Μια σειρά από αποφάσεις που τα ίδια τα κόμματα είχαν λάβει τα τελευταία χρόνια με την ανοχή και της Κυβέρνησης, δημιούργησαν σήμερα τον γόρδιο δεσμό για την κρατική χορηγία.
Η ενσωμάτωση στην ουσία της έκτακτης κρατικής χορηγίας που δινόταν σε χρονιές εκλογών, στο τακτικό κονδύλι της ετήσιας χορηγίας για τις λειτουργικές τους δαπάνες, δημιούργησε μια σειρά νέων δεδομένων τα οποία τα κόμματα, είτε δεν είχαν προβλέψει, είτε είχαν αγνοήσει. Με την ενοποίηση των δύο κονδυλίων, ουσιαστικά τα κόμματα βάζουν ετησίως στα ταμεία τους από το 2018 ένα επιπρόσθετο ποσό, το οποίο μοιράζονται αναλογικά, το οποίο προηγουμένως ελάμβαναν μόνο σε περιόδους εκλογών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Νομοθετικό αδιέξοδο για χορηγία κομμάτων
Το συνολικό ύψος του ποσού αυτού, ανερχόταν στα περίπου 2,5 εκατ. ευρώ και είναι από αυτό το ποσό που κανονικά δικαιούται να λάβει χρηματοδότηση η Δημοκρατική Παράταξη, ως νεοεισελθόν κόμμα στη Βουλή αλλά και το Κίνημα Ενωμένων Κυπρίων Κυνηγών, το οποίο έλαβε ποσοστό 3,27% και δικαιούται χορηγίας καθώς ο νόμος αυτό προβλέπει.
Την ίδια ώρα όμως, δεν πρέπει να περνά απαρατήρητο το γεγονός ότι ακόμα και με την ενσωμάτωση της χορηγίας, υπήρχε πρόνοια στον Προϋπολογισμό του 2021 η οποία ανέφερε ότι σε περιόδους εκλογών, η κρατική χορηγία κατανέμεται στα κόμματα σε δύο δόσεις. Το 50% στις αρχές του χρόνο και το υπόλοιπο 50% μετά τις εκλογές. Η πρόνοια αυτή, παρόλο ότι στον προϋπολογισμό περιλήφθηκε από το υπουργείο Οικονομικών, εντούτοις αφαιρέθηκε κατά την ψήφιση του Προϋπολογισμού στη Βουλή.
Έτσι, το ποσό της κρατικής χορηγίας μπήκε προκαταβολικά στα κομματικά ταμεία των τότε κοινοβουλευτικών κομμάτων. Υπενθυμίζεται ότι το θέμα απασχόλησε έντονα τους αρχηγούς των τότε κοινοβουλευτικών κομμάτων, τον περασμένο Φεβρουάριο, μετά από επιστολή που είχαν στείλει οι τότε βουλευτές της πλατφόρμας Δημοκρατικών Δυνάμεων, Άγγελος Βότσης, Γιώργος Προκοπίου και Μαρίνος Μουσιούττας, κάνοντας λόγο για ενδεχόμενο διάσπασης δημοσίου χρήματος από την προκαταβολική κατανομή του ποσού στα κόμματα.
Τότε η πλειοψηφία των κομμάτων είχε την άποψη ότι η χορηγία πρέπει να δοθεί προκαταβολικά διότι αφορούσε το έτος, υποδεικνύοντας ότι από τη στιγμή που αντίστοιχα θα δοθεί και ολόκληρο το ποσό της χορηγίας για την πενταετία 2021-2026, θα αποκατασταθούν οι όποιες ενδεχόμενες αδικίες προκύπτουν.
Στην εξίσωση αυτή όμως έλειπε η έκτακτη χορηγία που δόθηκε το 2016 στα τρία τότε νεοεισελθόντα κόμματα, Συμμαχία Πολιτών, Αλληλεγγύη και ΕΛΑΜ. Το ποσό αυτό ανερχόταν στις 793.000 ευρώ και τη μοιράστηκαν ως ακολούθως: Συμμαχία Πολιτών: €278,606, Αλληλεγγύη €293,151 και το ΕΛΑΜ €220.600.
Τα ποσά αυτά δόθηκαν χαριστικά, ως επιπρόσθετος προϋπολογισμός. Δεν λήφθηκε επίσης υπόψη το τι θα γινόταν στην περίπτωση που κάποιου ή κάποια από τα κόμματα δεν θα έμπαινε στη Βουλή, ενώ θα είχε λάβει προκαταβολικά το ποσό της χορηγίας.
Πέραν αυτού, κανένας δεν έλαβε υπόψη το γεγονός ότι δεν υπάρχει πρόνοια στη νομοθεσία για επιστροφή του οποιουδήποτε ποσού που δίνεται ως κρατική χορηγία στα κόμματα. Κάποιες πληροφορίες, αναφέρουν ότι κατά την τότε σύσκεψη αρχηγών είχε ακουστεί η άποψη για να δοθεί στα νεοεισελθόντα κόμματα χορηγία από ξεχωριστό προϋπολογισμό.
