Το Κρατικό Χημείο καθαρίζει τα πιάτα μας

Με παρέμβαση του Γενικού Χημείου του Κράτους αποτρέπεται η διοχέτευση στην αγορά μεγάλων παρτίδων ακατάλληλων τροφίμων, ενώ καθοριστική είναι η συμβολή του και στην απόσυρση παιγνιδιών.

Τα πιο πάνω προκύπτουν από έκθεση του Γενικού Χημείου που αφορά στο έτος 2017 και ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2018.
Παράλληλα, προσδιορίστηκαν έξι νέα συνθετικά ναρκωτικά που εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Κύπρο. Εξάλλου, το Χημείο εντόπισε νοθεία στα τρόφιμα αλλά και 27 περιπτώσεις εντοπισμού ξένων σωμάτων ή και αλλοίωσης σε τρόφιμα.

Ποσοστό 5,8% των προϊόντων φυτικής προέλευσης δεν συμμορφώνονταν με τη νομοθεσία, ενώ κυρίως φυτικά προϊόντα «υποφέρουν» από πολυφαρμακία -δηλαδή ψεκάστηκαν από δύο ή πέραν των δύο φυτοφαρμάκων. Τα κρούσματα δεν είναι σποραδικά, αν ληφθεί υπόψιν ότι τρία στα δέκα δείγματα που αναλύθηκαν είχαν ψεκαστεί με δύο ή με περισσότερα φυτοφάρμακα.  Ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι εξακολουθούν να εντοπίζονται αντιβιοτικά σε χοιρινό κρέας.

Εξάλλου, 11 στις 100 πισίνες είχαν νερό με κολοβακτηρίδια ή και μικρόβια και το νερό τους βρέθηκε εκτός προδιαγραφών. Θετικό θεωρείται το γεγονός ότι το επεξεργασμένο νερό των αποχετευτικών, που χρησιμοποιείται για άρδευση, είναι γενικά καλής ποιότητας.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Κρατικό Χημείο: Από βδομάδας το πόρισμα για τη φωτιά στο Δικαστήριο

Στέλεχος του Γενικού Χημείου ανέφερε στον «Φ» πως ανάλογη ήταν και η κατάσταση για το έτος 2018 που μόλις έκλεισε, αλλά η σχετική έκθεση θα δοθεί στη δημοσιότητα περί το τέλος του 2019, όταν θα έχουν συγκεντρωθεί και αναλυθεί όλα τα δεδομένα. Κατά το 2017, το Γενικό Χημείο ανέλυσε 26.479 δείγματα που αφορούσαν 493.906 παραμέτρους.

Πιο αναλυτικά από την έκθεση του Γενικού Χημείου του Κράτους προκύπτουν τα εξής:

– Εντοπίστηκαν ακατάλληλα τρόφιμα και άλλα προϊόντα στα κρίσιμα σημεία ελέγχου (π.χ. εισαγωγή από τρίτες χώρες, καθώς και από χώρες της ΕΕ) με αποτέλεσμα την παρεμπόδιση εισόδου τους στην κυπριακή αγορά. Σύμφωνα με το Χημείο, με τον τρόπο αυτό παρεμποδίστηκαν μεγάλες παρτίδες ακατάλληλων λαχανικών, ψαριών, ξηρών καρπών και άλλων τροφίμων εκτός ορίου συγκέντρωσης (π.χ αφλατοξίνες, και άλλες μυκοτοξίνες).
– Εντοπίστηκαν και αποσύρθηκαν ακατάλληλα καταναλωτικά προϊόντα από την κυπριακή αγορά (π.χ. κόλλες και παιγνίδια) και κοινοποίηση στο σύστημα προειδοποίησης της ΕΕ για μη ασφαλή προϊόντα RAPEX.
– Προσδιορίστηκαν έξι νέα συνθετικά ναρκωτικά που παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στην Κύπρο.

