Μπορεί οι Κύπριοι να εμφανίζονται χρόνο με τον χρόνο πιο ευαισθητοποιημένοι στο θέμα της διαχείρισης οικιακών αποβλήτων και ειδικότερα στο θέμα της ανακύκλωσης, ωστόσο η χώρα μας έχει ακόμα μακρύ δρόμο να διανύσει.

Ωστόσο, όσον αφορά στην ανακύκλωση συσκευασιών (PMD, Χαρτί, Γυαλί), υλικά τα οποία συλλέγει και ανακυκλώνει η Green Dot Κύπρου, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας (Eurostat), η χώρα μας φιγουράρει στη 11η θέση στην Ευρώπη.  Κι’ αυτό γιατί η Green Dot Κύπρου, ακολουθεί το Βελγικό μοντέλο ανακύκλωσης, με συλλογή από πόρτα σε πόρτα, το οποίο θεωρείται ένα από τα αποδοτικότερα συστήματα ανακύκλωσης και είναι πρώτο πανευρωπαϊκά.

Σύμφωνα με έρευνα της Green Dot, για τα ποσοστά  ανακύκλωσης στην Κύπρο, (την οποία κατέχει το philenews), στην επαρχία Λευκωσίας τα υψηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης έχει ο Δήμος Αγλαντζιάς , του οποίου οι κάτοικοι παρήγαγαν 64.10 κιλά ανακυκλώσιμων υλικών το 2021 (μέσος όρος ανά κάτοικο). Ο Δήμος παρουσίασε αύξηση 55% σε σύγκριση με το 2020 που τα κιλά ανά κάτοικο ήταν στα 41.40. Ακολουθεί ο Δήμος Έγκωμης με 46.95 κιλά ανά κάτοικο το 2021 έναντι 50.95 κιλά το 2020. Στην τρίτη θέση κατατάσσεται η κοινότητα Πέρα Χωρίου και  Νήσου η οποία παρήγαγε 41.84 κιλά ανά κάτοικο το 2021 και 39.20 κιλά το 2020.

Στον πίνακα που ακολουθεί, παρουσιάζονται οι περιοχές της επαρχίας Λευκωσίας:

Στη Λεμεσό, πρώτη κοινότητα με διαφορά στην ανακύκλωση συσκευασιών είναι ο Άγιος Τύχωνας, όπου το 2021 παράχθηκαν συνολικά 130.56 κιλά ανακυκλώσιμων υλικών ανά κάτοικο με αύξηση της τάξης του 60%. Πρέπει να τονίσουμε ότι η κοινότητα του Αγίου Τύχωνα κατάσσεται πρώτη επειδή παράγει μεγάλες ποσότητες γυαλιού (ξενοδοχεία). Στη δεύτερη θέση ακολουθεί ο Δήμος  Γερμασόγειας με 78.39 κιλά και στην τρίτη θέση έρχεται η κοινότητα Παρεκκλησιάς με 63.30 κιλά. Αξίζει να σημειώσουμε πως η κοινότητα Παρεκκλησιάς και ο Πύργος Λεμεσού εντάχθηκαν στο πρόγραμμα ανακύκλωσης συσκευασιών της Green Dot τον Νοέμβριο του 2020.

Αναλυτικά ο πίνακας με τις περιοχές στη Λεμεσό:

Στην επαρχία Λάρνακας, πρώτος Δήμος στην ανακύκλωση συσκευασιών είναι τα Λιβάδια με 42.83 κιλά ανά κάτοικο για το 2021 και ακολουθεί ο Δήμος Λάρνακας με 39.94 κιλά και ο Δήμος Άραδίππου με 33.60 κιλά.

Στην επαρχία Πάφου, πρώτη με διαφορά είναι η κοινότητα Κισσόνεργας με 100.33 κιλά ανακυκλώσιμων υλικών για το 2021. Ακολουθεί η κοινότητα Τάλας με 66.24 κιλά και η Χλώρακα με 46.72 κιλά.

Τέλος στην επαρχία Αμμοχώστου, την πρώτη θέση κατέχει ο Δήμος Δερύνειας  με 49.43 κιλά ανά κάτοικο το 2021, με το Δασάκι της Άχνας να ακολουθεί με 38.29 κιλά και ο Δήμος Σωτήρας στην τρίτη θέση με 34.28 κιλά.

 

Μεγάλο το ενδιαφέρον του κοινού

Σε ό,τι αφορά στους Κύπριους πολίτες, διαφαίνεται πως ένα ποσοστό της τάξης του 41% των ερωτηθέντων εξέφρασε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για τα περιβαλλοντικά θέματα, ενώ 46% επέδειξαν αρκετό ενδιαφέρον.

Την ίδια στιγμή, το 88% απάντησε πως ανακυκλώνει πλαστικά μπουκάλια, δοχεία και σακούλες στο σπίτι του, ενώ ποσοστό 57% ανακυκλώνει χαρτί.

Η Green Dot

Η Green Dot ιδρύθηκε το 2003 και είναι το πρώτο συλλογικό σύστημα ανακύκλωσης που εγκρίθηκε στην Κύπρο και είναι οργανισμός Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα. Μέχρι σήμερα έχει 1312 ενεργά μέλη- εταιρείες, οι οποίες ανάθεσαν την ευθύνη για τη συλλογή και ανακύκλωση των συσκευασιών που τοποθετούν στην αγορά στην Green Dot και πληρώνουν τέλη ανακύκλωσης συνολικού ύψους 4,2 εκατ. ευρώ. Την ίδια ώρα εξυπηρετεί 28 Δήμους και 62 Κοινότητες καλύπτοντας έτσι το 83% του πληθυσμού.

