Ποσό €13,3 εκατ. στοίχισε, μέχρι στιγμής, στο Κράτος η αποκατάσταση του μεταλλείου στον Αμίαντο, ενώ το τελικό κόστος εκτιμάται ότι θα αγγίξει τα €20 εκατ., καθώς η αναδάσωση στην περιοχή θα συνεχιστεί, τουλάχιστον, μέχρι το 2035.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έθεσε ενώπιον της Βουλής με επιστολή του, ημερομηνίας 24 Οκτωβρίου 2019, ο Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Κώστας Καδής, από το 1996 που άρχισαν οι συστηματικές εργασίες αναδάσωσης μέχρι σήμερα, το Τμήμα Δασών έχει αναδασώσει 1.447 δεκάρια γης που αντιστοιχούν περίπου στο 50% της έκτασης που έχει επηρεαστεί από τις εξορυκτικές δραστηριότητες και την εναπόθεση των μπάζων. Η έκταση που έχει αναδασωθεί καλύπτει, κυρίως, την περιοχή που είναι ορατή από τον οδικό άξονα Καρβουνά – Τροόδους και στον υπολογισμό της δεν περιλαμβάνονται χώροι όπως η κεντρική λίμνη και άλλες υποδομές. Ο χώρος που απομένει για διαμόρφωση και αναδάσωση υπολογίζεται ότι ανέρχεται στα 1.500 δεκάρια, περίπου. Όμως, λόγω της τοπογραφίας αλλά και διαφόρων δυσκολιών στη διαμόρφωση των χώρων, εκτιμάται ότι σε περιοχή έκτασης περίπου 250 δεκαριων δεν είναι εφικτή η διαμόρφωση του χώρου και η αναδάσωσή του.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο κούκος αηδόνι το Μεταλλείο Αμιάντου
Σύμφωνα με τον κ. Καδή, το συνολικό κόστος της αποκατάστασης του μεταλλείου Αμιάντου ανήλθε μέχρι σήμερα στα €13.330.000. Στο ποσό αυτό πέραν της διαμόρφωσης και αναδάσωσης περιλαμβάνει, επίσης, το κόστος για:
– Τον ενταφιασμό αμιαντούχων αποβλήτων – €199.131.
– Τα αντισταθμιστικά έργα προς όφελος της κοινότητας Αμιάντου – €542.257.
– Την εκπόνηση της μελέτης επικινδυνότητας από την ύπαρξη του μεταλλείου και άλλες μελέτες – €665.040.
– Την ανακαίνιση του παλαιού δημοτικού σχολείου, το οποίο, λειτουργεί ως κέντρο πληροφόρησης του Γεωπάρκου Τροόδους – €486.506.
– Το πρόγραμμα διαμόρφωσης του κεντρικού κρατήρα του μεταλλείου – €1.337.694.
Σύμφωνα με το κοστολόγιο των υφιστάμενων εργασιών αναδάσωσης, το κόστος ανά δεκάριο υπολογίζεται σε €6.700 για την αναδάσωση, €2.900 για τη συντήρηση των φυτών (για τρία χρόνια) και €3.000 για τη διαμόρφωση των μπάζων. Με βάση το σημερινό κοστολόγιο, αναμένεται ότι η συνολική διαμόρφωση των μπάζων θα στοιχίσει €3,75 εκατ. και η αναδάσωση συμπεριλαμβανομένης και της συντήρησής της θα στοιχίσει €12 εκατ. Σε αυτά τα έξοδα δεν συμπεριλαμβάνονται άλλες δράσεις που αφορούν κτήρια του μεταλλείου.
Απαντώντας σε ερώτηση του βουλευτή Λάρνακας, Χρίστου Ορφανίδη, ο Υπουργός Γεωργίας πληροφόρησε τη Βουλή, ότι δεν έχει καθοριστεί ακριβές χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης της αποκατάστασης του μεταλλείου, αλλά εκτιμάται πως η αναδάσωση θα διαρκέσει, τουλάχιστον, μέχρι το 2035. «Η αδυναμία καθορισμού ακριβούς χρονοδιαγράμματος οφείλεται στην ανάγκη προμήθειας επιφανειακών εδαφών από την περιοχή που προέρχονται κυρίως από ισοπεδώσεις, οικοπεδοποιήσεις και διάνοιξη δρόμων της περιοχής. Στην περίπτωση που δεν υπάρχει διαθέσιμο επιφανειακό έδαφος από την περιοχή, τότε, το κόστος προμήθειας χώματος από άλλες περιοχές αυξάνεται σε σημαντικό βαθμό», εξηγεί στην επιστολή του ο κ. Καδής.
