Το χαρτί της Λιβύης έρχεται να παίξει και πάλι η Τουρκία εκμεταλλευόμενη το πολιτικό κενό που συνεχίζει να υφίσταται στη βορειοαφρικανική χώρα. Η νέα συμφωνία που υπογράφηκε τη Δευτέρα προκαλεί διπλωματικό πονοκέφαλο σε Βρυξέλλες, Λευκωσία και Αθήνα. Ένας από τους στόχους της Τουρκίας ήταν να προκαλέσει ενόχληση με την ενέργειά της. Κυρίως όμως αυτό που στοχεύει μέσα από τη συμφωνία φαίνεται να είναι η οικονομική εκμετάλλευση των σχέσεων με την κυβέρνηση της Λιβύης. Η συμφωνία στηρίζεται στο παράνομο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο. 

Οι Βρυξέλλες αναμένουν διευκρινίσεις για τη συμφωνία που φέρονται να έχουν υπογράψει Τουρκία και Λιβύη για την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων καθώς αυτό, ανέφερε ο Πίτερ Στάνο, βασίζεται στο μνημόνιο των πλευρών το οποίο έρχεται σε αντίθεση με το δίκαιο της θάλασσας και παραβιάζει τα δικαιώματα τρίτων κρατών.  

Σε ανακοίνωσή του ο εκπρόσωπος της Κομισιόν για εξωτερικές υποθέσεις σημειώνει πως η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει καταγράψει τις αναφορές και δημοσιεύματα που θέλουν την Τουρκία και την κυβέρνηση εθνικής ενότητας της Λιβύης να έχουν υπογράψει συμφωνία για ζητήματα υδρογονανθράκων στη βάση του τουρκο-λιβυκού μνημονίου του 2019, το οποίο είχε ως αντικείμενο την οριοθέτηση περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο. «H EE υπενθυμίζει πως η θέση της για αυτό το Μνημόνιο έχει δηλωθεί ξεκάθαρα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2019 και παραμένει αναλλοίωτη», σημειώνει ο εκπρόσωπος της Κομισιόν στη γραπτή ανακοίνωση.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

«Το Μνημόνιο Συναντίληψης Τουρκίας – Λιβύης του 2019 παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να επιφέρει τις όποιες νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη», προσθέτει. «Η νέα συμφωνία δεν έχει ακόμα δημοσιοποιηθεί. Χρειάζονται περαιτέρω διευκρινίσεις για το περιεχόμενό της. Ενέργειες που μπορούν να υποσκάψουν την περιφερειακή σταθερότητα θα πρέπει να αποφεύγονται», καταλήγει.

>> Προβληματισμός στη Λευκωσία: Ανησυχία και προβληματισμό εκφράζει το κυπριακό υπουργείο Εξωτερικών για την υπογραφή «μνημονίου συναντίληψης» μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας (GNU) της Λιβύης και της Τουρκίας στον τομέα των υδρογονανθράκων με βάση το παράνομο τουρκο-λιβυκό «μνημόνιο» του 2019. Σε ανακοίνωσή του το ΥΠΕΞ αναφέρει πως «η ανησυχία απορρέει από τον συνεχώς επιδεινούμενο, κλιμακούμενο και αποσταθεροποιητικό ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία στην περιοχή, επιδιώκοντας τη δημιουργία εντάσεων, με ενέργειες που είναι αντίθετες προς το Διεθνές Δίκαιο, το Δίκαιο της Θάλασσας και τις επιμέρους πτυχές του». Προσθέτει ότι «η Κυπριακή Δημοκρατία επαναλαμβάνει ότι το ‘μνημόνιο’ του 2019 παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και είναι αντίθετο με την αναγνωρισμένη αρχή της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας και του εθιμικού δικαίου για τα δικαιώματα των νησιών σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα. Ως εκ τούτου, είναι παράνομο, άκυρο και ανυπόστατο και δεν παράγει, καθοιονδήποτε τρόπο, οποιαδήποτε έννομα αποτελέσματα έναντι τρίτων κρατών», σημειώνει. Τέλος, αναφέρει πως θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις επί του θέματος, σημειώνοντας παράλληλα και τις δημόσιες τοποθετήσεις του Προέδρου του Κοινοβουλίου της Λιβύης, με τις οποίες αναδεικνύεται η έκνομη φύση του «μνημονίου» το οποίο καθίσταται νομικά και πολιτικά άκυρο.

