Σωρεία είναι οι υποθέσεις εμπορίας προσώπων και σεξουαλικής εκμετάλλευσης που διερευνώνται κάθε χρόνο από τις αρμόδιες υπηρεσίες, ωστόσο, λίγες φτάνουν στα δικαστήρια. Υπάρχουν όμως σημαντικές καταδίκες.
Σύμφωνα με στοιχεία που εξασφάλισε ο «Φ» από την Αστυνομία, το Γραφείο Καταπολέμησης της Εμπορίας Προσώπων έχει εξετάσει ή βρίσκονται υπό διερεύνηση τα τελευταία δυόμιση χρόνια, 666 υποθέσεις εμπορίας προσώπων και σεξουαλικής εκμετάλλευσης.
Συγκεκριμένα, το 2021 διερευνήθηκαν 169 υποθέσεις, το 2022 άλλες 265 και φέτος (μέχρι σήμερα) άλλες 232. Ως θύματα στην εκμετάλλευση, είτε εργασιακή είτε σεξουαλική, έχουν αναγνωριστεί: 21 το 2021, 16 το 2022 και 20 το 2022.
Τα πλείστα εξ αυτών είναι θύματα στην εργασία. Συγκεκριμένα, φέτος έχουν αναγνωριστεί ως θύματα 17 πρόσωπα στην εργασία (στην πλειοψηφία τους άντρες) και τρία για σεξουαλική εκμετάλλευση. Το 2022 πέντε θύματα αναγνωρίστηκαν για σεξουαλική εκμετάλλευση, τρεις για εκμετάλλευση στην εργασία και οκτώ και για τις δύο μορφές. Για το 2021, αναγνωρίστηκαν 11 θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης, εφτά στην εργασία και τρεις και στις δύο μορφές.
Το αξιοσημείωτο είναι πως τα τελευταία δύο χρόνια υπάρχουν σημαντικές καταδίκες για εμπορία προσώπων, γεγονός που αποδίδεται στις μεγάλες προσπάθειες που καταβάλλονται ώστε τα θύματα να καταθέτουν στα δικαστήρια.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Υπουργός Δικαιοσύνης: Προτεραιότητα η καταπολέμηση της εμπορίας προσώπων
Η υπεύθυνη του Γραφείου Καταπολέμησης της Εμπορίας Προσώπων της Αστυνομίας Ελένη Μιχάλη, μιλώντας στον «Φ», χαρακτήρισε ως δύσκολες τις υποθέσεις αυτές, εξηγώντας ότι στηρίζονται στη θέληση του θύματος και κατά πόσον αυτό θα επιμείνει στη μαρτυρία του μέχρι τη δίκη. Πολλές φορές, ανέφερε, τα θύματα, κυρίως σεξουαλικής εμπορίας, δύσκολα πείθονται να καταθέσουν στις Αρχές και ακόμα πιο δύσκολα να φτάσουν στο δικαστήριο.
Όπως εξήγησε η κ. Μιχαήλ, πρόκειται για ευάλωτα άτομα, δέχονται εύκολα πιέσεις, χρηματίζονται και γενικά δεν είναι σταθερά στη μαρτυρία τους. Η αξιωματικός της Αστυνομίας αναφέρθηκε και στις δυσκολίες απόδειξης μιας υπόθεσης, από τη στιγμή που η πορνεία επιτρέπεται κάτω από κάποιες προϋποθέσεις, οπόταν υπάρχει μια λεπτή γραμμή ν’ αποδείξεις ότι κάποιος αποζείν από αυτή ή υπάρχουν άλλοι πίσω που εκμεταλλεύονται έναν άνθρωπο.
Η εκμετάλλευση στην εργασία είναι πιο εύκολη για ν’ αποδειχθεί, ανέφερε, προσθέτοντας ότι οι συχνές εκστρατείες της Αστυνομίας μαζί με το Γραφείο Εργασίας, έχουν φέρει αποτελέσματα και κατά τις τελευταίες επιχειρήσεις εντοπίζονται αλλοδαποί να εργάζονται παράνομα, δεν τυγχάνουν όμως εκμετάλλευσης, αφού αμείβονται κανονικά.
