Η πιο εμπορική συγγραφέας της Ελλάδας, φωτογραφίζεται μαζί με την 26χρονη κόρη της, Μαρία, και μας εξηγεί γιατί δεν πρέπει ποτέ να θεωρούμε δεδομένα στη ζωή τα απλά και καθημερινά πράγματα.
Πριν κάνουμε συνέντευξη, ήθελα να διαβάσω το τελευταίο της βιβλίο, το «Γράμμα από Χρυσό» που κυκλοφορεί -κι αυτό- από τις «Εκδόσεις Ψυχογιός». Μέχρι να φτάσω στη μέση του, κατάλαβα τους λόγους που κάνει το κοινό της να φανατίζεται τόσο πολύ μαζί της.
Τι αγαπήσατε πιο πολύ στο νέο σας βιβλίο;
Αχ, και τι δεν πρωτοαγάπησα! Ήταν ένα υπέροχο ταξίδι για μένα. Έψαξα πάρα πολύ, μελέτησα ιστορία και βούτηξα βαθιά για να συλλέξω πληροφορίες που δεν γνώριζα. Διάβαζα πριν ξεκινήσω να το γράφω. Εκεί άρχισε το ταξίδι και, παράλληλα, έγραψα τους χαρακτήρες μου. Κάθε γυναίκα ηρωίδα, ήταν άλλης γενιάς, κι είχε -η κάθε μία- όλο και κάτι διαφορετικό να μου δώσει.
Κάθε σας βιβλίο σπάει ρεκόρ πωλήσεων. Υπάρχει συνταγή επιτυχίας για εσάς;
Τι να σου πω, βρε αγόρι μου! (γελάει). Συνταγές έχω να σου δώσω για κέικ, αν θες, για γλυκά, για φαγητά. Όχι, δεν υπάρχουν συνταγές για την επιτυχία. Άσε που, αν υπήρχαν, τότε θα ήταν κακό, αφού όλοι θα ακολουθούσαν αυτό το μονοπάτι. Όλοι οι εκδότες αυτό θα έκαναν κι αυτό θα έκανε ζημιά στα βιβλία. Έχω ένα συγκεκριμένο λογοτεχνικό ύφος που φαίνεται ότι ο κόσμος το αγάπησε. Αλλά «συνταγές», δεν υπάρχουν. Αλίμονο σε αυτόν που θα ακολουθήσει συνταγές και θα αντιγράψει τον άλλον! Δεν θα του βγει σε καλό.
Ισχύει ότι το «Γράμμα από Χρυσό» το γράψατε στο χέρι;
Ναι, αλήθεια είναι. Από τη μέση και μετά, ναι. Ξεκίνησα Οκτώβριο, αλλά τον Γενάρη αρρώστησε πολύ σοβαρά ο άντρας μου, ο Γιώργος, κι έπρεπε να κάνει μία δύσκολη επέμβαση στην καρδιά. Κοντέψαμε να τον χάσουμε και, από εκεί και μετά, δεν μπορούσα να πάω στο γραφείο μου και να γράψω. Ήμουν δίπλα του – όσο κοιμόταν έγραφα στο μπλοκ μου. Έπειτα, τα αντέγραφα στον υπολογιστή μου, κάνοντας και διορθώσεις. Αυτό μου έκανε πολύ καλό, με γύρισε πίσω στα χρόνια που έγραφα το πρώτο μου βιβλίο στο χέρι. Είχε μια γλύκα αυτή η εποχή. Αλλά, αν με ρωτάς, δεν θα το έκανα ξανά. Θα προτιμήσω την «πολυτέλεια» του υπολογιστή μου.
Η περιπέτεια με την υγεία του συζύγου σας, σας επηρέασε και στην πλοκή του βιβλίου;
Όχι, όχι. Αλλά μου έκανε πιο όμορφο το ταξίδι. Κουρασμένη, στεναχωρημένη, με γεμάτο και βαρύ κεφάλι με την περίοδο της αποθεραπείας του, η οποία κράτησε 2,5 μήνες, κι εμένα σε ρόλο νοσηλεύτριας, ενώ παράλληλα έπρεπε να γράψω. Ήταν δύσκολο για μένα, αλλά οι ώρες που έγραφα μού «φόρτιζαν» τις «μπαταρίες» για να αντέχω την υπόλοιπη ημέρα. Έπαιρνα δύναμη και κουράγιο!
Πώς αντιμετωπίζετε την αμφισβήτηση και την απόρριψη στον χώρο σας;
Τα έχω δεχτεί όλα αυτά που λες, αλλά όχι από τους αναγνώστες. Αν οι αναγνώστες μού γύριζαν την πλάτη, εκεί θα ήταν το πρόβλημα. Αυτό δεν έγινε ποτέ! Ο χώρος μας είναι πολύ σκληρός και ανταγωνιστικός. Αλλά κατανοώ πια τις αντιδράσεις. Χωρίς να φανώ επηρμένη, θα σου πω ότι δεν με νοιάζουν! Όταν έχω την αγάπη του κόσμου, του τελικού κριτή της δουλειάς μας, είναι δύσκολο να επηρεαστώ από τα υπόλοιπα. Ωστόσο, όταν ξεκινούσα, όντας άπειρη εντελώς, και έκλαψα και πικράθηκα μ’ αυτά που έλεγαν για μένα. Γιατί δεν με έκριναν ως συγγραφέα – ήταν χτυπήματα κάτω από τη ζώνη. Μετά κατάλαβα ότι δεν μπορούμε να αρέσουμε σε όλους.
