Σαν να μη μας έφταναν τα διάφορα προβλήματα με τις επεκτατικές ενέργειες του σουλτάνου Ερντογάν και τα υπόλοιπα άλλα θέματα με τις ΑΟΖ, με την παράτυπη συμφωνία του με τη Λιβύη και λοιπά, έρχεται να προστεθεί στην επικαιρότητα η απόφαση του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου του Β’, να μετατρέψει το αρχοντικό του Χατζηγεωργάκη Κορνέσιου, στο κέντρο της πρωτεύουσας, σε εκκλησιαστικό μουσείο. Ας μου επιτραπεί να πω λίγα λόγια, για τον δραγομάνο Χατζηγεωργάκη.
Ο άνθρωπος αυτός ήταν δραγομάνος, δηλαδή διερμηνέας, μεταξύ της οθωμανικής διοίκησης και του χριστιανικού πληθυσμού. Έζησε στο κονάκι αυτό, με την οικογένειά του, μεταξύ 1793 και 1808. Εκτός από καθήκοντα διερμηνέα, είχε και την υποχρέωση να συλλέγει τους φόρους από τους κατοίκους του νησιού μας και να τους αποδίδει στον σουλτάνο, μέσω της τοπικής Αρχής. Είναι πολύ πιθανό, πριν το αποκτήσει ο Κορνέσιος, να ήταν ιδιοκτησία, μιας εκλατινισθείσας οικογένειας, της λεγόμενης οικογένειας των Ποδοκατόρων. Αυτό το συμπέρασμα εξάγεται από το γεγονός ότι, στη βόρεια πρόσοψη, δίπλα σε μια οξυκόρυφη καμάρα, με ανάγλυφο διάκοσμο, σχηματίζεται το υπέρθυρο, το οποίο καλύπτεται από εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα, όπου απεικονίζεται το φτερωτό λιοντάρι της Βενετίας. Το λιοντάρι κοιτάζει μπροστά, προς τον επισκέπτη δηλαδή, και έχει το δεξί του πόδι πάνω σε ένα ανοικτό ευαγγέλιο, όπου βλέπουμε τη λατινική επιγραφή: «Pax, tibi, Marce Evanglista meus», το οποίο σημαίνει: «Ειρήνη σε σένα, Μάρκο, Ευαγγελιστή μου…». Και πιο κάτω, υπάρχει σταυρός, με το οικόσημο των Ποδοκατόρων που είπαμε. Αξίζει να σημειώσουμε ότι το όνομα αυτό εδόθη σε έναν από τους προμαχώνες της Λευκωσίας. Προμαχώνας Podocatoro.
Γιατί όμως το διεκδικεί ο Αρχιεπίσκοπος; Τι δικαιώματα έχει, επί του πετρόκτιστου, κτισμένου από πωρόλιθο, ιστορικού αυτού αρχοντικού;
Το τέλος του Χατζηγεωργάκη δεν ήταν φυσιολογικός θάνατος. Ενώ έλειπε στην Κωνσταντινούπολη, αντικαταστάθηκε από τους Οθωμανούς, από κάποιον Νικολαΐδη. Ο οποίος,μάλλον με την ανοχή, αν όχι και σε συνεργασία με την τουρκική διοίκηση, καταχράστηκε μεγάλο ποσό από τους συγκεντρωθέντες φόρους. Συνωμότησαν λοιπόν και όταν επέστρεψε ο Κορνέσιος κατηγορήθηκε για κακοδιαχείριση και κατεδικάσθη εις θάνατον δι’ αποκεφαλισμού.
Προσπερνώντας τους διάφορους απογόνους του, για λόγους συντομίας, μετά από πρόχειρη έρευνα στο Διαδίκτυο, θα πάω κατ’ ευθείαν στην τελευταία ένοικο της οικίας αυτής, που δεν ήταν άλλη από την Ιουλία Πική. Με τον θάνατό της, το 1979, και με τη συγκατάθεση και της αδελφής της, Άννας Δημητριάδη, το τμήμα που τους ανήκε κληροδοτήθηκε στην Αρχιεπισκοπή Κύπρου. Ήταν δύο χρόνια από την εκδημία του Αρχ. Μακαρίου του Γ’. Το δε υπόλοιπο τμήμα αποκτήθηκε νόμιμα, από το Τμήμα Αρχαιοτήτων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ανακηρύχθηκε σε «Αρχαίο Μνημείο», ήδη από το 1935.
Καταλήγοντας. Έχει όντως, δικαίωμα ο Χρυσόστομος ο Β’ να μετατρέψει αυτό το διώροφο, ιστορικής αξίας αρχοντικό, μαζί με τις εκκλησίες Αγ. Ιωάννη και Αγ. Αντωνίου σε εκκλησιαστικά μουσεία; Μα τώρα, τι είναι; Νομίζω, αποκαλείται εθνολογικό ή εθνογραφικό μουσείο.
Φυσικά, δεν μου πέφτει λόγος και δεν έχω λόγους να στηρίξω τη μία ή την άλλη πλευρά. Ήταν ωστόσο ανάγκη, να δημιουργηθεί όλος αυτός ο, αχρείαστος κατ’ εμέ, σάλος, για το απλό αυτό θέμα;
Γνωρίζοντας δε και τη νοοτροπία του προκαθημένου της Κυπριακής Εκκλησίας, να μου επιτραπεί με όλο το σέβας προς το Σχήμα του να τον παρακαλέσω να συμβάλει στην εκτόνωση της κρίσης, περιοριζόμενος στα θρησκευτικά του καθήκοντα. Αφήνοντας το καθ’ ύλην αρμόδιο τμήμα του κράτους, το Τμήμα Αρχαιοτήτων μαζί με τη δημοτική Αρχή να χειριστούν με ψυχραιμία το όλο ζήτημα.