Η υπεύθυνη του Γραφείου Καταπολέμησης της Εμπορίας Προσώπων αναφέρθηκε και στην άψογη συνεργασία που έχει το Γραφείο της με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας και το Γραφείο Εργασίας. «Πλέον μιλούμε την ίδια γλώσσα» ανέφερε, τονίζοντας ότι μέλημά τους είναι η προστασία των θυμάτων. Μέσω των μνημονίων που έχουμε υπογράψει με τις ΥΚΕ, είπε, υπάρχουν πλέον ξεκάθαροι ρόλοι και όλα γίνονται για τη στήριξη και προστασία των γυναικών-θυμάτων. Η κ. Μιχαήλ αναφέρθηκε και στη λειτουργία της εμπιστευτικής γραμμής 1497 της Αστυνομίας, όπου όποιος θέλει μπορεί επώνυμα ή ανώνυμα να καταγγείλει υποθέσεις εμπορίας προσώπων.
Θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης είναι κυρίως νεαρές γυναίκες από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή γυναίκες από αφρικανικές χώρες που βρίσκονται στην Κύπρο ως αιτήτριες ασύλου. Όσον αφορά στα θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης, αυτά είναι κυρίως αλλοδαποί πολίτες τρίτων χωρών που φθάνουν στην Κύπρο με άδεια εργασίας στον γεωργικό και κτηνοτροφικό τομέα.
Υπάρχουν επίσης θύματα εμπορίας με σκοπό την επαιτεία, την πραγματοποίηση υιοθεσιών, εικονικών γάμων, ή άλλων εγκληματικών ενεργειών, αυτά προέρχονται είτε από Ευρωπαϊκές χώρες, είτε είναι υπήκοοι τρίτων χωρών. Όπως ανέφερε η κ. Μιχαήλ, τα αναγνωρισμένα θύματα εμπορίας μπορούν να παραμείνουν στη χώρα μας μετά από ενημέρωση του υπουργού Εσωτερικών από τις διωκτικές Αρχές, εφόσον το θύμα έχει επιδείξει σαφή βούληση συνεργασίας για ενδεχόμενη ποινική δίωξη των υπόπτων και μέχρι τη συμπλήρωση της ποινικής διαδικασίας.
ΑΠΟΨΗ
Υπάρχει δρόμος να διανύσουμε
Η αποκάλυψη υποθέσεων εμπορίας προσώπων δεν είναι εύκολη. Ακόμα πιο δύσκολη είναι να φτάσουν στα δικαστήρια. Στο παρελθόν υπήρχαν πολλά προβλήματα, ασυνεννοησία μεταξύ των εμπλεκομένων υπηρεσιών, μη ορθή προστασία των θυμάτων κ.ά. Δεν γίνεται να δίνει σ’ ένα θύμα μερικά ευρώ για να περάσει τον μήνα του και να περιμένεις ν’ αντέξει δύο-τρία ή και τέσσερα χρόνια μέχρι να καταθέσει. Ήταν γι’ αυτό που δεν είχαμε καταδίκες.
Τα τελευταία δυο χρόνια άλλαξαν τα πράγματα, ωστόσο πρόκειται για ευάλωτα άτομα που έχουν ανάγκη τα χρήματα για να επιβιώσουν, δεν έχουν την κατάλληλη μόρφωση με αποτέλεσμα να φοβούνται να δώσουν μαρτυρία και να καταθέσουν κατά των κυκλωμάτων. Η συνεργασία των αρμοδίων με τη Νομική Υπηρεσία και τις αυστηρές ποινές που επιβάλλουν τα δικαστήρια, άλλαξαν τον ρου, ωστόσο υπάρχει δρόμος να διανύσουμε. Η εμπορία προσώπων είναι ένα σύγχρονο οργανωμένο έγκλημα και ως τέτοιο θα πρέπει να αντιμετωπιστεί. Είναι καθήκον όποιου αντιληφθεί πως υπάρχει εκμετάλλευση να το καταγγέλλει στις Αρχές. Όταν σιωπούμε γινόμαστε συνένοχοι.
