματα που δαπανώνται σε περιόδους προεκλογικών εκστρατειών, και ο έλεγχος που επιβάλλεται στα κόμματα είναι θέματα που θα πρέπει να ρυθμιστούν κυρίως από το Κοινοβούλιο. 

Το ίδιο συμβαίνει και με τα δικαστήρια. Ζητήματα που συζητήθηκαν πολύ έντονα πριν μερικούς μήνες και για τα οποία γίνεται αναφορά στις εκθέσεις GRECO, όπως είναι ο κώδικας δεοντολογίας των δικαστών, η δικαστική πρακτική, τα κριτήρια αξιολόγησης, πρόσληψης και προαγωγής των δικαστών. Έγιναν κάποιες αλλαγές από μέρους των δικαστών, όμως δεν είμαστε βέβαιοι αν αυτές ικανοποιούν τις απαιτήσεις της GRECO και αν το θέμα θα θεωρηθεί ότι έχει κλείσει. Ειδικότερα τα κριτήρια πρόσληψης των δικαστών, που καθορίστηκαν από το Ανώτατο Δικαστήριο, δεν φαίνεται να ικανοποιούν τις απαιτήσεις διαφάνειας και αντικειμενικότητας που καθορίζονται στη μελέτη των εμπειρογνωμόνων, η οποία ετοιμάστηκε για σκοπούς μεταρρύθμισης της Δικαιοσύνης και δεν είμαι βέβαιος ότι θα ικανοποιήσουν τις συστάσεις της GRECO, όπως αυτές επεξηγήθηκαν κατά την τελευταία επίσκεψή της στην Κύπρο. Εκείνο που πρέπει όλοι να αντιληφθούν είναι ότι ο καθένας, η κάθε πολιτειακή εξουσία, στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του οφείλει να προχωρήσει σε μέτρα που θα εμπεδώνουν περισσότερη διαφάνεια, κυρίως σε θέματα που πλήττουν το κύρος και την αξιοπιστία των ίδιων των θεσμών.