Αιφνιδίασε το πολιτικό σκηνικό ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου με το να ζητήσει προεδρική χάρη πριν ολοκληρωθεί η πολύχρονη δίκη του για διαφθορά.
Ο Νετανιάχου επικαλέστηκε την «ασφυκτική» συγκυρία για την ασφάλεια και την πολιτική ζωή του Ισραήλ, τονίζοντας πως δεν μπορεί να εμφανίζεται στο δικαστήριο πολλές φορές την εβδομάδα.
Η κίνηση του, ωστόσο, πυροδότησε κατηγορίες από τους επικριτές του ότι επιχειρεί να παρακάμψει το κράτος δικαίου.
Τα τρία σκάνδαλα και οι κατηγορίες που αντιμετωπίζει ο Νετανιάχου
Ο Νετανιάχου, κεντρική φυσιογνωμία της ισραηλινής πολιτικής από το 1996, αντιμετωπίζει κατηγορίες για δωροδοκία, απάτη και κατάχρηση εμπιστοσύνης σε τρεις υποθέσεις:
Υπόθεση 1.000: Λήψη δώρων αξίας περίπου 200.000 δολαρίων από τον παραγωγό Άρνον Μίλτσαν και τον επιχειρηματία Τζέιμς Πάκερ.
Υπόθεση 2.000: Φερόμενη συμφωνία με τον εκδότη της εφημερίδας Yediot Ahronot για ευνοϊκή κάλυψη με αντάλλαγμα περιορισμούς σε ανταγωνιστικό έντυπο.
Υπόθεση 4.000: Προβολή με θετικό τρόπο στον ιστότοπο της Bezeq, με αντάλλαγμα αλλαγές στη ρύθμιση που ωφελούσαν τον βασικό μέτοχο του ομίλου.
Ο Νετιανιάχου απορρίπτει τις εις βάρος του κατηγορίες μιλώντας για «κυνήγι μαγισσών» και για έρευνες που «γεννήθηκαν από αμαρτία», ενώ το αίτημά του για απονομή χάριτος στηρίζει και ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, που είχε αποστείλει στα μέσα Νοεμβρίου σχετική επιστολή στον Ισραηλινό ομόλογό του, Ισαάκ Χέρτσογκ.
Τεστ για την ανεξαρτησία της ισραηλινής Δικαιοσύνης
Μολαταύτα ο Νετανιάχου αξιοποίησε τη συγκυρία του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας για να περιορίσει ή να αναβάλει συνεδριάσεις, επικαλούμενος τον φόρτο των καθηκόντων του.
Το αίτημα του Νετανιάχου για την προληπτική απονομή χάριτος πριν καν καταδικαστεί ή ομολογήσει την ενοχή του εγείρει εκ νέου ερωτήματα για την ανεξαρτησία της ισραηλινής Δικαιοσύνης.
Η κυβέρνηση Νετανιάχου είχε επιχειρήσει το 2023 να προωθήσει βαθιές θεσμικές αλλαγές που, κατά τους επικριτές του, θα αποδυνάμωναν το Ανώτατο Δικαστήριο. Οι μαζικές διαδηλώσεις που ξέσπασαν τότε επανέρχονται τώρα στη δημόσια συζήτηση, με την αντιπολίτευση να θεωρεί τη νέα πρωτοβουλία Νετανιάχου μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας υπονόμευσης του ελέγχου και των ισορροπιών των εξουσιών.
Πολιτικός υπολογισμός Νετανιάχου και μάχη επιβίωσης
Για τον Νετανιάχου, το διακύβευμα είναι κατ’ εξοχήν πολιτικό. Επανεξελέγη πρόσφατα αρχηγός του Λικούντ και σχεδιάζει να διεκδικήσει ακόμη μία θητεία, στις εκλογές του 2026. Αν καταδικαστεί για σοβαρό αδίκημα, ενδέχεται να αντιμετωπίσει νομικά εμπόδια ως προς την υποψηφιότητά του, αν και το νομικό τοπίο παραμένει ασαφές.
Παράλληλα, ο Νετανιάχου φέρεται να εξετάζει επίσπευση των εκλογών για το καλοκαίρι, ποντάροντας σε ενδεχόμενες διπλωματικές επιτυχίες -όπως η εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τη Σαουδική Αραβία και την Ινδονησία- ώστε να ενισχύσει το πολιτικό του ίματζ.
Καθώς η δίκη πλησιάζει σε κρίσιμη φάση, το αίτημα για απονομή χάριτος αναδεικνύεται ίσως ως η μοναδική διέξοδος του Νετανιάχου προκειμένου να τερματιστεί η διαδικασία πριν υπάρξει ετυμηγορία. Το αν ο πρόεδρος Χέρτσογκ θα τη χορηγήσει, και με ποιους όρους, θα καθορίσει όχι μόνο το μέλλον του πρωθυπουργού, αλλά και τον προσανατολισμό του ίδιου του ισραηλινού κράτους δικαίου, σχολιάζουν διεθνή ΜΜΕ.