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Γενικό Χημείο: Πολυφαρμακία στα τρόφιμα

Νοθεία τροφίμων

Το Χημείο διαπιστώνει πως «η οικονομική κρίση έφερε και κρίση στο πιάτο του καταναλωτή, με αύξηση κρουσμάτων απάτης στα τρόφιμα. Οι διάφοροι τύποι απάτης στον τομέα των τροφίμων περιλαμβάνουν τη νοθεία, αλλοίωση, υποκατάσταση, παραποίηση και απομίμηση με σκοπό το οικονομικό όφελος, αλλά και με ενδεχόμενες επιπτώσεις στην υγεία των καταναλωτών».

Πάταξη απάτης σε τρόφιμα
Το Κρατικό Χημείο συνέβαλε στην πάταξη της απάτης στα τρόφιμα με σχετικό έλεγχο μελιών και ελαιολάδων και άλλων προϊόντων ως εξής:
• Συνέβαλε στην πάταξη της απάτης πώλησης αλκοολούχων ποτών (π.χ. ρούμι) από φθηνά υποκατάστατα ως αυθεντικών αλκοολούχων ποτών συγκεκριμένης κατηγορίας.
• Συνέβαλε στην πάταξη της απάτης πώλησης σολομοπέστροφας oncorhynchus mykiss ως σολομού salmo salar, που είναι ακριβότερος.
Στο πλαίσιο του ελέγχου της ποιότητας τροφίμων εξετάστηκαν, επίσης, 27 δείγματα τα οποία προέκυψαν από παράπονα καταναλωτών και αφορούσαν τη φυσική ασφάλειά τους (π.χ. παρουσία ξένων σωμάτων, αλλοίωση ως προς την απαιτούμενη ποιότητα κ.ά.).

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Νέο κτήριο για Κρατικό Χημείο θέλει ο Παμπορίδης

Αντιβιοτικά στα χοιρίδια

Στην έκθεση του Χημείου αναφέρεται πως η αποτελεσματικότητα του εφαρμοζόμενου ελέγχου, αποδεικνύεται από τη διαχρονική παρακολούθηση των υπολειμμάτων των σουλφοναμιδίων σε δείγματα κρέατος χοιρινού. Παρατηρούμε, αναφέρεται στην έκθεση, ότι κατά τα πρώτα χρόνια της εφαρμογής του ελέγχου, 1991-1997, τα ποσοστά των μη συμμορφούμενων δειγμάτων (πάνω από το Ανώτατο Όριο Καταλοίπων – ΑΟΚ) κυμαίνονταν μεταξύ 7-18%, τα έτη 1998-2011 βρίσκονταν σε ποσοστό κάτω του 2%, ενώ κατά τα έτη 2012-2013, όπου εισήχθη επιπλέον και ο έλεγχος των χοιριδίων, παρουσιάζεται σημαντική αύξηση στα ποσοστά αυτά.

Στην έκθεση αναφέρεται πως η σταθερή διαχρονική υπολειμματικότητα τετρακυκλινών, σουλφοναμιδίων, πενικιλινών και αμινογλυκοζιτών στα προϊόντα ζωικής προέλευσης καταδεικνύει την αναγκαιότητα εντατικοποίησης του εφαρμοζόμενου ελέγχου, ειδικά ενόψει της διαφαινόμενης συμβολής της χρήσης των αντιβιοτικών στα ζώα στην παρατηρούμενη μικροβιακή αντοχή στα αντιβιοτικά. Το Χημείο εξηγεί πως η μικροβιακή αντοχή στα αντιβιοτικά (AMR) είναι το φαινόμενο κατά το οποίο, λόγω της υπέρμετρης και μη ενδεδειγμένης χρήσης αντιβιοτικών, όχι μόνο από τον άνθρωπο αλλά και στα ζώα, οι μικροοργανισμοί παρουσιάζουν αντοχή σε κάποιον αντιμικροβιακό παράγοντα.

