Δύο βδομάδες πριν από τις κάλπες, τα δικά του μηνύματα για το Κυπριακό στέλνει ο Ερσίν Τατάρ εκφράζοντας την ετοιμότητα για συνάντηση με τον επόμενο Ελληνοκύπριο ηγέτη σε μια κοινωνική και φιλική συνάντηση. Μιλώντας στον «Φ» ο Τουρκοκύπριος ηγέτης ξεκαθαρίζει πως επίσημες διαπραγματεύσεις δεν πρόκειται να ξεκινήσουν εάν δεν γίνει αποδεκτή και δεν αναγνωριστεί η κυριαρχική τους ισότητα. Καλεί τον επόμενο Πρόεδρο να κοιτάξει έξω από το κουτί και να δει τις πραγματικότητες όπως αυτές διαμορφώθηκαν τα τελευταία 60 χρόνια.
Η πρώτη του έγνοια, όπως λέει, για τους Τουρκοκύπριους είναι η ασφάλειά τους και διαμηνύει πως δεν έχει καμιά απολύτως εμπιστοσύνη στην Ευρώπη για να τον εγγυηθεί, ενώ για το ΝΑΤΟ η απάντησή του ήταν… «κουβέντα να γίνεται», αφού όλοι γνωρίζουν πως η Τουρκία ουδέποτε θα δεχθεί κάτι τέτοιο.
Ο Ερσίν Τατάρ απορρίπτει ότι είναι εγκάθετος της Άγκυρας και υποδεικνύει πως όποιος και αν είναι στη θέση του τα ίδια με αυτόν θα υποστηρίζει. Σημειώνοντας πως στην ίδια θέση είχαν βρεθεί και ο Ταλάτ και ο Ακιντζί και δεν δέχονταν κάτι λιγότερο απ’ αυτά που ο ίδιος υποστηρίζει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τα έχει με την ΟΥΝΦΙΚΥΠ το κατοχικό καθεστώς
– Μπροστά μας έχουμε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις σε Κύπρο, Ελλάδα και Τουρκία. Αυτές οι εκλογές θα επηρεάσουν καθ’ οιονδήποτε τρόπο τις εξελίξεις στο Κυπριακό;
– Οι διαπραγματεύσεις στο Κυπριακό συνεχίζονται εδώ και χρόνια, πέραν του μισού αιώνα. Θα πρέπει πάντοτε να ελπίζουμε για κάτι καλύτερο. Υπήρξαν περίοδοι κατά τις οποίες δεν υπήρχε καμιά ελπίδα για διευθέτηση αλλά οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονταν, συνεχιζόταν ο διάλογος. Γιατί; Απλώς επειδή υπήρχε ελπίδα. Γι’ αυτό και δεν θα πρέπει να χάνουμε την ελπίδα μας.
Αυτό που λέω είναι πως, εάν δεν επαναβεβαιώσουν την κυριαρχική μας ισότητα και κατ’ επέκταση το ίσο διεθνές στάτους μας, δεν θα παρακαθίσουμε σε επίσημες διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, είμαι πάντα ανοικτός στο διάλογο, σε συναντήσεις, σε κοινωνικές συναντήσεις. Γι’ αυτό και είμαι ευτυχής που θα έχουμε κοινό δείπνο με τον κ. Αναστασιάδη πριν την αποχώρησή του. Όλα αυτά μπορεί να βοηθήσουν σε μια μελλοντική διευθέτηση.