Υπάρχει κάποια καινούρια Λένα Μαντά; Έχετε αναγνωρίσει το ίδιο ταλέντο στα βιβλία που διαβάζετε;
Δεν μπορώ να το κρίνω σωστά αυτό. Έχουμε καλούς συγγραφείς. Αλλά δεν μπορώ να ξέρω όταν διαβάζω ότι ο τάδε έχει το ταλέντο ή θα έχει μελλοντικά την αγάπη του κόσμου που έχει η Μαντά. Δεν μπορώ να το κάνω! Ξέρεις γιατί; Επειδή όταν διαβάζω βιβλία, γίνομαι απλή αναγνώστρια. Δεν διαβάζω ως συγγραφέας. Γίνομαι αναγνώστρια κι αφήνω το βιβλίο να με πάει.
Ποια «όχι» είπατε στη μέχρι τώρα πορεία σας, με τα οποία οικοδομήσατε την καριέρα σας;
Μόνο στην αρχή, πριν κυκλοφορήσει το πρώτο μου βιβλίο. Επειδή το αγαπούσα πολύ δεν ήμουν διατεθειμένη να κάνω πολλές παραχωρήσεις. Από τότε που πήγα στις εκδόσεις «Ψυχογιός», δεν έχω παράπονο… Τώρα που το σκέφτομαι δεν χρειάστηκε να πω «όχι». Έχουμε πολύ καλές και οικογενειακές συνθήκες εκεί. Έχω πει, όμως, δύο «ναι» για τα οποία μετάνιωσα πολύ.
Ποια ήταν αυτά;
Μιλάω για τα βιβλία μου που έδωσα να γίνουν τηλεοπτικές καθημερινές σειρές. Το «Βαλς με 12 θεούς» και «Τα πέντε κλειδιά». Τελικά, χρειάστηκαν δύο απόπειρες για να καταλάβω ότι κανένα βιβλίο δεν μπορεί να γίνει καθημερινή σειρά. Οι σειρές είχαν τεράστια απήχηση, ειδικά στην Κύπρο μας, που την αγαπάω τόσο πολύ.
Είναι δεδομένη πια αυτή η αγάπη στο νησί μας…
(χαμογελάει). Μόνο το καλοκαίρι δεν την αγαπώ που έχει τόση πολλή ζέστη! Αλλά, φροντίζω να έρχομαι είτε Μάιο είτε Οκτώβριο. Για να σου τελειώσω αυτό που σου έλεγα, θεωρώ ότι η Ρένα Ρίγγα και ο Κώστας Βαζάκας που έκαναν τη μεταφορά για «Τα πέντε κλειδιά», έκαναν ό,τι καλύτερο μπορούσαν. Αλλά ένα βιβλίο πεντακοσίων και κάτι σελίδων, δεν μπορεί να γίνει καθημερινή σειρά 185 επεισοδίων. Αναγκαστικά, παρέκκλινε και ήταν ένα αποτέλεσμα που εγώ δεν ήθελα να δω. «Τα πέντε κλειδιά» σήμαιναν πολλά για εμένα. Τα έγραψα την περίοδο που έκανα χημειοθεραπείες και πικράθηκα μ’ αυτό το σίριαλ. Κανένα βιβλίο δεν πρέπει να γίνεται καθημερινό σίριαλ τελικά. Εβδομαδιαίο, ναι. Άσε, που άκουσα πάρα πολλά παράπονα από τους αναγνώστες! Ξαφνικά βρέθηκα υπόλογη στο κοινό κι έπρεπε να απαντώ στα παράπονά τους.
Είναι εύκολο να είστε συγγραφέας, σύζυγος και μητέρα, χωρίς να υστερείτε κάπου;
Καθόλου εύκολο δεν είναι, γι’ αυτό κι εγώ υστερώ μόνο και κλέβω κομμάτια από τον εαυτό μου και την προσωπική μου ξεκούραση. Δεν κοιμάμαι τόσο πολύ, για να είμαι αυτό που έχει συνηθίσει ο άντρας μου και τα παιδιά μου και, παράλληλα, να μην αμελήσω το γράψιμο. Έχω την πολυτέλεια το πρωί να είμαι μόνη στο σπίτι, γιατί τα παιδιά μου είναι μεγάλα κι έχουν φύγει, αλλά και ο Γιώργος λείπει σε δουλειές. Οπότε, είμαι μόνη και μελετώ και γράφω. Ευτυχώς, είμαι πρωινός τύπος και μέχρι το μεσημέρι δουλεύω ακατάπαυστα. Δεν κοιμάμαι πολύ. Σκέψου ότι πέφτω κατά τη 01.00 και στις 6:30 το πρωί είμαι όρθια. Τώρα το καλοκαίρι, ξεκουράζομαι και τεμπελιάζω. Αλλά είναι τραγωδία γιατί δεν κάνω τίποτα. Το απολαμβάνω, όμως, γιατί γεμίζω μπαταρίες.