Αλλεργιογόνο σε τρόφιμα

Στην έκθεση του Χημείου αναφέρεται πως, σε σχέση με τα προηγούμενα έτη, το 2017 παρατηρήθηκε μικρή αύξηση του ποσοστού των μη συμμορφούμενων δειγμάτων τροφίμων, κυρίως εισαγόμενων, για το αλλεργιογόνο συντηρητικό διοξείδιο του θείου και για ορισμένες συνθετικές χρωστικές καθώς και αξιόλογη μείωση για τα συντηρητικά βενζοϊκό και σορβικό οξύ. Το Χημείο υποδεικνύει πως τα πιο πάνω, σε συνδυασμό με την αύξηση των εισαγωγών από τρίτες χώρες, επιβάλλουν τη συνέχιση και εντατικοποίηση του ελέγχου.
 

Πολλαπλά φυτοφάρμακα στα λαχανικά

Σύμφωνα με το Γενικό Χημείο, κατά τον έλεγχο των υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων σε προϊόντα φυτικής προέλευσης κατά το 2017 το ποσοστό των αποκλινόντων δειγμάτων υπολογίστηκε στα ίδια αυξημένα επίπεδα όπως και το 2016. Το ποσοστό των δειγμάτων φυτικής προέλευσης (επιτόπια και εισαγόμενα φρέσκα και αποξηραμένα), εκτός των επεξεργασμένων τροφίμων που βρέθηκαν να είναι μη συμμορφούμενα με τα νομοθετικά όρια κατά το έτος 2017 ήταν 5,8%.

Το 2017 το ποσοστό της πολυφαρμακίας (χρήση δύο ή και περισσότερων φυτοφαρμάκων) ήταν 29%, και σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια παρατηρείται μειωτική τάση. Η χρήση περισσότερων φυτοφαρμάκων δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι υπερβαίνουν τα προβλεπόμενα όρια.

Σχετικά με τον χημικό έλεγχο του πόσιμου νερού, κατά το 2017 αναλύθηκαν 1.892 δείγματα για 21.021 χημικές παραμέτρους. Από το σύνολο των αναλυθέντων δειγμάτων πόσιμου νερού κατά το 2017, μικρό ποσοστό δειγμάτων ήταν εκτός των αποδεκτών ορίων της σχετικής νομοθεσίας. Οι μη συμμορφώσεις αφορούσαν ενδεικτικές παραμέτρους όπως περιεκτικότητα σε χλωριούχα, θειικά και νάτριο.

Επίσης, από την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του διαχρονικού ελέγχου τοξικότητας του ανακυκλωμένου νερού από το 2007 μέχρι το 2017, διαπιστώνεται ότι η γενική εικόνα των βιολογικών σταθμών είναι ικανοποιητική.

Πισίνες με κολοβακτηρίδια

Κατά το 2017 εξετάστηκαν για μικροβιολογικές παραμέτρους 781 δείγματα νερού από υπαίθριες και εσωτερικές κολυμβητικές δεξαμενές (για ολικά κολοβακτηριοειδή, e. coli, σταφυλόκοκκους και ολικό αριθμό μικροβίων στους 37oC). Τα 693 από αυτά τα δείγματα (ποσοστό 88,7%), βρέθηκαν να συνάδουν με τον πιο πάνω Κανονισμό, ενώ 88 δείγματα (ποσοστό 11,3%) βρέθηκαν εκτός προδιαγραφών (βλ. Σχήμα 47). Στις περιπτώσεις δειγμάτων εκτός προδιαγραφών λήφθηκαν άμεσα διορθωτικά μέτρα και έγιναν επαναληπτικές δειγματοληψίες.

Συμβολή του Χημείου

• Συνέβαλε στην ανίχνευση της εκρηκτικής ουσίας ΤATP σε σοβαρή υπόθεση που αφορούσε ναρκωτικά.
• Συνέβαλε στη διερεύνηση έξι υποθέσεων φόνου.
• Ανταποκρίθηκε σε 53 περιστατικά από Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών και Εντατικής Θεραπείας των νοσοκομείων.