Από πρώτο χέρι γνώριζε ο Έσπεν Μπαρθ Άιντε ότι η Τουρκία δεν επρόκειτο να κάνει την παραμικρή κίνηση για επίλυση του κυπριακού προβλήματος στο Κραν Μοντάνα, καθώς θέτει ως προϋπόθεση για την ενδεχόμενη συμβολή της την εξασφάλιση των νέων ευρωδώρων που της υποσχέθηκε ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, μέσω του «μυστικού» οδικού χάρτη που έδωσε στον Ταγίπ Ερντογάν.

Αυτό αναφέρουν πληροφορίες του «Φ», σύμφωνα με τις οποίες η Άγκυρα κατέστησε κοινωνό των θέσεών της τον κ. Άιντε, ξεκαθαρίζοντας ότι η όποια ενδεχόμενη κίνηση της κυβέρνησης Ερντογάν δεν πρέπει να αναμένεται πριν από τις εκλογές της 24ης Σεπτεμβρίου στη Γερμανία, οπότε εκτιμάται ότι θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει το σκηνικό γύρω από την προοπτική εξασφάλισης των νέων ευρωδώρων που επιδιώκει διακαώς η Τουρκία. 

Εικόνα για τις προθέσεις της Άγκυρας είχε και η Αθήνα. Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε μάλιστα ενημερώσει τον Νίκο Αναστασιάδη, στις Βρυξέλλες στις 22 Ιουνίου, για την άρνηση της Τουρκίας να προχωρήσει σε οποιαδήποτε κίνηση συμβιβασμού πριν ξεκαθαρίσει το σκηνικό γύρω από την προοπτική εξασφάλισης των νέων ευρωδώρων. Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ψηλότερα στην ατζέντα των νέων κερδών που επιδιώκει να εξασφαλίσει ο Ερντογάν βρίσκεται η έναρξη διαβουλεύσεων προς αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης, κάτι που θα υπερδιπλασιάσει τον όγκο εμπορικών συναλλαγών Ε.Ε. – Τουρκίας, ο οποίος υπολογίζεται σε 140 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως. 

Όλα αυτά τα γνώριζε ο κ. Άιντε, αλλά επέλεξε να μεθοδεύσει τη διάσκεψη στο Κραν Μοντάνα, παρά το γεγονός ότι το ένα από τα δύο μέρη δεν επρόκειτο να κάνει βήμα πίσω από τις διαχρονικές απαράδεκτες θέσεις του. Κάτι που αποδείχθηκε και στην πράξη, καθώς ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου επέμεινε σε παράνομα επεμβατικά δικαιώματα και παρουσία τουρκικού στρατού σε ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε. Εύλογα θα μπορούσε κάποιος να διερωτηθεί με ποια λογική ένας διπλωμάτης, όπως ο κ. Άιντε, συγκάλεσε μια διάσκεψη για την επίλυση ενός προβλήματος, όπως το Κυπριακό, γνωρίζοντας εκ προοιμίου ότι το ένα από τα δύο μέρη δεν επρόκειτο να κάνει καμιά κίνηση συμβιβασμού; Τι ανέμενε άραγε ο κ. Άιντε και γιατί «έσυρε» σε αυτό το παιγνίδι και τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ; 

Όπως πληροφορούμαστε, ο Νορβηγός διπλωμάτης του ΟΗΕ επένδυε αποκλειστικά και μόνον σε υποχώρηση της ελληνοκυπριακής πλευράς και προς αυτή την κατεύθυνση είχε οργανώσει όλο το σκηνικό στο Κραν Μοντάνα, σέρνοντας εκεί και τον Αντόνιο Γκουτέρες, ενώ παράλληλα επεδίωξε και τη συμμετοχή των πρωθυπουργών των τριών εγγυητριών δυνάμεων προκειμένου να ενισχυθούν οι πιέσεις προς την κατεύθυνση της Λευκωσίας και να αναγκαστεί να «προσαρμοστεί» στις τουρκικές θέσεις.

Ζήτησε μάλιστα από σημαίνοντες κύκλους των Βρυξελλών να ασκήσουν την επιρροή τους προς τη Λευκωσία, προκειμένου να προχωρήσει στον «επιθυμητό συμβιβασμό». Οι εν λόγω κύκλοι της Ε.Ε. έστειλαν τα μηνύματά τους προς τη Λευκωσία, ενώ παράλληλα επεδίωκαν να μην παρευρεθεί ο ΥΠΕΞ της Ελλάδας Νίκος Κοτζιάς στο Κραν Μοντάνα (βλέπε δίπλα στήλη), επιδίωξη η οποία έπεσε στο κενό. Στόχος των εν λόγω κοινοτικών κύκλων ήταν να αφαιρέσουν κάθε στήριγμα προς την ελληνοκυπριακή πλευρά στο Κραν Μοντάνα και ο Νίκος Κοτζιάς αποτελούσε για ευνόητους λόγους –που αφορούν τη σταθερότητα των θέσεών του– τον βασικό στόχο. Με απλά λόγια, ο κ. Άιντε προσδοκούσε σε λύση του Κυπριακού, βασισμένη αποκλειστικά στην υποχώρηση της Λευκωσίας στο Κραν Μοντάνα. Και προς αυτή την κατεύθυνση επεχείρησε να εξασφαλίσει τη στήριξη της Κομισιόν, κύκλοι της οποίας έκριναν ότι το εγχείρημα Άιντε θα είχε μεγαλύτερες προοπτικές επιτυχίας, εάν ο Νίκος Κοτζιάς τίθετο εκτός μάχης στη διάσκεψη της Ελβετίας. 

