Νέο ισχυρό πλήγμα στο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο και στις διεκδικήσεις της Λιβύης για θαλάσσιες ζώνες που επικαλύπτουν ελληνικές και αιγυπτιακές περιοχές συνιστά η ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου προς τον ΟΗΕ, με ημερομηνία 8 Σεπτεμβρίου. Η κίνηση αυτή αναδεικνύει την αντίθεση του Καΐρου στο παράνομο μνημόνιο και ενισχύει τη θέση Ελλάδας και Αιγύπτου στη διαμάχη για την Ανατολική Μεσόγειο.
Με τη ρηματική διακοίνωση η Αίγυπτος απορρίπτει πλήρως την επιστολή της Λιβύης προς τον ΟΗΕ, με την οποία δηλώνει τα εξωτερικά όρια της ΑΟΖ της, καθώς και εκείνη της 20ης Ιουνίου, με την οποία αμφισβητεί τα ελληνικά οικόπεδα νοτίως της Κρήτης, επαναλαμβάνοντας ότι δεν αναγνωρίζει οποιαδήποτε διεκδίκηση τρίτου μέρους στην περιοχή. Αναφέρεται δε στις γνωστές ενστάσεις που έχει εκφράσει και προς την Ελλάδα σε σχέση με τα εξωτερικά όρια που υιοθετεί ο Ελληνικός Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός.
Είναι σημαντικό, πάντως, ότι σε μια περίοδο που υπάρχει εντατικοποίηση της προσπάθειας αποκατάστασης των σχέσεων της Τουρκίας με την Αίγυπτο, η αιγυπτιακή κυβέρνηση δηλώνει με τη ρηματική διακοίνωση την πλήρη αντίθεσή της τόσο στο Τουρκολιβυκό Μνημόνιο όσο και στο μνημόνιο συνεργασίας της τουρκικής κρατικής εταιρείας ΤΡΑΟ με τη λιβυκή NOC για έρευνες σε οικόπεδα τα οποία έχει χαράξει η Λιβύη. Το ανατολικότερο εξ αυτών, αν και σέβεται την ελληνική μέση γραμμή, επικαλύπτει μέρος της αιγυπτιακής ΑΟΖ στο ανατολικό θαλάσσιο σύνορο με τη Λιβύη.
Η Αίγυπτος, στη ρηματική διακοίνωση, δηλώνει ότι δεν αναγνωρίζει τα μονομερώς δηλωθέντα εξωτερικά όρια της Λιβυκής ΑΟΖ, διότι επικαλύπτονται με το δυτικό θαλάσσιο όριο της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στη Μεσόγειο Θάλασσα.
Η Κυβέρνηση της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου επαναλαμβάνει ότι αυτό συνιστά παραβίαση της κυριαρχίας της επί της χωρικής θάλασσας και της συνορεύουσας ζώνης της, καθώς και αγνόηση των εγγενών και καθιερωμένων κυριαρχικών δικαιωμάτων της στην αποκλειστική οικονομική ζώνη και την υφαλοκρηπίδα της στη Μεσόγειο Θάλασσα.
Επισημαίνει επίσης ότι οι μονομερείς αυτές δηλώσεις δεν συνάδουν με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, αντιβαίνουν στις διατάξεις του διεθνούς δικαίου και στη συναφή διεθνή πρακτική. Απορρίπτει, δε, οποιοδήποτε μέτρο, ενέργεια ή έννομη συνέπεια απορρέει από αυτές.
Ρηματική διακοίνωση με ημερομηνία 8 Σεπτεμβρίου 2025 από τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Αιγύπτου στα Ηνωμένα Έθνη προς τον Γενικό Γραμματέα:
Η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στα Ηνωμένα Έθνη στη Νέα Υόρκη παρουσιάζει τα σέβη της στη Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών.