Μιλώντας στο philenews, ο Γενικός Διευθυντής της Green Dot, κ. Μάριος Βραχίμης ανέφερε πως σύμφωνα με το πλάνο των γεωγραφικών επεκτάσεων του Οργανισμού, μέσα στο 2022 θα ενταχθούν στο πρόγραμμα ανακύκλωσης συσκευασιών από πόρτα σε πόρτα οι έξι κοινότητες του Συμπλέγματος Λυθροδόντα, οι 13 κοινότητες που ανήκουν στο σύμπλεγμα Σολέας, οι κοινότητες Λύμπια και Πισσούρι, το Αυγόρου και ο Δήμος Παραλιμνίου. Με την ένταξη των πιο πάνω κοινοτήτων και Δήμων στο πρόγραμμα ανακύκλωσης της Green Dot η κάλυψη του πληθυσμού θα αυξηθεί κατά 4%. Την ίδια ώρα στα πλάνα των γεωγραφικών επεκτάσεων για το 2023 περιλαμβάνονται οι κοινότητες  Κολόσσι, Τραχώνι και Ερήμη, με την κάλυψη  του πληθυσμού να αυξάνεται κατά 1.50% . Μέχρι δηλαδή το τέλος του 2023  ο Οργανισμός θα εξυπηρετεί σχεδόν το 90% του πληθυσμού.

Όπως ανέφερε ο κ. Βραχίμης οι κατηγορίες συσκευασιών που συλλέγονται από την Green Dot είναι τρεις: PMD, χαρτί και γυαλί. Οι συσκευασίες PMD και Χαρτιού συλλέγονται από πόρτα σε πόρτα από το πεζοδρόμιο των σπιτιών κάθε βδομάδα, αφού οι πολίτες πρώτα τις τοποθετήσουν στις ειδικές διάφανες και καφέ σακούλες αντίστοιχα, τις οποίες μπορούν να προμηθεύονται από τις υπεραγορές. Επίσης, το χαρτί μπορεί να δεθεί σε δέμα ή να τοποθετηθεί σε χαρτοκιβώτια. Αυτό σημαίνει πως δεν χρειάζεται να υπάρχει κάδος ανακύκλωσης έξω από τα σπίτια.

Οι κατηγορίες του PMD και του Χαρτιού είναι δυνατόν να συλλέγονται και από τους ειδικούς κάδους χρώματος μπλε για την κατηγορία PMD και καφέ για την κατηγορία χαρτιού. Οι κάδοι αυτοί είναι τοποθετημένοι μόνο σε μεγάλες πολυκατοικίες, σχολεία, δημόσια κτίρια και επαγγελματικά υποστατικά, όπου συνήθως υπάρχουν μεγάλες ποσότητες ανακυκλώσιμων συσκευασιών. Οι κάδοι αυτοί πρέπει να χρησιμοποιούνται αποκλειστικά από τους πολίτες που εργάζονται ή διαμένουν στα πιο πάνω κτίρια.

Το γυαλί είναι το μόνο υλικό που δεν συλλέγεται από τα σπίτια των πολιτών. Σε κεντρικά σημεία όλων των δήμων και κοινοτήτων υπάρχουν τοποθετημένοι ειδικοί πράσινοι κάδοι  «τύπου «καμπάνα» και οι πολίτες καλούνται να μεταφέρουν τις γυάλινες συσκευασίες τους, στους ειδικούς αυτούς κάδους.  Μέσω της δωρεάν εφαρμογής της Green Dot «Recycling CY’» το κοινό πληκτρολογώντας τη διεύθυνση του μπορεί να βρει όχι μόνο τον πλησιέστερο κάδο ανακύκλωσης γυαλιού, αλλά και την ημέρα συλλογής της ανακύκλωσης από την περιοχή του, πληροφορίες για το πως να διαχωρίζει τις συσκευασίες του στο σπίτι, ποιες συσκευασίες συλλέγει η Green Dot αλλά και να ενεργοποιήσει υπενθύμιση για την ημέρα της συλλογής από το σπίτι του.

Όπως ανέφερε ο κ. Βραχίμης, μετά τη συλλογή τα υλικά οδηγούνται σε μονάδες διαλογής στις οποίες τα υλικά διαχωρίζονται ανάλογα με την κατηγορία τους και προωθούνται προς πώληση σε εργοστάσια ανακύκλωσης στο εξωτερικό.

Τα προβλήματα

Όπως τόνισε ο κ. Βραχίμης, τα σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο Οργανισμός είναι τρία. Δεν έχει εφαρμοσθεί ακόμη από το κράτος θεσμικό πλαίσιο το οποίο να  βοηθά την προσπάθεια ανακύκλωσης συσκευασιών, καθώς δεν εφαρμόζεται ούτε υποχρεωτική διαλογή στην πηγή αλλά ούτε κάποιο σύστημα  «Πληρώνω όσο Πετώ», το οποίο εφάρμοσε ο Δήμος  Αγλαντζιάς με πολύ θετικά αποτελέσματα. Παράλληλα πολλές υπόχρεες εταιρείες δεν  εγγράφονται στο σύστημα, άρα δεν τηρούν τις νομικές τους υποχρεώσεις ενώ  οι συζητήσεις για τους κανονισμούς υπό διαβούλευση για πιθανή εφαρμογή συστήματος εγγυοδοσίας  βάζουν σε κίνδυνο την βιωσιμότητα της Green Dot.