Ποια είναι η σχέση σας με την κόρη σας;
Η Μαρία μου είναι 26 χρόνων. Έχει μεγαλώσει πια κι έχουμε τη σχέση που έχει κάθε μάνα με την κόρη της, η οποία δεν έχει ακόμη παντρευτεί. Είναι ελεύθερη. Είναι μία περίπλοκη σχέση (γελάει). Κάθε κοπέλα, μέχρι να παντρευτεί, να κάνει οικογένεια και να αρχίζει να βαδίζει στα χνάρια της μάνας της, δεν μπορεί να την καταλάβει. Η πείρα δεν μεταβιβάζεται. Άρα υπάρχουν συγκρούσεις, πολλές φορές μεγαλειώδεις, αλλά πάντα τα βρίσκουμε κι είμαστε αγαπημένες. Το θέμα είναι ότι προσπαθείς να πείσεις το παιδί σου για κάποια πράγματα που έκανες εσύ παλιά και έμαθες πια ότι είναι λάθος. Βλέποντας το παιδί σου να τα κάνει με τη σειρά του, είναι πολύ δύσκολο να μην πεις «εγώ στα έλεγα!». Θέλει δύναμη αυτό. Τα νιάτα είναι παρορμητικά. Το ίδιο περίπου γίνεται με τον γιο μου, τον Αλέξανδρο, που είναι 31, αλλά και τον άντρα μου. Όσο εκρηκτική είναι η σχέση μάνας-κόρης, άλλο τόσο είναι και εκείνη του πατέρα με τον γιο.
Είστε πιο αυστηρή με την κόρη σας;
Όχι, δεν θα το έλεγα. Είμαι πιο αυστηρή με τον Αλέξανδρο. Έχουμε σχέση πάθους. Αρκεί μόνο μια ματιά για να συνεννοηθούμε, δεν χρειάζεται να μιλήσουμε. Καταλαβαίνει τα πάντα, ακόμα κι από την ανεπαίσθητη κίνηση που θα κάνω στο φρύδι μου. Αλλά είμαι πιο αυστηρή μαζί του, ίσως γιατί η κόρη μου είναι η συνέχειά μου. Η συνέχεια των κυττάρων μου. Την έχω κανακέψει παραπάνω.
Όταν περάσατε την περιπέτεια με την υγεία σας, προσπαθήσατε να κρατήσετε απ’ έξω τα παιδιά;
Αυτό δεν ήταν καθόλου εύκολο. Και τα δύο μου παιδιά με ξέρουν και καταλαβαίνουν πολύ καλά. Παρόλο που προσπάθησα να μη διαταραχθεί τίποτα από την καθημερινότητά μας, το λέμφωμα που είχα ανατρέπει πολλά. Καταρχήν, ταράχτηκαν που είδαν την εικόνα μου να αλλάζει. Όταν έχασα τα μαλλιά μου, όταν πρήστηκα πολύ από τις χημειοθεραπείες, είχαν σοκαριστεί, αν και τους είχα προειδοποιήσει. Δεν μπορούσε να περάσει έτσι στο ντούκου. Όπως και η περιπέτεια υγείας του άντρα μου. Κι αυτό μας επηρέασε. Κάθε οικογένεια είναι σαν μια μηχανή με πολλά γρανάζια. Για να δουλέψει πρέπει όλα να κινούνται, αν κάποιο κολλήσει αναστατώνεται η μηχανή. Τον τελευταίο 1,5 χρόνο, τα ζήσαμε όλα σαν οικογένεια. Το 2016 δεν ήταν καλή χρονιά για εμάς…
Τι σας λείπει σήμερα;
Τίποτα νομίζω. Ο ύπνος κάποιες φορές, αλλά δεν παραπονιέμαι. Αυτό που ήθελα πάντα στη ζωή μου, ήταν να κάνω οικογένεια. Ως παιδί χωρισμένων γονιών, αυτό ήθελα. Ο άντρας μου μεγάλωσε σε μονογονεϊκή οικογένεια, αφού ο πατέρας του σκοτώθηκε όταν εκείνος ήταν 9 ετών. Είχαμε κοινό όραμα και στόχο. Συναντηθήκαμε και φτιάξαμε αυτό που ονειρευτήκαμε και οι δυο. Είμαι ευγνώμων από τη ζωή μου, τα έχω ζήσει όλα.
Info: Το τελευταίο βιβλίο της Λένας Μαντά «Γράμμα από Χρυσό» κυκλοφορεί από τις «Εκδόσεις Ψυχογιός».
*ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΟ «YOU! WEEKLY» ΚΑΙ ΤΟΝ Κ. ΤΑΣΟ ΔΟΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ.
Περιοδικό “Down Town”, τεύχος 556.