Ποιος όμως ήταν ο στόχος και ποιο θα ήταν το κέρδος της Κομισιόν και του Προέδρου της, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ; Στο επίκεντρο της στόχευσης Γιούνκερ βρισκόταν η λύση του Κυπριακού «αυτό το καλοκαίρι», όπως άλλωστε ανέφερε χαρακτηριστικά προς τον Ταγίπ Ερντογάν, στο πλαίσιο του περιβόητου οδικού χάρτη, τον οποίο απεκάλυψε ο «Φ». Σημειώνεται ότι από τον οδικό χάρτη Γιούνκερ απουσιάζουν τόσο οι παράμετροι εντός των οποίων θα έπρεπε να επιδιωχθεί η διευθέτηση του προβλήματος, όσο και η υποχρέωση της Τουρκίας να συμβάλει «ενεργώς» και «κατά συγκεκριμένο τρόπο» προς αυτή την κατεύθυνση, στη βάση των Συμπερασμάτων της Ε.Ε.

Σε ό,τι αφορά στο «κέρδος», ο κ. Γιούνκερ και η «παρέα του» προσέβλεπαν στην ευκολότερη υλοποίηση των δεσμεύσεων που αναλήφθηκαν από την ηγεσία της Κομισιόν προς την Άγκυρα, στο πλαίσιο του οδικού χάρτη. Για έναρξη διαβουλεύσεων προς αναβάθμιση της Τελωνειακής Ένωσης της Τουρκίας «στα τέλη του έτους», για δρομολόγηση της ελευθέρωσης των θεωρήσεων διαβατηρίων για τα 75 εκατομμύρια Τούρκους πολίτες, για σύγκληση νέας Συνόδου Κορυφής Ε.Ε. – Τουρκίας «την άνοιξη του 2018». Δώρα τα οποία θα εκχωρούνταν πολύ πιο εύκολα προς τον κ. Ερντογάν, εάν το Κυπριακό λυνόταν «αυτό το καλοκαίρι», όπως ήθελε ο κ. Γιούνκερ, ο οποίος ενδιαφερόταν μόνο για το χρονικό σημείο της λύσης, χωρίς να ασχολείται με το περιεχόμενό της.

Άλλωστε, η Κομισιόν θέτει ως μοναδικό όρο το ομόσπονδο κράτος να μπορεί να τοποθετείται με μια φωνή στην Ε.Ε. και να είναι σε θέση να εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του έναντι των Βρυξελλών. Κατά τα λοιπά, η Κομισιόν και ο πολιτικός της προϊστάμενος μπορούν και τον κύκλο να τετραγωνίσουν και το κεκτημένο να «ξεχειλώσουν», ώστε να το προσαρμόσουν στην όποια συμφωνία ενδέχεται να καταλήξουν οι δύο πλευρές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται… 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Γιούνκερ: Αμεροληψία μηδέν

Ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και η Κομισιόν, στο σύνολό της, έχουν χάσει το μέτρο και έχουν απολέσει κάθε ίχνος αμεροληψίας σε σχέση με το Κυπριακό. Νέα τρανταχτή απόδειξη αποτελεί η προκλητικά απαράδεκτη υιοθέτηση από τον επικεφαλής της Κομισιόν για το Κυπριακό Kjartan Bjornsson της θέσης ότι «ο Αναστασιάδης τίναξε μια τόσο καλή τη συμφωνία» στο Κραν Μοντάνα.

Όπως απεκάλυψε ο «Φ», ο Δανός επίσημος της Κομισιόν υιοθέτησε δημοσίευμα της εφημερίδας Cyprus Mail (Anastasiades blew such a good deal) και προέβη σε έκκληση μέσω του λογαριασμού του στο Twitter σε όσους τον ακολουθούν, να το διαβάσουν γιατί, όπως υποστήριξε, αποτελεί μια «καλή σύνοψη» (good summary) των όσων διαδραματίστηκαν στη διάσκεψη της Ελβετίας. Με άλλα λόγια, ο κ. Bjornsson, ο κατεξοχήν αρμόδιος λειτουργός της Ε.Ε. για τη διευθέτηση του Κυπριακού, άδειασε τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας και του απέδωσε ευθύνες, θεωρώντας ότι δήθεν «τίναξε μια τόσο καλή συμφωνία». 

