Το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων αποφεύγει για την ώρα να χαρακτηρίσει δραματική την κατάσταση που επικρατεί στα φράγματα των ελευθέρων περιοχών του νησιού και χρησιμοποιεί τη λέξη «δύσκολη» ο αναπληρωτής διευθυντής του, Νικόλας Χριστοφίδης, για να την περιγράψει, όμως τα δεδομένα δεν αλλάζουν: αυτή τη στιγμή, η ποσότητα του νερού που είναι αποθηκευμένη σε αυτά είναι πολύ λίγη. Η πληρότητά τους συγκεκριμένα μόλις που φτάνει το 14% και είναι η δεύτερη χειρότερη τα τελευταία χρόνια, μετά το 2008 που ήταν 10%.
Όπως εξηγεί ο επικεφαλής του ΤΑΥ, η κατάσταση στο υδατικό δεν χαρακτηρίζεται τραγική, διότι «τώρα έχουμε μια σταθερή πηγή νερού η οποία ονομάζεται αφαλάτωση». Από αυτήν, εξασφαλίζεται μια ποσότητα νερού που ανέρχεται στα 68 – 70 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού τον χρόνο. «Επιπλέον έχουμε νερό ανακυκλωμένο ή τριτοβάθμιο από τα επεξεργασμένα λύματα, γεγονός που μας επιτρέπει να παρέχουμε μια ικανοποιητική ποσότητα νερού για την άρδευση», αναφέρει.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Όπως εξηγεί, τόσο η αφαλάτωση όσο και η επεξεργασία λυμάτων μπορούν να επεκταθούν και να δώσουν μεγαλύτερες ποσότητες νερού και με τον τρόπο αυτό, η Κύπρος να καταστεί λιγότερο εξαρτημένη από τις βροχές.
Οι αφαλατώσεις σήμερα προσφέρουν γύρω στα 68 – 70 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού τον χρόνο. «Με τα νέα συμβόλαια που έρχονται με τον νέο χρόνο, όπως αυτό που αφορά στην Πάφο, τα δεδομένα αλλάζουν προς το καλύτερο. Πέντε προσφορές αξιολογούνται για την κατασκευή σταθμού αφαλάτωσης στην Πάφο και συγκεκριμένα στα Κούκλια, δυναμικότητας 15 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού τον χρόνο.
Σχεδιάζουμε να έχουμε εκεί δίπλα και μια αφαλάτωση η οποία θα είναι κινητή και θα τεθεί σε λειτουργία όταν και εάν χρειαστεί.
Υπάρχει μια προοπτική για επέκταση της αφαλάτωσης του Βασιλικού για ακόμη 20 χιλιάδες κυβικά μέτρα νερού και για άλλα 20 χιλιάδες κυβικά μέτρα νερού στην Επισκοπή», αναφέρει.
Έχουμε αυτή τη στιγμή τέσσερις αφαλατώσεις: μια στην Επισκοπή, μια στο Βασιλικό, μια στη Λάρνακα και μια στη Δεκέλεια. Όλες μαζί παράγουν 220 χιλιάδες κυβικά μέτρα νερού την ημέρα.
Οι ορεινές περιοχές του νησιού υδροδοτούνται από γεωτρήσεις, ενώ η Λευκωσία κυρίως από το ενιαίο σχέδιο Νοτίου Αγωγού και γεωτρήσεις. «Από το σχέδιο του Νοτίου Αγωγού και την Πάφο, χρειαζόμαστε γύρω στα 90 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού τον χρόνο. Τα υπόλοιπα 20 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού που χρειαζόμαστε για να καλύψουμε τις ανάγκες μας τα αντλούμε από τα φράγματα.
Η κατάσταση στην Κύπρο, από τη στιγμή που έχουμε παγκύπρια 42 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού μέσα στα φράγματα, είναι δύσκολη. Ο Κούρρης αυτή τη στιγμή έχει γύρω στα 10 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού και υπολογίζεται ότι μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους η εκεί ποσότητα νερού θα είναι η μισή. Αυτό που θα υπάρχει θα είναι κυρίως λάσπη,» αναφέρει ο Νικόλας Χριστοφίδης.
Μέσα στα σχέδια του ΤΑΥ είναι και η δημιουργία μικρών αφαλατώσεων μέχρι 1.500 τόνων νερό την ημέρα για γεωργικούς σκοπούς αλλά και για κάλυψη των αυξημένων αναγκών νερού που έχουν ξενοδοχειακές μονάδες, υδροπάρκα, γήπεδα γκολφ κ.ά.
