Συστήθηκε μόλις την περασμένη βδομάδα με τη διοργάνωση ενός σημαντικού συνεδρίου για την έννοια του δημοσίου συμφέροντος στην κυπριακή έννομη τάξη και πέραν αυτής.
Η νεοσυσταθείσα Ακαδημία της Νομικής Υπηρεσίας στοχεύει στη διά βίου μάθηση των λειτουργών της, αλλά και μελών της δημόσιας υπηρεσίας όπως και της κοινωνίας των πολιτών, ώστε να είναι γνώστες των αλλαγών που συμβαίνουν ανά πάσα στιγμή αναφορικά με το δίκαιο και τις νέες τεχνολογίες. Μέχρι και σε βασικές γνώσεις ψυχολογίας θα εκπαιδεύονται οι δημόσιοι κατήγοροι που είναι απαραίτητες για την εξέταση και αντεξέταση μαρτύρων στο Δικαστήριο, ιδιαίτερα ανήλικων παιδιών και ευάλωτων προσώπων.
Υπεύθυνη της Ακαδημίας ορίστηκε η δρ. Δέσποινα Κυπριανού, εισαγγελέας της Δημοκρατίας, η οποία ανέφερε στον «Φ» ότι η ανάγκη για διαρκή και συστηματική εκπαίδευση των λειτουργών της Νομικής Υπηρεσίας και όχι μόνο, ήταν αυτή που οδήγησε στη σύσταση της.
Όπως σημείωσε, εν μέσω ολοένα αυξανόμενων προκλήσεων στον τομέα της Δικαιοσύνης, με την εισαγωγή νέων τεχνολογιών και την έκρηξη νομικών πληροφοριών από διαφορετικές πηγές δικαίου –εθνικές και υπερεθνικές– επιβεβαιώθηκε ως επιτακτική η ανάγκη διαρκούς επιμόρφωσης των νομικών λειτουργών, ώστε να διευκολύνεται η αδιάλειπτη ενημέρωση τους για τις εξελίξεις στους διάφορους τομείς του δικαίου, αλλά και να παρέχονται εργαλεία για οργάνωση και διαχείριση του όγκου εργασίας τους και χρήση των νέων δυνατοτήτων της τεχνολογίας.
Η εκπαίδευση των νομικών λειτουργών, προσθέτει, ιδιαίτερα αναφορικά με συγκεκριμένα εξειδικευμένα θέματα, απαιτείται, επίσης, ρητά από τις νομοθεσίες που τα ρυθμίζουν, ενώ λαμβάνεται σοβαρά υπόψη από διεθνείς οργανισμούς ως κρίσιμος άξονας αξιολόγησης και συμμόρφωσης της χώρας μας με υποχρεώσεις βάσει διεθνών και ευρωπαϊκών συμβάσεων. Η συνεχής κατάρτιση είναι εξίσου απαραίτητη για την ανάπτυξη και ενδυνάμωση ορθής επαγγελματικής κουλτούρας και την εμπέδωση κανόνων ηθικής και δεοντολογίας.
Ταυτόχρονα, με τη βασική ανάγκη εκπαίδευσης του προσωπικού της Νομικής Υπηρεσίας, διαπιστώθηκε, όπως υπογραμμίζει η κ. Κυπριανού και μία συνεχώς αυξανόμενη αντίστροφη και συγχρόνως παράλληλη ανάγκη διάχυσης της γνώσης από πλευράς Νομικής Υπηρεσίας προς τα έξω, προς ανταπόκριση αιτημάτων άλλων λειτουργών του δημοσίου, αλλά και κοινωνικών εταίρων για θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων της ΝΥ και του ρόλου που αυτή επιτελεί.
Όσον αφορά στο πού σκοπεύει η ίδρυση της Ακαδημίας, η κ. Κυπριανού υποδεικνύει ότι σύμφωνα με την ιδρυτική εγκύκλιο του Γενικού Εισαγγελέα, η λειτουργία της Ακαδημίας προσβλέπει:
1. Στην ανάπτυξη και προώθηση προγραμμάτων βασικής εκπαίδευσης νεοεισερχομένων λειτουργών.
2. Στη διά βίου εκπαίδευση και επιμόρφωση των λειτουργών σε εξειδικευμένα νομικά και άλλα ζητήματα.