Τώρα, τι θα προκύψει στο μέλλον, είναι κάτι που δεν μπορούμε να προβλέψουμε. Γιατί προκύπτουν αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο. Συμβαίνουν πράγματα στον κόσμο τα οποία δεν μπορούμε να προβλέψουμε και οι δυναμικές αλλάζουν συνεχώς. Για μας το πιο σημαντικό θέμα είναι η ασφάλειά μας. Θυμάμαι πόσο έτρεμα να βγω στο δρόμο το 1964. Το 1974 ήρθε ο τουρκικός στρατός και μας προστατεύει. Και έκτοτε έχουμε ειρήνη και σταθερότητα και αυτό το αξιολογούμε πάρα πολύ. Αυτό που εμείς θέλουμε είναι να συνεχίσει να υπάρχει ειρήνη, θέλουμε ασφάλεια και ισότητα. Πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη και τις διεθνείς εξελίξεις και αλλαγές. Και αυτές οι αλλαγές έφεραν την Τουρκία να αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές χώρες στον κόσμο. Είναι από τους παράγοντες που επηρεάζουν την Ανατολική Μεσόγειο. Και στην Ανατολική Μεσόγειο το σημαντικό νησί είναι η Κύπρος.
Όσον αφορά τους φυσικούς πόρους γύρω από το νησί, εμείς είπαμε στους Ελληνοκύπριους, πως είμαστε συνιδιοκτήτες. Από τη στιγμή που είμαστε συνιδιοκτήτες στην Κυπριακή Δημοκρατία, είμαστε και συνιδιοκτήτες των φυσικών πόρων. Και το πιο δίκαιο είναι να εργαστούμε μαζί, να φτιάξουμε μια κοινή επιτροπή στην οποία να έχουμε και εμείς λόγο στις αποφάσεις. Δυστυχώς οι Ελληνοκύπριοι φίλοι μας ενήργησαν ως να είναι ιδιοκτήτες ολόκληρου του νησιού βλέποντας τους Τουρκοκύπριους ως μια μειονότητα και λεν ότι στο μέλλον ίσως τους δώσουν ένα μερίδιο.
Αυτό που θέλουμε είναι μια συμφωνία. Γιατί ειρήνη ήδη έχουμε. Κανένας δεν σκοτώνεται. Υπάρχει ελευθερία, οι Ελληνοκύπριοι έρχονται απ’ εδώ, οι Τουρκοκύπριοι πάνε απ’ εκεί. Όλοι μπορούν να απολαμβάνουν ολόκληρο νησί, έχουμε εμπόριο, συνεργασίες.
Εμείς πολύ ειλικρινά θέλουμε να συνεργαζόμαστε επί όλων των ζητημάτων και να βελτιώνουμε τη ζωή Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων. Αλλά θέλουμε την κυριαρχική μας ισότητα να αναγνωριστεί. Και η επίσημη θέση μας είναι πως, εάν αναγνωριστεί ή επαναβεβαιωθεί (αφού καθορίζεται από το σύνταγμα του 1960) η κυριαρχική μας ισότητα, ξεκινούμε να συζητήσουμε και τα άλλα θέματα.
– Αυτό είναι και το μήνυμά σας προς τον επόμενο Πρόεδρο;
– Ναι. Αποδεχθείτε την κυριαρχική μας ισότητα και θα συζητήσουμε και τα άλλα θέματα. Ωστόσο, εγώ ο Ερσίν Τατάρ ως πρόεδρος της τουρκικής δημοκρατίας της βόρειας Κύπρου, την οποία στηρίζει πλήρως η κυβέρνηση της Τουρκίας, τονίζω πως το σύστημα εγγυήσεων είναι πολύ κρίσιμο. Λόγω του παρελθόντος, του τι είχαμε περάσει, οι τουρκικές εγγυήσεις είναι πολύ σημαντικές και είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα. Η παρουσία των στρατευμάτων αποτελεί πηγή ασφάλειας. Διαφορετικά θα νιώθαμε ότι είμαστε εκτεθειμένοι σε κινδύνους. Θέλουμε να βρισκόμαστε σε ένα νησί όπου θα μπορούμε να συνεργαζόμαστε σε όλα τα ζητήματα. Θέλουμε τη συνεργασία σε όλες τις πτυχές της ζωής για μια καλύτερη ζωή.