Οι υπάρχουσες αφαλατώσεις στην Κύπρο λειτουργούν με βάση την αρχή της αντίστροφης ώσμωσης όπου το νερό διέρχεται μέσα από μεμβράνες. «Τώρα όμως προέκυψαν και κάποιες νέες τεχνολογίες και μια ρωσική εταιρεία προσπαθεί να μας πείσει ότι με τη δική της τεχνολογία μπορεί να μας δώσει πολύ μεγαλύτερες ποσότητες νερού από αυτές που προσφέρουν οι συνηθισμένες μικρές αφαλατώσεις.
Αυτή τη στιγμή προβαίνουν σε σχετικές δοκιμές και θα τους δώσουμε χώρο δίπλα στο Βασιλικό για να τις πραγματοποιήσουν, ώστε με την πρώτη φάση που θα δώσουμε άδειες για μικρές αφαλατώσεις να είναι έτοιμοι να μας αποδείξουν τις δυνατότητες της νέας αυτής τεχνολογίας. Με αυτά τα δεδομένα, υπάρχει προοπτική μελλοντικά να πάρουμε από αυτές τις μονάδες νερό και για την άρδευση και για την ύδρευση, σε πιο χαμηλή τιμή. Αναμένουμε να έχουμε αποδείξεις για αυτό που υποστηρίζουν», αναφέρει ο επικεφαλής του ΤΑΥ.
ΠΟΛΥΤΙΜΗ ΚΑΘΕ ΣΤΑΓΟΝΑ
«Μπορούμε να αξιοποιήσουμε και τις γεωτρήσεις, όμως σε αυτή την περίπτωση δεν μιλάμε για μεγάλες ποσότητες νερού. Το πιο σημαντικό όμως είναι κάτι άλλο: το κοινό πρέπει επειγόντως να συνειδητοποιήσει ότι δεν έχουμε νερό και πρέπει να αποκτήσει τη συνείδηση ότι πρέπει πλέον να σκέφτεται την κάθε σταγόνα που χρησιμοποιεί, πώς τη χρησιμοποιεί. Αυτό είναι μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε ως Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων. Εάν δεν καλλιεργηθεί μέσα στους πολίτες ο κίνδυνος που υπάρχει, να στερέψουν οι ποσότητες του νερού και να ανοίγουμε τις βρύσες και αυτές να μην τρέχουν, δεν μπορούμε να λύσουμε το πρόβλημα», τονίζει ο αναπληρωτής διευθυντής του ΤΑΥ.
Από το Α στο Β σχέδιο
Οι αφαλατώσεις για λύση του υδατικού προβλήματος στην Κύπρο, ουσιαστικά είναι το σχέδιο Β. Το σχέδιο Α, ήταν τα φράγματα. Λέει σχετικά ο Νικόλας Χριστοφίδης: «Όταν ξεκίνησε η υδατική πολιτική το 1960 λήφθηκε απόφαση να κατασκευαστούν πολλά φράγματα για να αποθηκεύσουμε σε αυτά νερό.
Η απόφαση που πάρθηκε τότε, με εκείνα τα δεδομένα, ήταν ορθή, διότι τότε είχαμε βροχές. Κάναμε τα κύρια φράγματά μας, που είναι γύρω στα 18, χωρητικότητας 290 εκατομμυρίων κυβικών μέτρων νερού, όμως για να γεμίσουν, πρέπει να βρέξει μέσα στις λεκάνες που είναι πάνω από τα φράγματα. Εάν δηλαδή βρέξει στα Κοκκινοχώρια, δεν αποθηκεύουμε νερό στα φράγματα. Μέτα που λιγόστεψαν οι βροχές, στραφήκαμε προς τις αφαλατώσεις που είναι πιο αξιόπιστες πηγές παροχής νερού.
Σήμερα, ένα μεγάλο μέρος του νερού πάει στην άρδευση και εάν δεν ξεκινήσει μια στοχευμένη γεωργική πολιτική, με ξηρές καλλιέργειες και καλύτερη τεχνολογία, θα συνεχίσει η σπατάλη στην άρδευση..
Το ΤΑΥ και όλοι που σχετίζονται με τη διαχείριση του νερού, πρέπει να εγκύψουν με προσοχή στις διαρροές και το ατιμολόγητο νερό ώστε να χάνουμε το λιγότερο δυνατό νερό από αυτές», τονίζει.
