Εντείνονται οι πιέσεις στην Κυβέρνηση και στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου να αποδεχθούν το αίτημα του ΑΔΜΗΕ, νέου φορέα υλοποίησης της διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης, να αρχίσει από τώρα η ανάκτηση των δαπανών του για το έργο, μέσω χρέωσης στους λογαριασμούς ρεύματος.
Δημοσίευμα στο newmoney.gr αναφέρεται σε τηλεδιάσκεψη την Παρασκευή μεταξύ στελεχών της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας της ΕΕ και της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας της Ελλάδας. Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η ΕΕ ζητά από τους ρυθμιστές σε Κύπρο και Ελλάδα να καθορίσουν τη μεθοδολογία εσόδων για το έργο, δηλαδή τον τρόπο που θα πληρώνεται ο ΑΔΜΗΕ κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την κατασκευή του έργου.
Οι πληροφορίες αναφέρουν πως είναι αληθές ότι η ΕΕ ευνοεί την έναρξη από τώρα της χρέωσης των καταναλωτών σε Κύπρο και Ελλάδα, ώστε να έχει έσοδα ο ΑΔΜΗΕ και να πληρώνει για το καλώδιο.
Οι πληροφορίες αναφέρουν πως είναι επίσης αληθές ότι η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας στην Ελλάδα δεν έχει πρόβλημα να εγκρίνει την έναρξη της ανάκτησης τώρα. Άλλωστε, έτσι γίνεται (στην Ελλάδα) και με άλλα έργα διασύνδεσης.
Δεν γίνεται όμως έτσι στην Κύπρο.
Θα πείτε «γιατί πότε έκανε διασυνδέσεις η Κύπρος;». Ποτέ. Έκανε όμως άλλα ενεργειακά έργα, κυρίως μέσω της ΑΗΚ. Και αυτό που ισχύει είναι ότι η ανάκτηση εξόδων αρχίζει με την έναρξη λειτουργίας ενός έργου. Αυτό θα γίνει π.χ. με την 6η μονάδα στο Βασιλικό, η οποία μάλλον ολοκληρώνεται από την ΤΕΡΝΑ ΑΕ τέλος του ’24 αλλά δεν θα τεθεί σε λειτουργία αν δεν εισαχθεί φυσικό αέριο. Κάτι που δεν θα γίνει ούτε φέτος, ούτε του χρόνου. Και δεν θα πληρωθεί ούτε 1% των εξόδων της (160 εκατ. ευρώ) η ΑΗΚ αν δεν λειτουργήσει η μονάδα. Κι ας μην ευθύνεται για τη νέα αναβολή στην εισαγωγή αερίου.
Στην περίπτωση της διασύνδεσης με Κρήτη, όντως η ΡΑΕΚ έκανε εξαιρέσεις. Οι οποίες προβλέπονται ως διακριτική ευχέρεια σε κανονισμό της ΕΕ για έργα κοινού ενδιαφέροντος. Επειδή τα έργα αυτά αντιμετωπίζουν συνήθως προβλήματα, εμπεριέχουν ρίσκο και είναι και πάρα πολύ δαπανηρά, επιτρέπεται από την ΕΕ -και τους ρυθμιστές- η ανάκτηση δαπανών από τον φορέα υλοποίησης κατά το στάδιο της κατασκευής. Εν είδει κινήτρου. Όπως επιτρέπεται, και δόθηκε, μεγαλύτερο ποσοστό απόδοσης της επενδυσης απ’ ότι συνήθως, όπως γράψαμε παλαιότερα.
Αλλά, ούτε ο κανονισμός, ούτε η απόφαση της ΡΑΕΚ, του 2023, λένε πως αυτή η χαριστική μεταχείριση ξεκινά από την πρώτη μέρα έναρξης κατασκευών, αλλά, αόριστα, στο στάδιο των κατασκευών. Δηλαδή, θα μπορούσε να ξεκινήσει τώρα, ή σε 2 – 3 χρόνια. Αυτό, σύμφωνα με τη ρυθμιστική απόφαση της ΡΑΕΚ, θα το αποφασίσει η ίδια. Όχι ο ΑΔΜΗΕ, όχι η ΕΕ, όχι η ρυθμιστική Αρχή της Ελλάδας. Και θα το αποφασίσει όταν ολοκληρώσει την αξιολόγηση του έργου όπως προωθείται από τον νέο φορέα υλοποίησης.
Αν η ΡΑΕ στην Ελλάδα επιτρέπει παραχώρηση εσόδων στον φορέα υλοποίησης διασυνδέσεων από την πρώτη μέρα της κατασκευής, μάλλον μπορεί να το πράξει και τώρα, σε ό,τι αφορά τους καταναλωτές στην Ελλάδα. Θα ήταν δικαιότερο να αναμένει την απόφαση της ΡΑΕΚ για να συμπλεύσει.
Θυμίζουμε πως ο υπουργός Ενέργειας Γιώργος Παπαναστασίου δήλωσε πως είναι θέση αρχής της Κύπρου η χρέωση των καταναλωτών για αποπληρωμή του έργου να αρχίσει όταν θα υπάρξουν τα πρώτα οφέλη. Όταν λειτουργήσει, δηλαδή.
Το θέμα δοκιμάζει τις σχέσεις των κυπριακών Αρχών με τον ΑΔΜΗΕ, ενδεχομένως και με το Υπ. Ενέργειας της Ελλάδας. Δεν υπάρχει όμως πουθενά γραπτή δέσμευση της Κύπρου ή της ΡΑΕΚ για αυτά που ζητά ο ΑΔΜΗΕ. Αν ο νέος φορέας υλοποίησης πιέζεται από τις δόσεις 150-160 εκατ. που πρέπει συνολικά να πληρώσει μέχρι Αύγουστο, οφείλει να ανησυχήσει και να προβληματιστεί πρωτίστως ο ίδιος. Η επένδυση τού ανήκει αποκλειστικά, για την ώρα, και αντιλαμβανόμαστε ότι τέλος Αυγούστου έχει την ευχέρεια να κάνει πίσω, έναντι της Nexans. Με ζημιά, αφού ήδη πλήρωσε 130-140 εκατ. και πρέπει να πληρώσει άλλα τόσα εντός τετραμήνου. Εκτός εάν η κυπριακή πλευρά αποφασίσει πως το έργο, όπως προωθείται, είναι απαραίτητο για την ίδια, οπότε πρέπει να αναλάβει την πολιτική ευθύνη και να συμφωνήσει στη χρέωση των καταναλωτών από τώρα.