3. Στην ανάπτυξη και ενίσχυση της δέουσας επαγγελματικής κουλτούρας και την εμπέδωση κανόνων δεοντολογίας.
4. Στην επιμόρφωση λειτουργών του δημοσίου και άλλων φορέων σε θέματα αρμοδιότητας της Νομικής Υπηρεσίας.
Σημειώνεται ότι στους πρώτους μήνες που ακολούθησαν την απόφαση για σύσταση της Ακαδημίας, καταρτίστηκε το προκαταρκτικό πλάνο δράσης της, το οποίο στηρίζεται σε δύο βασικούς πυλώνες: Ο πρώτος πυλώνας αφορά την εκπαίδευση των λειτουργών της ΝΥ και ο δεύτερος την εκπαίδευση και ενημέρωση άλλων οργανισμών και φορέων. Σε σχέση με τον πρώτο πυλώνα, υπάρχουν τρεις άξονες εκπαίδευσης που στοχεύουν στη βασική εκπαίδευση των νεοεισερχομένων, στη μετεκπαίδευση τους σε κάθε βαθμό ιεραρχίας και στη δια βίου εκπαίδευση και κατάρτιση τους.
Α) Στη βασική εκπαίδευση των νέων λειτουργών της Υπηρεσίας. Τα ακαδημαϊκά προσόντα, τονίζει η κ. Κυπριανού, ακόμα και η προηγούμενη πείρα που κάποιοι δικηγόροι έχουν, δεν είναι αρκετά από μόνα τους για να τους προετοιμάσουν για αυτόν τον νέο, τον ιδιαίτερο και πολύ απαιτητικό ρόλο που καλούνται να υπηρετήσουν, αυτόν του δικηγόρου της Δημοκρατίας. Σχεδιάζεται, συνεπώς, από την Ακαδημία ένα βασικό πρόγραμμα εκπαίδευσης των νεοεισερχομένων λειτουργών που θα στοχεύει τόσο στη θεωρητική τους κατάρτιση στους εξειδικευμένους τομείς, με τους οποίους ασχολείται η ΝΥ, αλλά και στην εξοικείωση τους με τις πρακτικές διαδικασίες που ακολουθούνται και την πληροφόρηση τους για εργαλεία διευκόλυνσης της εργασίας τους. Θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, ενημέρωση για τις συγκεκριμένες αρμοδιότητες της ΝΥ γενικά και του κάθε τομέα ειδικά, κανόνες επικοινωνίας και συνεργασίας με τμήματα και φορείς και εκπαίδευση σε κανόνες δεοντολογίας.
Β) Μετεκπαίδευση σε κάθε βαθμό ιεραρχίας. Όσον αφορά το δεύτερο πυλώνα, η προαγωγή σε ανώτερη βαθμίδα στη Νομική Υπηρεσία και δη στις ανώτατες βαθμίδες που συνεπάγονται και άσκηση διοικητικών καθηκόντων, θα συνοδεύεται από εκπαίδευση σε ζητήματα που αφορούν τη διοίκηση προσωπικού, τον συντονισμό, την οργάνωση και την κατανομή της εργασίας, όπως επίσης και την εποπτεία και αξιολόγηση της εργασίας των υφισταμένων.
Γ) Συνεχής εκπαίδευση νομικών λειτουργών. Τέλος, σε σχέση με τη διά βίου εκπαίδευση, θα σχεδιαστούν, ποικίλα εκπαιδευτικά προγράμματα που θα αφορούν διεύρυνση και εμβάθυνση των νομικών γνώσεων των λειτουργών, ενημέρωση τους για νέες εξελίξεις σε τομείς του δικαίου, εκπαίδευση σε εξειδικευμένα θέματα, ανταλλαγή απόψεων για επίκαιρα νομικά ζητήματα, αλλά και προγράμματα που θα ενισχύουν την ανάπτυξη και άλλων μη νομικών δεξιοτήτων.