Με αυτά τα δεδομένα, τα οκτώ κοινοβουλευτικά κόμματα μοιράστηκαν το συνολικό ποσό των €6.649.451 ως ακολούθως:
Ποσοστό 15% που ανέρχεται στις €997.417 μοιράστηκε ισόποσα στα οκτώ κόμματα. Το υπόλοιπο 85% της τακτικής χορηγίας, που ανέρχεται στα €5.652.034, μοιράστηκε στα κόμματα ανάλογα με τα ποσοστά που εξασφάλισαν στις βουλευτικές εκλογές του 2016. Ειδικότερα, τα κόμματα έβαλαν προ ημερών στα ταμεία τους τα εξής ποσά (στρογγυλεμένα) ως τακτική κρατική χορηγία:
- Ο ΔΗΣΥ έλαβε €1.916.000
- Το ΑΚΕΛ έλαβε €1.623.000
- Το ΔΗΚΟ έλαβε €970.000
- Το ΚΣ ΕΔΕΚ έλαβε €485.000
- Η Συμμαχία Πολιτών έλαβε €475.000
- Το Κίνημα Αλληλεγγύη έλαβε €430.000
- Το Κίνημα Οικολόγων έλαβε €405.000
- Το ΕΛΑΜ έλαβε €341.000
Με βάση τα νέα δεδομένα μετά τις εκλογές και σύμφωνα με τους υπολογισμούς, η κατανομή της χορηγίας διαμορφώνεται ως εξής:
ΔΗΣΥ: Αύξηση €37.069. ΑΚΕΛ: Μείωση €1.558. ΔΗΚΟ: Μείωση €47.321. ΕΔΕΚ: Αύξηση €59.305. ΕΛΑΜ: Αύξηση €145.750. Οικολόγοι: Αύξηση €16.796. Για τη ΔΗΠΑ αναλογεί ποσό €318.591.
Ξέχασαν τη νομοθεσία
Η νομοθεσία για την κρατική χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων αναφέρει ότι τα πολιτικά κόμματα που είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο χρηματοδοτούνται από το κράτος ως ακολούθως:
- Τα κοινοβουλευτικά κόμματα, προκειμένου να αντιμετωπίσουν μέρος των εκλογικών και λειτουργικών τους δαπανών.
- Τα μη κοινοβουλευτικά κόμματα, προκειμένου να αντιμετωπίσουν μέρος των εκλογικών τους δαπανών τους. Πλέον όμως αυτό δεν ισχύει αφού έχει γίνει ενοποίηση των δύο κονδυλίων.
Το επιπρόσθετο ποσό
Η νομοθεσία προβλέπει επίσης ότι τα μη κοινοβουλευτικά κόμματα δικαιούνται να λαμβάνουν χορηγία, εφόσον:
- Είναι εγγεγραμμένα στο Μητρώο.
- Έχουν υποβάλει σχετική αίτηση στον Έφορο πριν από την ημερομηνία προκήρυξης των εκλογών στις οποίες αφορά η εν λόγω αίτηση.
- Διεκδικούν τις βουλευτικές εκλογές, για τις οποίες αιτούνται χορηγία, με υποψηφίους που αντιστοιχούν τουλάχιστον σε ποσοστό πενήντα τοις εκατό (50%) των εδρών για κάθε εκλογική περιφέρεια όπως αυτές κατανέμονται σύμφωνα με τις διατάξεις των περί Εκλογής Μελών της Βουλής των Αντιπροσώπων Νόμων του 1979 έως (Αρ. 5) του 2011, όπως αυτοί εκάστοτε τροποποιούνται ή αντικαθίστανται· και
- Έχουν εξασφαλίσει ποσοστό τουλάχιστον τρία τοις εκατό (3%) στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές ή εξασφαλίζουν ποσοστό τρία τοις εκατό (3%) στις βουλευτικές εκλογές τις οποίες αφορά η χορηγία.
Είναι αξιοσημείωτο ότι στη νομοθεσία αναφέρεται ότι τα μη κοινοβουλευτικά κόμματα που δικαιούνται χορηγία, λαμβάνουν χορηγία κατ’ αναλογία των ποσοστών που έχουν εξασφαλίσει στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές ή εξασφάλισαν στις βουλευτικές εκλογές τις οποίες αφορά η χορηγία και αυτή παραχωρείται πριν ή μετά τη διεξαγωγή των βουλευτικών εκλογών τις οποίες αφορά η χορηγία, αντίστοιχα:
Επίσης αναφέρεται περαιτέρω ότι τα μη κοινοβουλευτικά κόμματα που εμπίπτουν στη δεύτερη περίπτωση της υποπαραγράφου (δηλ. έλαβαν ποσοστό 3%) της παρούσας παραγράφου, λαμβάνουν τέτοιο ποσό ως χορηγία, το οποίο υπολογίζεται ως ποσοστό επί του συνολικού ποσού της προβλεφθείσας χορηγίας που κατανεμήθηκε στα υπόλοιπα κόμματα, τα οποία έχουν δικαίωμα να λάβουν χορηγία σύμφωνα με τις πρόνοιες του παρόντος Νόμου πριν από τις βουλευτικές εκλογές το ποσό αυτό είναι επιπρόσθετο από το αρχικά προβλεφθέν για τα υπόλοιπα κόμματα συνολικό ποσό χορηγίας.
