Στο αρχαίο μεταλλείο Στρογγυλού, στην κοινότητα Μαθιάτη, δεν έγινε οποιαδήποτε αποκατάσταση όπως προνοούσαν ουσιώδεις όροι της περιβαλλοντικής έγκρισης, της μεταλλευτικής μίσθωσης και της πολεοδομικής άδειας του έργου απομάκρυνσης των σωρών εξορυκτικών αποβλήτων για την εκμετάλλευση των χρυσοφόρων αποθεμάτων, αν και έχουν παρέλθει τρεις μήνες από τον τερματισμό των εργασιών.

Παρ’ ότι η μεταλλευτική μίσθωση έληξε στις 14/11/2020, μέχρι σήμερα δεν έχει υλοποιηθεί ο ουσιώδης όρος της περιβαλλοντικής έγκρισης και της πολεοδομικής άδειας, ο οποίος αφορά την αποκατάσταση της περιοχής, περιλαμβανομένης τόσο της ικανοποιητικής διαμόρφωσης, όσο και της κατάλληλης δεντροφύτευσης του χώρου εκτέλεσης των εργασιών απομάκρυνσης των σωρών εξορυκτικών αποβλήτων, στο αρχαίο μεταλλείο Στρογγυλού, στην κοινότητα Μαθιάτη.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Προωθούν επαναλειτουργία μεταλλείων

Συγκεκριμένα, στη γνωμοδότηση της Περιβαλλοντικής Αρχής, που εκδόθηκε στις 22/4/2019 σημειώνεται ότι μετά το τέλος του έργου, η εικόνα της περιοχής θα είναι αναβαθμισμένη, αφού το οξειδωμένο μετάλλευμα το οποίο αποτελεί και πηγή οπτικής ρύπανσης, ρύπανσης του εδάφους και πηγή όξινων απορροών θα απομακρυνθεί και η περιοχή θα αποκατασταθεί με ανάλογη δεντροφύτευση. Λαμβάνοντας υπόψη τις περιβαλλοντικές παραμέτρους και την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η Περιβαλλοντική Αρχή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το έργο θα μπορούσε να λειτουργήσει στο μεγαλύτερο του μέρος, με περιβαλλοντικά ορθό τρόπο και τους κατάλληλους περιβαλλοντικούς όρους ώστε να τύχουν εκμετάλλευσης μόνο οι σωροί 1 και 2. Καμία επέμβαση ή μετακίνηση μπάζων δεν έπρεπε να γίνει στην περιοχή του σωρού 3.

Ωστόσο, η Ομάδα Προστασίας Ιστορικού και Περιβαλλοντικού Πλούτου Μαθιάτη και η Ομάδα Επηρεαζόμενων από την Επαναλειτουργία του Νότιου Μεταλλείου Μαθιάτη προχώρησαν στην υποβολή καταγγελίας προς τις αρμόδιες Αρχές. Όπως σημειώνουν, με βάση τη γνωμοδότηση της Περιβαλλοντικής Αρχής, στη σωρό 1, στα σημεία που το βάθος είναι μεγαλύτερο των 30-40 εκατοστών, η αποκομιδή έπρεπε να γίνει με μηχανικούς εκσκαφείς, ενώ στα υπόλοιπα σημεία στη σωρό 1, όπου το βάθος κυμαίνεται στα 0-30 εκατοστά, η αποκομιδή έπρεπε να γίνει χειρωνακτικά και όχι με μηχανικούς εκσκαφείς. Περαιτέρω, σημειώνεται ότι στη σωρό 2 η αποκομιδή των μπάζων να γίνει χειρωνακτικά και σε καμία περίπτωση με μηχανικούς εκσκαφείς, λόγω του μικρού βάθους των αποθέσεων και του αποσπασματικού τους χαρακτήρα. 

Ωστόσο, σύμφωνα με την καταγγελία, οι ουσιώδεις όροι της γνωμοδότησης της Περιβαλλοντικής Αρχής έχουν παραβιαστεί από τον κύριο του έργου, καθ’ ότι σε ολόκληρη την περιοχή της σωρού 1, ανεξαρτήτως βάθους, η αποκομιδή των μπάζων έχει γίνει με μηχανικούς εκσκαφείς. Επιπρόσθετα, σε τέσσερα σημεία της σωρού 2 καταγράφονται εκσκαφές με μηχανικά μέσα, κατά παράβαση του ουσιώδους όρου της γνωμοδότησης της Περιβαλλοντικής Αρχής.