Από τη χρήση γλώσσας μέχρι την ψυχολογία
Αναφορικά με το ποιοι θα διεξάγουν τις εκπαιδεύσεις του προσωπικού, η υπεύθυνη της Ακαδημίας σημειώνει πως αυτές θα γίνονται εντός Κύπρου αλλά και στο εξωτερικό, όπου θα γίνει αξιοποίηση εκπαιδεύσεων που παρέχονται από Οργανισμούς όπως το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Δικαστικής Εκπαίδευσης (ΕJTN) και η Ευρωπαϊκή Ακαδημία του Δικαίου.
Επίσης, οι εκπαιδεύσεις θα σχεδιάζονται αποκλειστικά για τους λειτουργούς της ΝΥ και σε άλλες που θα συνδιοργανώνονται με άλλους οργανισμούς, όπως π.χ. τη Σχολή Δικαστών. Επίσης, τα προγράμματα θα εμπλουτιστούν με εκπαιδεύσεις σε αμιγώς νομικά ζητήματα, αλλά και σε άλλες που θα αφορούν σε συναφείς επιστημονικούς κλάδους και πεδία που μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη σημαντικών δεξιοτήτων, αναγκαίων για τη διεκπεραίωση των καθηκόντων τους. Π.χ. η ορθή χρήση της γλώσσας είναι προαπαιτούμενο για τη σύνταξη άρτιων νομικών κειμένων, ενώ βασικές γνώσεις ψυχολογίας είναι απαραίτητες για την εξέταση και αντεξέταση μαρτύρων στο Δικαστήριο, ιδιαίτερα ανήλικων παιδιών και ευάλωτων προσώπων.
Παράλληλα, με την εκπαίδευση του προσωπικού της ΝΥ, για να ικανοποιηθεί η ανάγκη επικοινωνίας της γνώσης προς άλλους κρατικούς λειτουργούς και ευρύτερους φορείς, σε ένα πιο μακροπρόθεσμο στάδιο, θα παρέχεται εκπαίδευση προς άλλους φορείς, όπως υπουργεία, επαγγελματικούς εταίρους, ακόμα και την κοινωνία των πολιτών για βασικές αρμοδιότητες της ΝΥ.
Οι εκπαιδευτές της Ακαδημίας θα προέρχονται από την ίδια τη ΝΥ, όπως ανώτεροι λειτουργοί με εμπειρία ή/και εξειδικευμένες γνώσεις, από ακαδημαϊκά ιδρύματα της Κύπρου και του εξωτερικού και από ευρωπαϊκές υπηρεσίες ή οργανισμούς. Στην Κύπρο υπάρχουν πλέον αρκετές αξιόλογες νομικές σχολές, με τις οποίες θα επιδιωχθεί να υπογραφούν μνημόνια συνεργασίας που αφορούν τον τομέα της εκπαίδευσης και της έρευνας. Η Σχολή Δικαστών, η Κυπριακή Ακαδημία Δημόσιας Διοίκησης και ο Παγκύπριος Δικηγορικός Σύλλογος, θα αποτελέσουν, επίσης, σημαντικούς συνεργαζόμενους φορείς της Ακαδημίας.
Παράλληλα, η κ. Κυπριανού επισημαίνει ότι στο πλαίσιο κατάρτισης του προγράμματος της Ακαδημίας για εκπαίδευση των λειτουργών της ΝΥ, ως πρώτο και απαραίτητο βήμα, ζητήθηκε από κάθε τομέα όπως συγκεντρώσει τις υπάρχουσες εκπαιδευτικές ανάγκες των λειτουργών του και τις εισηγήσεις για βασικά και εξειδικευμένα προγράμματα επιμόρφωσης και από όλα τα υπουργεία να αποστείλουν τις ανάγκες εκπαίδευσης των λειτουργών τους σε θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων της ΝΥ. Αυτούς τους πρώτους μήνες, πέραν από την οργάνωση και τον σχεδιασμό, ξεκίνησαν και οι πρώτες εκπαιδεύσεις, στη βάση ενός βραχυπρόθεσμου πλάνου, μέχρις ότου ετοιμαστεί το ολοκληρωμένο πρόγραμμα της Ακαδημίας.
Σημειώνεται ότι εκτός από την κ. Κυπριανού, μέλη της Εκτελεστικής Γραμματείας ορίστηκαν η δρ. Νίκη Πασχαλίδου, προϊστάμενη Διοίκησης και η κ. Σύλβια Ευθυμιάδου, δικηγόρος της Δημοκρατίας.
