«Η γονική αποξένωση είναι μια μάστιγα, μια πράξη ψυχολογικής βίας, στην οποία δυστυχώς προβαίνουν μαμάδες και μπαμπάδες τόσο στην Κύπρο όσο και διεθνώς με αυξητική τάση και ο τερματισμός της προώθησης και ανοχής της πραγματικότητας αυτής σε συνδυασμό με τις ελάχιστες αλλά ουσιαστικές νομοθετικές ρυθμίσεις θα συμβάλουν στην αποτροπή και την πρόληψη του φαινομένου», δήλωσε στον «Φ» ο Αλέξανδρος Ταλιώτης, μέλος της Ομάδας κατά της Γονικής Αποξένωσης. Σημειώνουμε ότι η 25η Απριλίου κάθε έτους έχει καθοριστεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τη Γονική Αποξένωση, που είναι η άρνηση ενός παιδιού να έχει επαφή με τον ένα γονέα συνεπεία ενεργειών του άλλου γονέα.
«Χιλιάδες γονείς δεν μιλούν και ακόμη περισσότερα παιδιά δεν καταλαβαίνουν καν πώς μπήκαν σε αυτόν τον κυκεώνα», επεσήμανε ο κ. Ταλιώτης. Πρόσθεσε ότι «έχει δύο εισηγήσεις που θα σώσουν πολλές παιδικές ψυχές». 1) Να τροποποιηθεί ο Νόμος για τη Διαμεσολάβηση για Οικογενειακές Διαφορές που ψηφίστηκε από τη Βουλή τον Οκτώβρη 2019, ώστε εκεί που υπάρχουν παιδιά και δεν υπάρχει βία, να είναι υποχρεωτική – και διεπιστημονική – η Διαμεσολάβηση και 2) Να τροποποιηθεί το Άρθρο 14 του Νόμου για το Οικογενειακό Δίκαιο ώστε σε περίπτωση διαζυγίου να διασφαλίζεται η εξ ημισείας επιμέλεια των παιδιών από τους γονείς».
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Η πανδημία προκαλεί και γονική αποξένωση
Τις εισηγήσεις του αυτές τις είχε επίσης αναφέρει σε παρέμβασή του σε συνεδρία της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων τον Νοέμβρη 2019 που ο υπογράφων είχα καλύψει δημοσιογραφικά, με θέμα συζήτησης τη γονική αποξένωση -που συζητείται στην Επιτροπή αυτή από τον Ιούνιο 2015(!). Στην παρέμβασή του ο κ. Ταλιώτης ανέφερε και ένα απόσπασμα από απόφαση του πρώην προέδρου του Οικογενειακού Δικαστηρίου Γιώργου Σεργίδη ότι «ο ψυχολογικός εξαναγκασμός ή πίεση ενός παιδιού με σκοπό την αποξένωσή του από τον άλλο γονέα δεν αποτελεί απλώς αντιπαιδαγωγική συμπεριφορά, αλλά και βάναυση ενέργεια –ένα είδος κακοποίησης την οποία κανένα Δικαστήριο δεν μπορεί ν’ ανεχθεί».
Η νοσηρότητα λειτουργίας του συστήματος
Σε υπόμνημά του προς τη Βουλή στην προαναφερόμενη συνεδρία της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο, όπως μας είπε, ισχύει και σήμερα λέξη προς λέξη παρά το ότι πέρασε ενάμισι έτος από τότε, ο Α. Ταλιώτης ανέφερε μεταξύ άλλων ότι «το φαινόμενο της γονικής αποξένωσης μπορεί να οφείλεται ώς ένα βαθμό στις προσωπικές αντιλήψεις και τον χαρακτήρα του κάθε γονέα που συνειδητά αποξενώνει ή αποξενώνεται από τα παιδιά του/της. Εντούτοις, τρέφεται σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό και γιγαντώνεται από τον νοσηρό τρόπο λειτουργίας του υπάρχοντος συστήματος, που αποτελείται από κρατικές υπηρεσίες, καθώς και επαγγελματικούς κλάδους που χειρίζονται σχετικές υποθέσεις, με κύρια χαρακτηριστικά την ευθυνοφοβία, την έλλειψη εξειδίκευσης, συντονισμού και καθοδήγησης, την κωλυσιεργία, τη δημιουργία εντάσεων, την προσπάθεια επιβολής αντιλήψεων και απόψεων του παρελθόντος, αλλά πάνω απ’ όλα την εκμετάλλευση αλλά και παραγνώριση του ανθρώπινου πόνου, κυρίως αυτού των παιδιών».
Στο υπόμνημα προτείνονται αλλαγές για μείωση του χρόνου εκδίκασης των υποθέσεων γονικής μέριμνας από τα Δικαστήρια, αποφυγή παρερμηνείας του νόμου και τήρηση από δικηγόρους του επαγγελματικού τους κώδικα δεοντολογίας. Υπενθυμίζουμε στο σημείο αυτό ότι σε παρέμβασή του στη συζήτηση ο δικηγόρος Μιχάλης Παρασκευάς από την Ομάδα κατά της Γονικής Αποξένωσης είπε ότι «είναι πολύ μεγάλο πρόβλημα το γεγονός ότι η Διαβούλευση για οικογενειακές διαφορές δεν είναι υποχρεωτική και εναπόκειται στη συμβουλή των δικηγόρων… δεν μπορούμε να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι σε κάποιες περιπτώσεις κάποιος δικηγόρος μπορεί να ενεργεί ανάλογα, εφόσον αποκομίζει όφελος από μια συνεχιζόμενη διαμάχη…».