– Είστε έτοιμος να συναντήσετε τον επόμενο Ελληνοκύπριο ηγέτη για να μιλήσετε για όλα αυτά και να του τα πείτε πρόσωπο με πρόσωπο;
– Για την πραγματοποίηση επισήμων διαπραγματεύσεων θα πρέπει πρώτα να αναγνωριστεί η κυριαρχική μας ισότητα. Οτιδήποτε άλλο, ανεπίσημες συναντήσεις μπορούν να γίνουν… μπορούμε να βρεθούμε οποτεδήποτε. Και ως ηγέτης των Τουρκοκυπρίων είμαι έτοιμος για συνάντηση με τον νέο ηγέτη των Ελληνοκυπρίων. Να κουβεντιάσουμε και να δούμε τι συμβαίνει γύρω μας. Να του πω το όραμά μου.
Έχω κι εγώ αντιπάλους εδώ οι οποίοι λένε αντίθετα πράγματα. Και μην ακούτε που λένε πως όταν ανέλθουν στην εξουσία θα καταφέρουν να καταλήξουν σε συμφωνία. Όταν ήταν ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ δεν επιτεύχθηκε συμφωνία, ούτε και ο Ακιντζί τα κατάφερε. Και σήμερα κάποιοι λένε να φύγω και να έρθουν αυτοί. Μπορεί να μιλάνε και να λένε ό,τι θέλουν. Όταν όμως έρθουν σ’ αυτή τη θέση, αυτά που πιστεύουν δεν θα είναι διαφορετικά απ’ αυτά που εγώ σας λέω. Δεν έχουν διαφορετικές θέσεις από τις δικές μου. Γιατί ο κάθε Τουρκοκύπριος ηγέτης αυτό που θέλει είναι η συνύπαρξη, η ισότητα, να έχει το δικό του κράτος, τη δική του σημαία, τον δικό του εθνικό ύμνο.
«Ο τουρκικός στρατός παρέχει ασφάλεια και σταθερότητα»
– Η άλλη πλευρά αισθάνεται ανασφαλής λόγω της παρουσίας του τουρκικού στρατού στο νησί.
– Βρίσκονται στην Ευρώπη. Μιλάτε για τον τουρκικό στρατό. Αλλά έχετε συμφωνίες με τόσους στρατούς, με τη Γαλλία, οι Βρετανοί βρίσκονται εδώ. Αν το δείτε ρεαλιστικά, η μόνη αποστολή του τουρκικού στρατού είναι να παρέχει ασφάλεια στους Τουρκοκύπριους, αλλά και για τη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας. Αυτός ο τουρκικός στρατός που βρίσκεται εδώ είναι σημαντικός και για τους Ελληνοκύπριους. Γιατί εάν σημειωθούν συγκρούσεις εδώ, όλοι θα υποφέρουν από τις επιπτώσεις και οι Ελληνοκύπριοι θα ζημιώσουν.
Διαβάζω τα όσα λένε οι υποψήφιοι, μιλάνε για επανένωση, αποχώρηση του τουρκικού στρατού, υποστηρίζουν ότι είναι αναχρονιστικές οι εγγυήσεις και ότι οι Ευρωπαίοι θα εγγυηθούν την ασφάλεια μας. Δεν εμπιστευόμαστε τους Ευρωπαίους. Εγώ, και γράψε το, δεν εμπιστεύομαι τους Ευρωπαίους. Γιατί η Ευρώπη, μονομερώς δέχθηκε τη νότια Κύπρο ως μέλος της ΕΕ, παραγνωρίζοντας ότι οι Ελληνοκύπριοι είπαν όχι στο σχέδιο Ανάν, δεν είχαν διαβουλευθεί με τους Τουρκοκύπριους και με την Τουρκία. Δεν μπορώ να εμπιστευθώ τους Ευρωπαίους για την ασφάλεια μας. Εμπιστεύομαι την Τουρκία, είναι η μητέρα πατρίδα μας, είναι εγγυήτρια μας.
– Υπάρχει και η πρόταση για να γίνει η Κύπρος μέλος του ΝΑΤΟ, το οποίο θα μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια όλων.