Αναφορικά με τη ρηματική διακοίνωση με ημερομηνία 27 Μαΐου 2025 της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Λιβύης προς τον Γενικό Γραμματέα και τα συνημμένα αυτής (A/79/916), καθώς και τη ρηματική διακοίνωση με ημερομηνία 20 Ιουνίου 2025 της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Λιβύης προς τον Γενικό Γραμματέα και τα συνημμένα αυτής (A/79/960), η Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου επιθυμεί να δηλώσει τα εξής:
Η Κυβέρνηση της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου απορρίπτει τα εξωτερικά όρια της λιβυκής υφαλοκρηπίδας, όπως αυτά δηλώθηκαν στη προαναφερόμενη ρηματική διακοίνωση της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Λιβύης (A/79/916) και απεικονίζονται στον συνημμένο χάρτη. Η Αίγυπτος δεν αναγνωρίζει αυτά τα όρια, διότι επικαλύπτονται με το δυτικό θαλάσσιο όριο της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στη Μεσόγειο Θάλασσα.
Η Κυβέρνηση της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου επαναλαμβάνει την ένστασή της έναντι της δηλωθείσας ανατολικής θαλάσσιας οριοθέτησης της Λιβύης, συμπεριλαμβανομένου του δηλωθέντος ανατολικού εξωτερικού ορίου της λιβυκής υφαλοκρηπίδας, το οποίο βρίσκεται εξ ολοκλήρου εντός της θαλάσσιας ζώνης της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου. Αυτό συνιστά παραβίαση της κυριαρχίας της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου επί της χωρικής θάλασσας και της συνορεύουσας ζώνης της, καθώς και αγνόηση των εγγενών και καθιερωμένων κυριαρχικών δικαιωμάτων της στην αποκλειστική οικονομική ζώνη και την υφαλοκρηπίδα της στη Μεσόγειο Θάλασσα.
Η Αίγυπτος επιφυλάσσεται όλων των δικαιωμάτων της επ’ αυτού και τονίζει ότι είναι αποφασισμένη να τα προστατεύσει, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Η Κυβέρνηση της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου υπογραμμίζει ότι η δηλωθείσα ανατολική θαλάσσια οριοθέτηση της Λιβύης, συμπεριλαμβανομένου του δηλωθέντος ανατολικού εξωτερικού ορίου της λιβυκής υφαλοκρηπίδας, δεν συνάδει με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας και αντίκειται στις διατάξεις του διεθνούς δικαίου και στη συναφή διεθνή πρακτική. Απορρίπτει δε οποιοδήποτε μέτρο, ενέργεια ή έννομη συνέπεια απορρέει από αυτά.
Η Αίγυπτος επαναβεβαιώνει το περιεχόμενο της Maritime Zone Notification που κατέθεσε στις 12 Ιανουαρίου 2023 (M.Z.N.162.2023.LOS), συμπεριλαμβανομένου του Προεδρικού Διατάγματος υπ’ αριθμ. 595 (2022) περί οριοθέτησης των Δυτικών Θαλασσίων Συνόρων της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στη Μεσόγειο Θάλασσα και του καταλόγου γεωγραφικών συντεταγμένων που περιλαμβάνεται σε αυτό. Ομοίως, επαναβεβαιώνει το περιεχόμενο της προγενέστερης αλληλογραφίας της, συμπεριλαμβανομένων των ρηματικών διακοινώσεων με ημερομηνία 23 Δεκεμβρίου 2019 (A/74/628), 10 Απριλίου 2023 (A/77/858) και 9 Απριλίου 2024 (A/78/848) της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Αιγύπτου προς τον Γενικό Γραμματέα.
Αναφορικά με τη ρηματική διακοίνωση με ημερομηνία 20 Ιουνίου 2025 της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Λιβύης προς τον Γενικό Γραμματέα (A/79/960), σχετικά με την ανακοίνωση της Ελληνικής Κυβέρνησης περί διεθνούς διαγωνισμού για τη χορήγηση αδειών έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων σε θαλάσσιες περιοχές νότια της Πελοποννήσου και της νήσου Κρήτης: στη διακοίνωση αυτή, η Λιβύη υποστηρίζει ότι η δηλωθείσα περιοχή “south Crete 2” βρίσκεται γεωγραφικά εντός των λιβυκών θαλασσίων ζωνών.
