«Τα προβλήματα που σήμερα παρουσιάζει το ΓεΣΥ, έχουν λύσεις. «Δεν άπτονται ούτε της φιλοσοφίας, ούτε της αρχιτεκτονικής, ούτε της δομής ή του τρόπου με τον οποίο το Σύστημα εφαρμόζεται βάσει της υφιστάμενης νομοθεσίας. Χρειάζεται αποφασιστικότητα, επιτάχυνση διαδικασιών, όρεξη για συνεργασία και πάρα πολλή δουλειά». Κυρίως, ανέφερε στον «Φ» ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου, Μάριος Κουλούμας, «πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι επίκεντρο επιβάλλεται να είναι ο ασθενής και κανένας άλλος. Και αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να γίνονται όλα τα χατίρια των ασθενών αλλά σημαίνει ότι πρέπει να διαφυλάξουμε το Σύστημα, να το προστατεύσουμε και να επιλύσουμε τα προβλήματα του προς όφελος των ασθενών».
Ένα από τα μεγαλύτερα κενά, «από το οποίο όμως απορρέουν πολλά από τα προβλήματα που βλέπουμε σήμερα, είναι η σωστή εκπαίδευση παρόχων και κυρίως δικαιούχων στη σωστή χρήση του ΓεΣΥ. Δυστυχώς, το διάστημα πριν από την έναρξη του ΓεΣΥ είχαμε αναλωθεί σε αντιπαραθέσεις για τις αποζημιώσεις περισσότερο των παρόχων με περισσότερη έμφαση τις αποζημιώσεις των γιατρών και έμεινε πίσω το κομμάτι της εκπαίδευσης των πολιτών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΦΑΚΕΛΟΣ ΓεΣΥ: «Μεγάλο πρόβλημα η έλλειψη ελέγχου»
»Δεύτερο τεράστιο κενό αποτελεί η έλλειψη ή η μη έγκαιρη επικαιροποίηση των πρωτοκόλλων. Και πάλι δυστυχώς, εξαιτίας της στάσης που τήρησε τότε η ηγεσία του ΠΙΣ τα πρωτόκολλα δεν επικαιροποιήθηκαν στην ώρα τους και το ΓεΣΥ ξεκίνησε χωρίς να τα διαθέτει με αποτέλεσμα να βλέπουμε τώρα καθυστέρηση στην ένταξη φαρμάκων, μεγάλο αριθμό παραπεμπτικών για εργαστηριακές και άλλες εξετάσεις, μεγάλο αριθμό παραπεμπτικών σε ειδικούς γιατρούς, τη στιγμή που αν υπήρχαν αυτά τα πρωτόκολλα και οι προσωπικοί γιατροί θα μπορούσαν να πουν με μεγαλύτερη ευκολία όχι στις απαιτήσεις των ασθενών τους και οι γιατροί γενικά θα εργάζονταν στη βάση των πρωτοκόλλων και δεν θα υπήρχε ανεξέλεγκτη παραπομπή σε εξετάσεις οι οποίες όντως σε κάποιες περιπτώσεις είναι αχρείαστες και συνιστούν κατάχρηση του Συστήματος.
»Τέλος, εάν είχαμε στην ώρα τους τα πρωτόκολλα, τότε σίγουρα και ο ΟΑΥ θα μπορούσε πιο εύκολα να ασκήσει πιο αυστηρό έλεγχο και ο πιο αυστηρός έλεγχος θα απέτρεπε και τις καταχρήσεις γενικά».
Ως οργανωμένο κίνημα των ασθενών, «χαιρετίζουμε με μεγάλη μάλιστα ικανοποίηση τη συνεργασία του ΟΑΥ με τον οίκο NICE και την προσπάθεια που ξεκίνησε τώρα για τον καταρτισμό νέων αλλά και την επικαιροποίηση όλων των πρωτοκόλλων που υπάρχουν και σήμερα διαθέσιμα. Άλλωστε η ΟΣΑΚ συμμετέχει διά εκπροσώπων της σε αυτή τη διαδικασία την οποία θεωρούμε πάρα πολύ σημαντική, διότι μεταξύ άλλων θα αναβαθμίσει και το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών, αφού οι υπηρεσίες θα προσφέρονται στη βάση επιστημονικών κριτηρίων και κατευθυντήριων οδηγιών στους ασθενείς που τις χρειάζονται, την ώρα που τις χρειάζονται. Για εμάς η ποιότητα των υπηρεσιών είναι ένα τεράστιο ζήτημα και πάντοτε θα την διεκδικούμε».