– Κουβέντα να γίνεται. Γνωρίζουν πολύ καλά πως η Τουρκία είναι πολύ σημαντικός σύμμαχος στο ΝΑΤΟ. Και η Τουρκία ποτέ δεν θα συμφωνήσει σε κάτι τέτοιο. Η Τουρκία έχει τις δικές της ανησυχίες και ποτέ δεν θα εγκαταλείψει τις εγγυήσεις της.
Όταν συναντώ Αμερικανούς, Ευρωπαίους κ.λπ. τους λέω «ΟΚ, αναγνωρίζετε την Κυπριακή Δημοκρατία ότι εκπροσωπεί ολόκληρο το νησί. Αυτό οφείλεται στο ψήφισμα 186, το οποίο είχε ληφθεί, μέχρι να εξευρεθεί λύση στο πρόβλημα, και λήφθηκε με την ελπίδα ότι αυτό θα επιτυγχανόταν εντός σύντομου χρονικού διαστήματος. Πέρασαν 60 χρόνια από τότε». Μόλις πρόσφατα ο Ερντογάν είχε διαμηνύσει πως «δεν μπορεί να αναμένετε ότι θα μας δεσμεύουν αυτά τα αναχρονιστικά ψηφίσματα, που λήφθηκαν από το Συμβούλιο Ασφαλείας πριν από 60 χρόνια». Θα πρέπει να αντιληφθείτε τις πραγματικότητες, ότι τα τελευταία 60 χρόνια οι Τουρκοκύπριοι έχουν το δικό του κράτος. Και μετά από 60 χρόνια τα δεδομένα έχουν διαφοροποιηθεί και εδραιωθεί, και δεν είναι εύκολο να το αλλάξεις.
Άλλαξε πολύ ο Αναστασιάδης …
– Τα Ηνωμένα Έθνη επιμένουν σε απεσταλμένο. Θα δούμε κάποιον να έρχεται;
– Η επίσημη θέση είναι πως αυτή τη στιγμή για να μπορέσουν να επαναρχίσουν συνομιλίες θα πρέπει να υπάρχει κοινό έδαφος. Όμως τώρα δεν υπάρχει αυτό το κοινό έδαφος λόγω των θεμάτων που σας ανέφερα. Εάν εξευρεθεί κοινό έδαφος τότε μπορούμε να προχωρήσουμε σε επίσημες συνομιλίες. Και τότε αυτοί οι απεσταλμένοι μπορούν να διοριστούν και να έρθουν να μας βοηθήσουν να συμφιλιωθούμε. Εάν δεν υπάρχει κοινό έδαφος, τι δουλειά θα έχουν να κάνουν; Είχαμε συμβουλέψει τον Γενικό Γραμματέα ότι έχει τους βοηθούς του και μπορεί αυτοί να κάνουν τη δουλειά που χρειάζεται και να μιλούν με τις δύο πλευρές. Απ’ εκεί και πέρα εκτός εάν δεν υπάρξει κοινό έδαφος δεν είναι αναγκαίος ένας απεσταλμένος.
– Ένα μήνυμα προς τον κ. Αναστασιάδη τώρα που φεύγει;
– Του εύχομαι κάθε καλό. Είναι πολύ καλός άνθρωπος, τον έχω συναντήσει πολλές φορές. Τον είχα πρωτοσυναντήσει πριν από 20 χρόνια όταν ήταν ηγέτης του κόμματός του και εγώ αρχηγός του ΚΕΕ (Κόμματος Εθνικής Ενότητας). Τότε ήταν πολύ ένθερμος υποστηρικτής του σχεδίου Ανάν. Εκείνο που με εκπλήττει με τον Αναστασιάδη είναι το πόσο άλλαξε όταν έγινε Πρόεδρος.
– Στις συνομιλίες σας, που όπως είπατε είναι ανεπίσημες, έκανε οποιαδήποτε αναφορά για λύση δύο κρατών;
– Όχι. Δεν την αποδέχεται. Πιστεύω ότι αυτά που είχε πει στο Κραν Μοντάνα ήταν λόγω εκνευρισμού.
