«Φιλότιμο» είναι η λέξη που δεν υπάρχει σε καμιά άλλη γλώσσα του κόσμου, λέμε και ξαναλέμε οι νεοέλληνες με πολλή δόση υπερηφάνειας, θέλοντας να αναδείξουμε πόσο διαφορετικό (ίσως και ανώτερο) είναι το δικό μας σύστημα αξιών, που διακρίνεται από ανιδιοτέλεια, καλοσύνη, φιλανθρωπία, οικουμενικότητα και πολλά άλλα.
Ασφαλώς και έχουμε πολλούς λόγους να είμαστε περήφανοι για την καταγωγή μας, τον πολιτισμό μας και τις αρχές μας, χωρίς ασφαλώς να αμφισβητούμε ή να μειώνουμε το δικαίωμα ανθρώπων άλλων εθνικοτήτων και φυλών να είναι περήφανοι για τα δικά τους. Είναι όμως και περιπτώσεις για τις οποίες οφείλουμε να ντρεπόμαστε, γιατί μέσα στη βουή της καθημερινότητας δεν βρίσκουμε χρόνο να ακούσουμε τις φωνές που ακούγονται από τη διπλανή πόρτα. Είναι επίσης φορές που χαραμίζουμε τις ματιές μας και τα λόγια μας σε φαιδρότητες, σπαταλώντας χρόνο και κόπο σε μικρά και ασήμαντα, προσπερνώντας πολλά από εκείνα θα έπρεπε να είχαμε ψηλά στην προτεραιότητά μας.
Ο θάνατος του 14χρονου Στυλιανού σε χωριό της επαρχίας Λευκωσίας είναι μια από τις περιπτώσεις που δεν περιποιούν τιμή στο ευρωπαϊκό μας κράτος. Θα ήταν λάθος να φορτωθούμε την ευθύνη ως κοινωνία αλλά είναι αλήθεια ότι αυτή η τραγική ιστορία είναι από εκείνες που συγκρούονται με το αφήγημα ότι πρέπει να αισθανόμαστε ξεχωριστοί για τον πολιτισμό μας και το αξιακό μας σύστημα.
Για μια ακόμη φορά ψάχνουμε το λάθος κατόπιν εορτής και κάνουμε αυτοψίες πάνω από ανθρώπινα δράματα όταν πλέον είναι αργά. «Φαίνεται ότι ενώ υπήρχαν όλες οι διαδικασίες που έπρεπε να ακολουθηθούν, δυστυχώς ο ανθρώπινος παράγοντας δεν λειτούργησε όπως θα πρέπει στην προκειμένη περίπτωση» απεφάνθη η Επίτροπος Διοικήσεως, Μαρία Λοττίδου, επισημαίνοντας ότι παραμένει να αιωρείται ένα μεγάλο “γιατί”, αφού με μια μικρή παρέμβαση θα μπορούσαν όλα να ανατραπούν.
Όπως προκύπτει από την έρευνα, λειτουργοί των υπηρεσιών κοινωνικής ευημερίας δεν αξιολόγησαν σωστά τις πληροφορίες και οδηγήθηκαν σε λανθασμένη εκτίμηση κινδύνου. «Είναι μια λεπτή γραμμή μεταξύ της απελπισίας και της συνέχισης της ζωής μας» είπε χαρακτηριστικά επιδίδοντας το πόρισμα της έρευνας για το θάνατο του μικρού Στυλιανού. «Η σημερινή ημέρα είναι αφιερωμένη στο Στυλιανό, του οποίου ο θάνατος έδωσε το έναυσμα για αφύπνιση ενός συστήματος που πιάστηκε κοιμώμενο», ανέφερε εμφανώς συγκινημένη αλλά να μας επιτρέψει να έχουμε αμφιβολίες για την αφύπνιση του συστήματος, το οποίο πιάστηκε κοιμώμενο και σε πολλές άλλες εξίσου τραγικές περιπτώσεις.
Για μια ακόμη φορά το σύστημα αποδεικνύεται ανεπαρκές να διαχειριστεί μια κατάσταση πραγμάτων κατά τρόπο πρακτικό και αποτελεσματικό, γιατί ως συνήθως, υπηρετεί τη φόρμα αντί την ουσία και παραμένει αιχμάλωτο στην ευθυνοφοβία, την τυπολατρεία και τη δικτατορία της νόρμας, που βλέπει το έγκλημα αλλά δεν αντιδρά γιατί δεν έχει επίσημη καταγγελία. Γιατί αν θέλουμε να είμαστε σωστοί με τη συνείδησή μας θα πρέπει να θυμηθούμε ότι η αμέσως προηγούμενη φορά που το σύστημα πιάστηκε κοιμώμενο ήταν μερικούς μήνες προηγουμένως, όταν η εγκληματική ανεπάρκεια μερικών αστυνομικών της πρώτης γραμμής που δεν αξιολόγησαν επαρκώς τη σοβαρότητα των καταγγελιών και δεν προέβησαν σε εκτίμηση του κινδύνου, οδήγησε σε μια σειρά από φρικιαστικές δολοφονίες γυναικών που βρέθηκαν σκοτωμένες σε λίμνες και σε πηγάδια. Αντί, λοιπόν, να σπεύσουμε να ξορκίσουμε τις ερινύες με την διαπίστωση περί αφυπνίσεως του συστήματος, καλύτερα ας τηρήσουμε ενός λεπτού σιγή στη μνήμη ενός παιδιού που έδωσε τέλος στο δράμα που βίωνε γιατί το κράτος που όφειλε να τον προστατεύσει, αδιαφόρησε εγκληματικά. Και για να είμαστε δίκαιοι, κράτος είμαστε όλοι μας. Κράτος είναι η γειτονιά που έβλεπε και δεν μιλούσε, οι γνωστοί, συγγενείς και φίλοι, που γνώριζαν αλλά σιωπούσαν, και όλοι εμείς, αυτό που οι επιδημιολόγοι ονομάζουν κοινότητα, η οποία ως φαίνεται έχει μολυνθεί από τον ιό της αδιαφορίας. Έχουμε φιλότιμο είναι αλήθεια, αλλά δεν αρκεί.
Φιλελεύθερα, 6.12.2020.