Όπως αναμενόταν, τα πράγματα πήραν τον δρόμο τους. Η Λευκωσία προέβη σε εντονότατο διάβημα διά του Μόνιμου Αντιπροσώπου Νίκου Αιμιλίου και η Κομισιόν απολογήθηκε διά του επικεφαλής Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων Μάρτεν Φερβέι, ομολογώντας ότι το tweet του Δανού επισήμου ήταν «ατυχές» και διαβεβαιώνοντας ότι δεν θα υπάρξουν ανάλογα περιστατικά στο μέλλον.

Ως αποτέλεσμα, ο λειτουργός της Κομισιόν, υπεύθυνος για το Κυπριακό (συμμετείχε στη διάσκεψη του Κραν Μοντάνα), που άδειασε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και απέδωσε ευθύνες στη Λευκωσία, παραμένει στη θέση του. Εύλογα κάποιος θα μπορούσε να διερωτηθεί πόσο αμερόληπτος θα είναι ο κ. Bjornsson στα καθήκοντά του. Και η απάντηση θα ήταν μάλλον απλή: Όσο και ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος τον διόρισε. Και ως γνωστόν έχει υποσχεθεί διά επιστολής προς την Τουρκία ότι θα προωθήσει πέντε τουρκικά διαπραγματευτικά κεφάλαια τα οποία μπλοκάρει η Κυπριακή Δημοκρατία, έχει δώσει με πάσα μυστικότητα στον Ερντογάν «οδικό χάρτη» με νέα ευρωδώρα που προϋποθέτουν την κάμψη του κυπριακού βέτο και ο οποίος έχει στην κατοχή του επιστολές της Άγκυρας διά των οποίων η κυβέρνηση Ερντογάν τού ξεκαθαρίζει ότι δεν πρόκειται να εφαρμόσει καμιά εκ των κυπρογενών της υποχρεώσεων.

Όση λοιπόν αμεροληψία χαρακτηρίζει τον κ. Γιούνκερ, άλλη τόση θα πρέπει να αναμένουμε και από τον κ. Bjornsson. Ένα δεύτερο ερώτημα, που εύλογα θα μπορούσε να απασχολήσει κάποιον, είναι κατά πόσον ο κ. Bjornsson θα εξακολουθούσε να βρίσκεται στη θέση του εάν άδειαζε την Καγκελάριο της Γερμανίας ή τον Πρόεδρο της Γαλλίας. Η απάντηση είναι μάλλον εξίσου απλή: Αυτός που διόρισε τον κ. Bjornsson σίγουρα δεν θα βρισκόταν πλέον στη θέση του. Άλλωστε, η πολιτική ευθύνη σε αυτόν ανήκει και όχι στον κάθε υπάλληλο της Κομισιόν. 

Ο Κασουλίδης ενημερώνει τους «27»
Ο ΥΠΕΞ Ιωάννης Κασουλίδης αναμένεται να ενημερώσει αύριο Δευτέρα τους «27» ομολόγους τους για τις εξελίξεις που διαμορφώθηκαν στο Κραν Μοντάνα, στο πλαίσιο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Αν και η ατζέντα της συνόδου δεν περιλαμβάνει θέματα Τουρκίας, ο κ. Κασουλίδης αισθάνθηκε την ανάγκη να ενημερώσει το Συμβούλιο (σ.σ. στο κεφάλαιο «άλλα θέματα») για τη στάση που τήρησε η Άγκυρα και για την πορεία που προσλαμβάνουν πλέον οι εξελίξεις, υπό το φως των προειδοποιήσεων της κυβέρνησης Ερντογάν για διευθέτηση του Κυπριακού «εκτός των παραμέτρων του ΟΗΕ» και των νέων τουρκικών απειλών ενόψει των γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ. 

ΚΥΚΛΟΙ ΚΟΜΙΣΙΟΝ
Ήθελαν εκτός τον Κοτζιά 
Όπως είναι σε θέση να γνωρίζει ο «Φ», κύκλοι της Κομισιόν προέβαιναν σε χαρακτηρισμούς κατά του ΥΠΕΞ της Ελλάδας Νίκου Κοτζιά, χαρακτηρίζοντας τον «ακραίο», ενώ δεν δίσταζαν να εκφράσουν την προτίμησή τους στην απουσία του Έλληνα αξιωματούχου από τη διάσκεψη του Κραν Μοντάνα. Οι ίδιοι κύκλοι υποστήριζαν ότι ο κ. Κοτζιάς θα αποτελούσε εμπόδιο για τη λύση, λόγω προφανώς των σταθερών θέσεων που εκφράζει στο Κυπριακό και της στήριξης που, όπως εκ των πραγμάτων αποδείχθηκε, προσέφερε προς τον Νίκο Αναστασιάδη, αναχαιτίζοντας τις απαράδεκτες προσπάθειες Άιντε να «γειώσει» την ε/κ πλευρά στο Κραν Μοντάνα.