Ο νέος Πάπας Λέων ανέλαβε τα ηνία της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας σε μια περίοδο έντονης θεσμικής και οικονομικής κρίσης, σε ένα Βατικανό που προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη νεωτερικότητα και την επιστροφή στην παράδοση. Παρά την πνευματική του αποστολή, καλείται να λειτουργήσει και ως οικονομικός διαχειριστής, καθώς το έλλειμμα της Αγίας Έδρας ανήλθε στα 83 εκατομμύρια ευρώ το 2024 — υπερδιπλάσιο από την προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με το Politico.
Στροφή στους συντηρητικούς χρηματοδότες
Η εκλογή του Λέοντα θεωρείται από αναλυτές ως μια κίνηση που αποσκοπεί στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των παραδοσιακών καθολικών δωρητών, κυρίως στις ΗΠΑ, όπου οι δωρεές έχουν μειωθεί σημαντικά λόγω της αποστασιοποίησης από τον Πάπα Φραγκίσκο και της δυσφορίας για τις πιο φιλελεύθερες θέσεις του σε κοινωνικά ζητήματα. Ταυτόχρονα, σκάνδαλα όπως η αποτυχημένη αγορά ακινήτου στο Λονδίνο έχουν διαβρώσει τη φερεγγυότητα της Αγίας Έδρας.
Ένας συντηρητικός καθολικός παράγοντας δήλωσε στο Politico ότι οι δωρητές είναι «ενθουσιασμένοι» με τον νέο Πάπα και ότι «αν και ακόμη δεν έχουν ανοίξει τα μπλοκ επιταγών, η διάθεση είναι στα ύψη».
Ο Λέων επιχειρεί να εμφανιστεί ως ισορροπιστής: δεν κινείται εμφανώς προς τα δεξιά, αλλά υιοθετεί συμβολικές πρακτικές που καθησυχάζουν τους συντηρητικούς, όπως η επιστροφή του στην παπική κατοικία, η χρήση της λατινικής στη λειτουργία και η επικοινωνία με ηγετικές προσωπικότητες του παραδοσιακού μπλοκ.
Η εκλογή του συνέπεσε με την πολυτελή εκδήλωση «America Week» στη Ρώμη, με φήμες για δεσμεύσεις δωρεών ύψους έως και ενός δισεκατομμυρίου ευρώ, εφόσον εκλεγόταν ο «κατάλληλος» Πάπας.
Η σκιά της διαφθοράς παραμένει
Παρά τις μεταρρυθμιστικές προσπάθειες του Φραγκίσκου, το οικονομικό σύστημα του Βατικανού παραμένει σε μεγάλο βαθμό αδιαφανές. Από τις ιστορικές καταγγελίες για σχέσεις με τη μαφία και τις μυστικές υπηρεσίες, μέχρι τις δικαστικές έρευνες για ξέπλυμα και διαφθορά, η οικονομική διαχείριση της Αγίας Έδρας διατηρεί ένα «πέπλο μυστηρίου».
Ακόμη και σήμερα, «οι απολογισμοί γράφονται με μολύβι σε χαρτάκια», όπως ανέφερε πρώην επικεφαλής ελεγκτής.
Προτεραιότητα οι επενδύσεις, όχι η λιτότητα
Ο Λέων φαίνεται να υιοθετεί στρατηγική εξεύρεσης πόρων μέσω επενδύσεων και όχι περικοπών. Έχει ήδη εξαγγείλει μπόνους για τους εργαζόμενους της Κουρίας και σχεδιάζει νέες επενδύσεις σε ακίνητα, ενώ ανοίγει ξανά φάκελους παλαιών σκανδάλων που είχαν χαρακτηριστεί ως «τοξικά απομεινάρια».
Η επιτυχία του θα κριθεί εν πολλοίς από την ανταπόκριση των Αμερικανών δωρητών, αλλά και από την ικανότητά του να πείσει τη συντηρητική Κουρία για την ανάγκη οικονομικής διαφάνειας.
«Πάντα θα υπάρχει τρόπος να βρεθούν λεφτά, όπως πάντα θα υπάρχουν και φτωχοί», σχολίασε κυνικά ιερέας στην πλατεία του Αγίου Πέτρου. «Αυτό που με νοιάζει τώρα είναι το μεσημεριανό…»