Για την ΟΣΑΚ, «ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα αυτή τη στιγμή είναι η μη ένταξη καινοτόμων θεραπειών στο ΓεΣΥ. Τις θέσεις μας τις έχουμε πει πολλές φορές. Για να επιτευχθεί ο στόχος πρέπει να επιταχυνθούν οι διαδικασίες. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Τα πρωτόκολλα για όλες τις θεραπείες πρέπει να επικαιροποιηθούν άμεσα διότι στη συνέχεια θα έχουμε άλλες νέες θεραπείες και θα στοιβάζεται το ένα αίτημα πάνω στο άλλο και το πρόβλημα θα παραμένει και κυρίως οι Κύπριοι ασθενείς θα συνεχίζουν να ταλαιπωρούνται μέχρι να εξασφαλίσουν αυτό που χρειάζονται. Άλλη λύση για το θέμα των φαρμάκων δεν υπάρχει. Χρειάζεται αποφασιστικότητα. Να θυμίσω επίσης τη δέσμευση του Προέδρου της Δημοκρατίας και του υπουργού Υγείας, ότι εάν χρειαστεί, το Κράτος θα δώσει χρήματα για να εξασφαλίζουν χωρίς προβλήματα τα φάρμακα τους οι ασθενείς».
Για το χρόνο αναμονής, των ασθενών για διευθέτηση ραντεβού, «πρέπει να δούμε πού ακριβώς είναι το πρόβλημα. Είναι γεγονός ότι και κάποιες από τις ρυθμίσεις που έχει κάνει ο ΟΑΥ, και αναφέρομαι σε ορισμένους από τους οριζόντιους περιορισμούς που έχουν επιβληθεί, είναι αιτία για υπερεπισκεψιμότητα. Ένα απλό παράδειγμα, χρόνιος ασθενής ο οποίος ανά τακτά χρονικά διαστήματα χρειάζεται να υποβληθεί σε συγκεκριμένες εργαστηριακές εξετάσεις, όταν δεν συντρέχει κάποιος ειδικός λόγος που πρέπει να τον δει ο ειδικός γιατρός, να μπορεί να εξασφαλίζει το παραπεμπτικό από τον προσωπικό του γιατρό ο οποίος επίσης ξέρει και το ιστορικό και τις ανάγκες.
»Αυτή τη στιγμή υποχρεώνουμε, τον προσωπικό γιατρό να εκδώσει παραπεμπτικό, τον ειδικό να δει τον ασθενή, να χρεώσει με τη σειρά του το Σύστημα (αχρείαστη πράξη/κατάχρηση) και να εκδώσει ένα παραπεμπτικό το οποίο από την αρχή όλοι ήξεραν ότι ο ασθενής το χρειάζεται. Άρα πρέπει να δούμε όλους αυτούς τους οριζόντιους περιορισμούς, όσοι χρειάζεται να αναθεωρηθούν να αναθεωρηθούν, όπου χρειάζεται να μπουν κριτήρια να μπουν και να διορθώσουμε κάπως την κατάσταση.