Σύμφωνα με επιστολή της Διευθύντριας του Τμήματος Αρχαιοτήτων προς τον Διευθυντή του Τμήματος Περιβάλλοντος, με θέμα «ΜΕΕΠ για αποκομιδή και μεταφορά σωρών μπάζων/ χρυσοφόρων αποθεμάτων από το παλαιό μεταλλείο του Στρογγυλού – Μαθιάτης στη Σκουριώτισσα» και ημερομηνία 4/2/2019: «Με την ολοκλήρωση της αναίρεσης των μπάζων θα πρέπει να γίνουν εργασίες αποκατάστασης τόσο της αρχικής τοπογραφίας του χώρου όσο και του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τους όρους που θα θέσει η Περιβαλλοντική Αρχή. Ωστόσο, στον σχεδιασμό αποκατάστασης θα πρέπει να δώσει τις απόψεις του και το Τμήμα Αρχαιοτήτων».

Στη γνωμοδότηση γινόταν αναφορά ότι «με την ολοκλήρωση της αναίρεσης των μπάζων θα πρέπει να γίνουν εργασίες αποκατάστασης τόσο της αρχικής τοπογραφίας του χώρου όσο και του περιβάλλοντος, σύμφωνα με τους όρους που θα τεθούν στο σχέδιο αποκατάστασης. Στο σχεδιασμό αποκατάστασης να συμμετέχει το Τμήμα Αρχαιοτήτων και το Τμήμα Δασών ειδικότερα για το θέμα δεντροφύτευσης και τα είδη που θα χρησιμοποιηθούν και σε περίπτωση αποκοπής δέντρων».

Έγιναν ελάχιστα κι αυτά με προχειρότητα

Παρ’ ότι η μεταλλευτική μίσθωση της εταιρείας έληξε στις 14/11/2020, μέχρι σήμερα δεν έχει υλοποιηθεί ο όρος της γνωμοδότησης της Περιβαλλοντικής Αρχής, ο οποίος αφορά την αποκατάσταση της περιοχής, περιλαμβανομένης τόσο της ικανοποιητικής διαμόρφωσης, όσο και της κατάλληλης δεντροφύτευσης του χώρου εκτέλεσης των εργασιών απομάκρυνσης των σωρών εξορυκτικών αποβλήτων. 

Σημειώνεται ότι στο χώρο της σωρού 1, μετά την απομάκρυνση των εξορυκτικών αποβλήτων, έχει γίνει μόνο μια σχετική εξομάλυνση του εδάφους, χωρίς όμως την εφαρμογή οποιουδήποτε σχεδίου αποκατάστασης. Ως εκ τούτου, δεν έχει γίνει επαναφορά της μορφολογίας του εδάφους, δεν έχει γίνει επαναφορά της φυσιολογικής ροής των υδάτων και δεν έχει γίνει καμία ενέργεια αποκατάστασης της βλάστησης, μέσω της δεντροφύτευσης με κατάλληλα είδη. Επιπλέον, όπως αναφέρεται, οι μηχανικοί εκσκαφείς εισήλθαν στη σωρό 2 κατά παράβαση σχετικού ουσιώδους όρου της γνωμοδότησης της Περιβαλλοντικής Αρχής και διενήργησαν εκσκαφές σε τέσσερα σημεία και σε βάθος περίπου ενός-δύο μέτρων, οι οποίες εξακολουθούν να υφίστανται. Για τη σωρό 2 δεν έχει υποβληθεί οποιοδήποτε σχέδιο αποκατάστασης και δεν έχει διεξαχθεί καμία εργασία αποκατάστασης. Οι μόνες εργασίες αποκατάστασης, που φαίνεται να έχουν διεξαχθεί τις τελευταίες μέρες, είναι η εναπόθεση σωρών χώματος σε συγκεκριμένο σημείο της σωρού 1 με πυκνή πευκόφυτη βλάστηση, το ριζικό σύστημα της οποίας είχε διαταραχθεί έντονα κατά τις εργασίες απομάκρυνσης εξορυκτικών αποβλήτων με μηχανικούς εκσκαφείς στην περιοχή της σωρού 1.