Η δημοσίευση αυτή αφιερώνεται σε όλους όσους αβασάνιστα σπεύδουμε να ηρωοποιήσουμε ή να δαιμονοποιήσουμε έναν αποθανόντα συνάνθρωπο, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για πρόσωπο που υπηρέτησε υπό θεσμική ιδιότητα, ως οι ανώτεροι Κριτές.
Οι Κριτές καλό είναι να στοχάζονται Ανα-στοχαστικά προσευχόμενοι τη Σιωπή, όπως επιβάλλει Σιγή και Σεβασμό το μεγαλύτερο Μυστήριο, το Μυστήριο του Θανάτου.
«Ο θάνατος και η άρνησή του, η Αθανασία, αποτελούσαν ανέκαθεν την πιο έντονη θεματολογία των ανθρώπινων συναισθημάτων». Needham, J. (1925) Science, Religion and Reality: Sheldon, London
Ουσιοποιός απόκλιση στην απόδοση της έννοιας της Συγχώρεσης/ forgiveness παρατηρείται στα φιλοσοφικά λεξικά. Σε αυτά, ο ερευνητής συναντά ερμηνείες αποκλίνουσες που άλλες υποσκελίζουν τη συναισθηματική και ηθική εσωτερικότητα προβάλλοντας τη δικανική πλευρά της Έννοιας και -ως εκ τούτου αποστασιοποιούνται από τη συναισθηματική ουσία- όπως η ερμηνευτική προσέγγιση του Blackburn το 1994. Άλλες επιχειρούν μια πιο διαισθητική προσέγγιση, όπως αυτή των Murphy και Humpton (1988) στο Concise Routledge Encyclopedia of Philosophy όπου η συγχώρεση/ forgiveness και το έλεος -ευσπλαχνία /mercy, θεωρούνται ομότιμες αρετές: «Η συγχώρεση εμπεριέχει την υπερνίκηση του θυμού και της μνησικακίας. Το έλεος-ευσπλαχνία εμπεριέχει την αναχαίτιση της ανάπτυξης της σκληρότητας που κάποιος έχει το κάθε δίκιο και δικαίωμα να επιβάλλει. Και τα δύο επιτρέπουν τη θεραπεία, αλλά αρκετές κριτικές βλέπουν τη θεραπεία τέτοιας μορφής να κοστίζει αρκετά. Η συγχώρεση από την άλλη, αν δίδεται στο έπακρο, μπορεί να επιφέρει την απώλεια του αυτοσεβασμού. Υπάρχει συσχετισμός της συγχώρεσης με την ευσπλαχνία, ιδιαίτερα όσον αφορά στην τιμωρία και τη δικαιοσύνη. Φαίνεται ότι αν και τα δύο είναι αρετές, εντούτοις στην πράξη διαφέρουν» (σελ.288-289).
Υποστηρίζω ότι μεταξύ των όρων «συγχώρεση» και «ευσπλαχνία» πλανάται ευμενώς ραφιναρισμένη μια αναχαιτιστικά υποσκάπτουσα το συναίσθημα, ειδοποιός διαφορά. Τούτη, πηγάζει από την υποσυνείδητη νοηματοδότηση των κινήτρων, τα οποία συνειδητά εκδηλώνονται περιπτωσιολογικά ενίοτε ως η μία (ως συγχώρεση) ή η άλλη (ως ευσπλαχνία) μορφή: «Σύγγνωμον τον ακούσιον» (Θουκ. Γ’,40).
Πάλι, μεταξύ ευσπλαχνίας και ελέους διακρίνω άλλη μια διαφορά: Είναι αυτή τη φορά όχι η διαφορά εμβάθυνσης αλλά η διαφορά κατεύθυνσης των κινήτρων: Το έλεος για μένα θεωρείται ως επιδερμική συνειδησιακή εκδήλωση ευσπλαχνίας, η οποία ξεκινά μεν από τον πομπό (Α) που προτίθεται να αποδώσει συγχώρεση με κατεύθυνση τον δέκτη (Β), αλλά καταλήγει ως εκούσια και προεπιλεγμένη μη έξοδος από το Εγώ, επανερχόμενη στον θύτη (undo) που εξ αρχής και εκούσια φρόντισε να φορτίσει την κίνηση με μια υφή αίγλης περιπτωσιολογικά ισχυρής ως αμυδρά υποβόσκουσας ανταποδοτική χαιρεκακία.
Η έννοια της ευσπλαχνίας /mercy αν δε φορτιστεί εξαρχής αναφορικά, αν δηλαδή δεν αποτελέσει καρπό αγαπητικής υπέρβασης προς την καλή αλλοίωση ενός δημιουργικού σμπαραλιάσματος του Εγώ, αυτοαναιρείται.
Αιωνία η μνήμη.
Σύνδεσμος Θεολόγων ΟΕΛΜΕΚ
Σύνδεσμος Θεολόγων ΟΕΛΜΕΚ