»Επιπλέον, επανέρχομαι στο θέμα της εκπαίδευσης των δικαιούχων. Αν δεν μάθουμε εμείς οι ίδιοι οι ασθενείς να χρησιμοποιούμε σωστά το ΓεΣΥ τότε σίγουρα δεν θα πετύχουμε πολλά πράγματα. Πρώτον, να εμπιστευτούμε τον προσωπικό μας γιατρό και να μην αποφασίζουμε μόνοι μας πότε πρέπει να μας δει ειδικός, δεύτερο, να πιστέψουμε ότι το ΓεΣΥ διαθέτει 2.700 γιατρούς και έχουμε πάρα πολλές επιλογές στη διάθεση μας και δεν μπορούμε να ψάχνουμε μόνο τους 50 ή τους 60 που έχουν «όνομα» αλλά να δώσουμε ευκαιρία και στους υπόλοιπους γιατρούς να αποδείξουν την αξία τους. Δεν γίνεται στην Κύπρο να είναι καλοί γιατροί, μόνο η μειοψηφία των γιατρών». Συγύρισμα των οριζόντιων περιορισμών, εκπαίδευση των δικαιούχων, εκπαίδευση και ενδυνάμωση των προσωπικών γιατρών. Αυτοί είναι δύο τρόποι για να διορθώσουμε αρκετά το πρόβλημα».
«ΟΑΥ, Υπ. Υγείας, ΠΙΣ, ΟΚΥπΥ να αναλάβουν τις ευθύνες τους»
Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό, «αυτά όλα τα ζητήματα, εάν τα δούμε στο σύνολό τους, θα διαπιστώσουμε ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ενισχύουν και τις καταχρήσεις στο Σύστημα. Δεν μπορούμε φυσικά να κλείνουμε τα μάτια και να μην βλέπουμε ότι και πάροχοι αλλά και δικαιούχοι καταχρώνται του ΓεΣΥ. Οι δικαιούχοι, το έχουμε τονίσει, χρειάζονται εκπαίδευση και σωστή ενημέρωση και να κατανοήσουν ότι το ΓεΣΥ ανήκει σε όλους μας και πρέπει να το μεταχειριζόμαστε ως την κοινή μας περιουσία. Για τους παρόχους, επιβάλλεται να αυξηθεί ο έλεγχος και δεν πρέπει να θεωρούμε ότι όλοι οι γιατροί, όλοι οι ιδιοκτήτες κλινικών ή διαγνωστικών κέντρων είναι απατεώνες, γιατί αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ο ΟΑΥ επιβάλλεται να ενισχύσει τον μηχανισμό ελέγχου. Να αυξήσει τους δειγματοληπτικούς ελέγχους που διενεργεί στις ιατρικές πράξεις και να βρει τον τρόπο να το κάνει αυτό, χωρίς να περιορίζει το δικαίωμα των παρόχων υπηρεσιών υγείας να ασκούν σωστά το λειτούργημα τους. Οι πάροχοι επίσης πρέπει να κατανοήσουν ότι το ΓεΣΥ δεν είναι μια αστείρευτη πηγή χρημάτων και ότι σίγουρα δεν έχουν το δικαίωμα να υποβάλλουν τους ασθενείς τους σε αχρείαστες εξετάσεις ή επεμβάσεις για ίδιον όφελος».
«Πώς θα τα πετύχουμε όλα αυτά; Με καλή θέληση, συνεργασία μεταξύ όλων, να κατανοήσουν όλοι ανεξαιρέτως ότι το ΓεΣΥ ήρθε για να μείνει και ότι δεν είναι η αρχιτεκτονική του που μπάζει νερά αλλά είμαστε όλοι, περιλαμβανομένων των παρόχων, των δικαιούχων και του ΟΑΥ, που του «ανοίγουμε τρύπες», και να προσπαθήσουμε να λύσουμε τα προβλήματα. Ο ΟΑΥ να καταλάβει ότι δεν πρέπει να κωλυσιεργεί, το υπουργείο Υγείας να αναλάβει το δικό του μερίδιο ευθύνης, να προωθήσει τις νομοθετικές ρυθμίσεις που εκκρεμούν για να βοηθήσει στην ένταξη περισσότερων υπηρεσιών, όπως η ανακουφιστική φροντίδα και η αποκατάσταση, ο ΟΚΥπΥ να κατανοήσει τον δικό του ρόλο στη μεταρρύθμιση της Υγείας και ο ΠΙΣ να αναλάβει επιτέλους τον επιστημονικό του ρόλο. Όλοι μαζί, να σταματήσουν να βλέπουν το ΓεΣΥ λογιστικά. Οι λύσεις υπάρχουν».