Στο υπόμνημα γίνεται εισήγηση για εκπαίδευση και επιμόρφωση λειτουργών των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας για αναγνώριση και άμεσο τρόπο χειρισμού της γονικής αποξένωσης, ουσιαστική ανταπόκριση σε καταγγελίες για ψυχολογική βία και εγκατάλειψη τέκνων, κατάθεση εκθέσεων εντός του χρονικού διαστήματος που απαιτείται από το Δικαστήριο ή/και άλλο σχετικό Σώμα, άμεση αριθμητική και ποιοτική στελέχωση των επαρχιακών γραφείων ευημερίας. Σημειώνεται ότι ο εκ των εισηγητών συζήτησης του θέματος, βουλευτής ΔΗΣΥ και μέλος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νομικών Δημήτρης Δημητρίου, είχε μιλήσει για «χρονοβόρες διαδικασίες που θυματοποιούν τα παιδιά και πρέπει να λήξουν αφού μειωθεί στο ελάχιστον ο χρόνος ετοιμασίας των εκθέσεων γονικής μέριμνας από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας». Σε ό,τι αφορά την Αστυνομία το υπόμνημα περιλαμβάνει το αίτημα για αυστηρή τήρηση των προνοιών του νόμου σε θέματα επικοινωνίας, καθώς και των διαταγμάτων επικοινωνίας σε περίπτωση παρακοής, την καταγραφή καταγγελιών για εξάσκηση ψυχολογικής βίας και άμεσο χειρισμό τους, όπως και εκπαίδευση και επιμόρφωση στον χειρισμό υποθέσεων οικογενειακής φύσεως.
«Ο γολγοθάς που ζούμε καθημερινά»
«Η γονική αποξένωση δεν είναι εφεύρεση των παιδεραστών, είναι κατάσταση ψυχολογική, είναι κακοποίηση, είναι ένας γολγοθάς που ζούμε καθημερινά», είχε πει στη συνεδρία του Νοεμβρίου 2019 η Ελένη Γιασεμίδου, μητέρα τεσσάρων παιδιών. Η Άντρια Νεοκλέους εκ μέρους της οργάνωσης Hope for Children συμφώνησε ότι «το Δικαστήριο θα πρέπει να είναι σε θέση να επιβάλει τη Διαμεσολάβηση για οικογενειακές συγκρούσεις. Επίσης –συνέχισε– πρέπει να προσφέρεται ψυχολογική στήριξη σε ένα παιδί που τη ζητά εν μέσω οικογενειακών συγκρούσεων, ακόμα και όταν οι δύο γονείς, ή έστω ο ένας, δεν δίνουν γι’ αυτό τη συγκατάθεσή τους». Από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας η λειτουργός Λουκία Τηλλυρίδου εξήγησε ότι «η καθυστέρηση στην υποβολή των εκθέσεων γονικής μέριμνας δεν οφείλεται αποκλειστικά στον φόρτο εργασίας και στην υποστελέχωση των ΥΚΕ, αλλά οφείλεται συχνά και σε άλλους παράγοντες όπως η υποβολή νέων δικογράφων από τους διαδίκους που απαιτούν χρόνο για να εξεταστούν. Συμφωνώ –πρόσθεσε– ότι σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να παρατηρηθεί καθυστέρηση κι αυτό είναι θέμα που θα προσπαθήσουμε να επιλύσουμε». Ανακοίνωσε πάντως ότι «είναι σε εξέλιξη προετοιμασία πρωτοκόλλου διαχείρισης αυτών των δύσκολων υποθέσεων μεταξύ των ΥΚΕ, της Αστυνομίας και των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας. Από τις ΥΨΥ η ψυχολόγος Σεμέλη Βύζακου αναφέρθηκε επίσης στην «ad hoc Επιτροπή» των ΥΨΥ με τις ΥΚΕ και την Αστυνομία «που θα χειρίζεται τις υποθέσεις ανυπακοής Διαταγμάτων Επικοινωνίας και θα προσφέρει συμβουλευτικό ρόλο στη διαχείριση και θα επιβλέπει ώστε η κάθε Υπηρεσία να λειτουργήσει αποτελεσματικά και να προσφέρει λύσεις». Παρών ήταν και ο Αστυνόμος Κώστας Βέης που διαβεβαίωσε ότι «πέρα από την προετοιμασία νέας ρύθμισης για καλύτερη διαχείριση περιστατικών σε συνεννόηση με τις άλλες αρμόδιες Υπηρεσίες (ΥΚΕ και ΥΨΥ), καταβάλλεται –στο μεσοδιάστημα– προσπάθεια διαχείρισης των ιδιαίτερα δύσκολων και κατά συρροή περιστατικών παρακοών για Διατάγματα Επικοινωνίας σε ένα ανεπίσημο πλαίσιο που αναλογεί περίπου σε αυτό που σχεδιάζεται».