Eνταφιασμός Αμιάντου
Αξίζει να αναφερθεί ότι ένα μικρό τμήμα του μεταλλείου χρησιμοποιείται για τον ενταφιασμό των αμιαντούχων αποβλήτων. Σύμφωνα με τον κ. Καδή, εάν το Κράτος υποχρεωνόταν να στείλει τα απόβλητα αυτά στο εξωτερικό για διαχείρισή τους, τότε θα είχε ένα επιπρόσθετο κόστος της τάξης των €7 εκατ. Μέχρι σήμερα, το κόστος για τον ενταφιασμό αμιαντούχων αποβλήτων στο μεταλλείο ανήλθε στις €199.131.
H πτώχευση της Μητρόπολης Λεμεσού και η λεηλασία του μεταλλείου
Το μεταλλείο Αμιάντου έκλεισε στα τέλη του 1988 λόγω πτώχευσης της ιδιοκτήτριας εταιρείας, που ήταν η Μητρόπολη Λεμεσού. Τη διαχείριση της κατάστασης ανέλαβε Υπουργική Επιτροπή αποτελούμενη από τους Υπουργούς Οικονομικών (Πρόεδρο), Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων και Εμπορίου και Βιομηχανίας. Η εν λόγω Υπουργική Επιτροπή ανέθεσε σε Τεχνική Επιτροπή, αποτελούμενη από τον Οικονομικό Διευθυντή του Υπουργείου Οικονομικών (Πρόεδρο) και τους Διευθυντές των Τμημάτων Γεωλογικής Επισκόπησης, Δασών, Υπηρεσίας Μεταλλείων και Τμήματος Εργασίας, την καταγραφή των υποχρεώσεων της Εταιρείας Κυπριακών Αμιαντωρυχείων Λτδ. Από σχετική έκθεση που είχε ετοιμαστεί, προκύπτει ότι πέραν των υποχρεώσεων της εταιρείας να σταθεροποιήσει, να διαμορφώσει και να αναδασώσει τα μπάζα του μεταλλείου και να μετακινήσει τις σωλήνες ύδρευσης των κοινοτήτων Κάτω Αμιάντου, Πελενδρίου και Αγρού, η εταιρεία είχε χρέος ύψους 3.500.000 λιρών εκ των οποίων οι 780.000 λίρες ήταν σε κυβερνητικά ταμεία. Σημειώνεται, ότι το Τμήμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων του Υπουργείου Εργασίας κατέθεσε αγωγή στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λεμεσού για ανάκτηση των εισφορών κοινωνικών ασφαλίσεων των εργαζομένων του μεταλλείου.
Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του «Φ», κατά την υπό αναφορά περίοδο επικράτησε μια χαώδης κατάσταση στο μεταλλείο Αμιάντου μέχρι τον ορισμό της Εφόρου Εταιρειών ως Επίσημης Παραλήπτριας από το Επαρχιακό Δικαστήριο της Λεμεσού, τον Ιούλιο του 1989. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες, η λεηλάτηση και η κλοπή περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας ήταν εμφανέστατη.
Σημειώνεται, ότι παρά την έντονη διαφωνία μελών της Τεχνικής Επιτροπής, η Επίσημη Παραλήπτρια πώλησε εν τέλει τον εναπομείναντα εξοπλισμό του μεταλλείου ως παλιοσίδερα. Σύμφωνα με τον Υπουργό Γεωργίας Κώστα Καδή, στο αρχείο του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης του Υπουργείου Γεωργίας δεν υπάρχει καμία γραπτή αναφορά για το ποσό που διατέθηκε, ωστόσο, προφορικές αναφορές κάνουν λόγο για ποσό της τάξης των 360.000 λιρών.