>> Σε εγρήγορση η Αθήνα: Την ύπαρξη έντονων αντιδράσεων τόσο εντός, όσο και εκτός της Λιβύης αναφορικά με την υπογραφή του μνημονίου μεταξύ της Τουρκίας και της κυβέρνησης εθνικής ενότητας της Λιβύης για τους υδρογονάνθρακες, αναδεικνύουν ελληνικές διπλωματικές πηγές. «Η υπογραφή του μνημονίου μεταξύ της κυβέρνησης εθνικής ενότητας της Λιβύης με έδρα την Τρίπολη και της Τουρκίας δεν είχε τον πανηγυρικό χαρακτήρα που προσπάθησαν να της προσδώσουν Τούρκοι αξιωματούχοι και τουρκικά ΜΜΕ», αναφέρουν οι διπλωματικές πηγές.

Όσον αφορά τις αντιδράσεις εκτός Λιβύης, οι πηγές παραπέμπουν στην «άμεση αντίδραση της Αιγύπτου». Οι διπλωματικές πηγές κάνουν λόγο για «ενθαρρυντικές εξελίξεις», τονίζοντας, ωστόσο, ότι η Ελλάδα παραμένει σε εγρήγορση. «Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας συνεχίζει τον γύρο ενημερώσεων πρέσβεων των Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας (χθες Γαλλία και ΗΠΑ, σήμερα Ηνωμένο Βασίλειο και Κίνα) και την προσεχή Κυριακή θα μεταβεί στο Κάιρο, προκειμένου να έχει διεξοδική συζήτηση με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι», αναφέρουν οι διπλωματικές πηγές. 

Οι εξελίξεις στο εσωτερικό 

Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα υποδεικνύουν ως ιδιαίτερης σημασίας εξέλιξη την «”απομάκρυνση” του αρμόδιου υπουργού Πετρελαίου, ο οποίος είχε εκφράσει επιφυλάξεις – ”παρατηρήσεις” όπως τις ονόμασε, αναφορικά με το σχέδιο του μνημονίου που τελικά υπογράφηκε».

«O Λίβυος υπουργός Οικονομίας, σε μία κίνηση τελευταίας στιγμής όπως φαίνεται, απέκτησε τις σχετικές αρμοδιότητες και υπέγραψε εκ μέρους της κυβέρνησης εθνικής ενότητας, την στιγμή κατά την οποία ο πραγματικά αρμόδιος Υπουργός βρισκόταν στη Νότιο Αφρική», επισημαίνουν. Παράλληλα, τονίζουν ότι σημαντική είναι και η αναφορά της Λίβυας ΥΠΕΞ, κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου με τον Τούρκο ομόλογό της, όπου ανέφερε ότι το τουρκο-λιβυκό «μνημόνιο» του 2019 δεν έχει επικυρωθεί ακόμα.

«Στη συνέχεια, βεβαίως, υπήρξε η έντονη αντίδραση του Προέδρου της λιβυκής Βουλής των Αντιπροσώπων, καθώς και της αρμόδιας Επιτροπής Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, η οποία σε μακροσκελή ανακοίνωσή της τονίζει ότι η θητεία της κυβέρνησης εθνικής ενότητας έχει λήξει και δεν έχει το δικαίωμα να υπογράφει διεθνείς συμφωνίες», τονίζουν οι ίδιες πηγές.