Η Αίγυπτος απορρίπτει και δεν αναγνωρίζει οποιεσδήποτε διεκδικήσεις οποιουδήποτε μέρους που εμπίπτουν στην αποκλειστική οικονομική ζώνη και την υφαλοκρηπίδα της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου και αγνοούν τα εγγενή και αναπαλλοτρίωτα κυριαρχικά της δικαιώματα στις θαλάσσιες περιοχές της, όπως αυτές εκτείνονται από τις γραμμές βάσης της στη Μεσόγειο Θάλασσα. Πρόκειται για θαλάσσιες περιοχές που έχουν δηλωθεί σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις και τη νομοθεσία, περιλαμβανομένου του διατάγματος της 15ης Ιανουαρίου 1951 περί χωρικών υδάτων της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου, των τροποποιητικών αποφάσεων αυτού και του Προεδρικού Διατάγματος υπ’ αριθμ. 595 (2022).
Η Αίγυπτος τονίζει ότι απορρίπτει το μνημόνιο συνεννόησης που συνήφθη στις 25 Ιουνίου 2025 μεταξύ της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης και της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου, αναφορικά με γεωλογική και γεωφυσική μελέτη και σεισμική έρευνα σε τέσσερις υπεράκτιες περιοχές στη Μεσόγειο Θάλασσα. Η θαλάσσια “Περιοχή 4” που αναφέρεται στο μνημόνιο αυτό επικαλύπτεται με το θαλάσσιο όριο της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου. Η Αίγυπτος απορρίπτει οποιαδήποτε μέτρα, ενέργειες ή έννομες συνέπειες που απορρέουν από το εν λόγω μνημόνιο. Απορρίπτει επίσης οποιαδήποτε πράξη ή δραστηριότητα εντός των θαλασσίων συνόρων της βάσει του προαναφερθέντος μνημονίου συνεννόησης.
Η Κυβέρνηση της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου επαναλαμβάνει τη θέση της, όπως διατυπώθηκε στη ρηματική διακοίνωση της 23ης Δεκεμβρίου 2019 της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Αιγύπτου προς τον Γενικό Γραμματέα (A/74/628), ότι δεν αναγνωρίζει το μνημόνιο συνεννόησης που υπεγράφη στις 27 Νοεμβρίου 2019 μεταξύ της Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Τουρκίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης για τον καθορισμό θαλασσίων ζωνών στη Μεσόγειο Θάλασσα και απορρίπτει οποιαδήποτε μέτρα, ενέργειες ή έννομες συνέπειες απορρέουν από αυτό. Ομοίως, απορρίπτει το μνημόνιο συνεννόησης που υπεγράφη στις 3 Οκτωβρίου 2022 μεταξύ της Κυβέρνησης της Δημοκρατίας της Τουρκίας και της απερχόμενης Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης για τη συνεργασία στους υδρογονάνθρακες, το οποίο θεωρεί άκυρο και εντελώς στερούμενο έννομης ισχύος.
Η Αραβική Δημοκρατία της Αιγύπτου επιθυμεί να επαναβεβαιώσει την ειλικρίνειά της και τη δέσμευσή της να συνεργαστεί, να διαβουλευθεί και να διαπραγματευθεί με τα γειτονικά Κράτη με καλή πίστη, ώστε να επιτευχθεί συμφωνία για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών βάσει των αρχών του διεθνούς δικαίου και δίκαιων και ισότιμων λύσεων, με τρόπο που να εξυπηρετεί τα κοινά συμφέροντα.
Η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου στα Ηνωμένα Έθνη στη Νέα Υόρκη θα εκτιμούσε εάν η παρούσα ρηματική διακοίνωση μπορούσε να κυκλοφορήσει ως έγγραφο της Γενικής Συνέλευσης, υπό το θέμα ημερήσιας διάταξης 75, και να δημοσιευθεί στον ιστότοπο του Τμήματος Θαλασσίων Υποθέσεων και Δικαίου της Θάλασσας, καθώς και στο επόμενο τεύχος του Law of the Sea Bulletin.
Δείτε τη ρηματική διακοίνωση της Αιγύπτου
