Οι κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την περίοδο 2024-2029 διαμορφώνουν ένα στρατηγικό πλαίσιο που στοχεύει να θωρακίσει τα κράτη-μέλη απέναντι στις παγκόσμιες προκλήσεις, ενισχύοντας την οικονομική και κοινωνική τους ανθεκτικότητα. Για την Κύπρο, οι κατευθύνσεις αυτές αποτελούν όχι μόνο ένα πολύτιμο εργαλείο, αλλά και μια ευκαιρία αναμόρφωσης και υπέρβασης των αδυναμιών της. Σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, οι ευρωπαϊκές πολιτικές αναδεικνύονται ως ο καταλύτης για να προωθήσει η Κύπρος την ανάπτυξή της, διατηρώντας ταυτόχρονα τον κοινωνικό ιστό της.
Η πράσινη μετάβαση, ως αναπόσπαστο μέρος του ευρωπαϊκού οράματος για την κλιματική ουδετερότητα μέχρι το 2050, είναι καίριας σημασίας και για την Κύπρο. Η χώρα μας, ως νησιωτική και ευάλωτη στις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, έχει άμεση ανάγκη να επιταχύνει την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και να μειώσει την εξάρτησή της από τα ορυκτά καύσιμα. Η μέχρι τώρα πρόοδος είναι ανεπαρκής, αλλά οι δυνατότητες που προσφέρονται μέσω των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών προγραμμάτων, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, μπορούν να φέρουν την Κύπρο στην πρώτη γραμμή της ενεργειακής μετάβασης. Με την κατάλληλη στρατηγική, η Κύπρος μπορεί να εξελιχθεί σε πρωτοπόρο στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, θέτοντας τα θεμέλια για μια βιώσιμη και ανθεκτική οικονομία.
Παράλληλα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός, που αποτελεί κεντρικό άξονα των ευρωπαϊκών πολιτικών, παραμένει ένας τομέας όπου η Κύπρος υστερεί. Οι ελλείψεις στις ψηφιακές υποδομές και στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών είναι εμφανείς, περιορίζοντας την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας. Όμως, αυτή η αδυναμία μπορεί να μετατραπεί σε μια δυναμική ευκαιρία. Με τη στήριξη της ΕΕ και την αξιοποίηση των κονδυλίων για την ψηφιακή ανάπτυξη, η Κύπρος έχει τη δυνατότητα να καταστεί κόμβος καινοτομίας και τεχνολογίας στην Ανατολική Μεσόγειο, προσελκύοντας διεθνείς επενδύσεις και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας υψηλής προστιθέμενης αξίας.
Στον τομέα της οικονομικής ανθεκτικότητας, η Κύπρος πρέπει να αντιμετωπίσει τις χρόνιες αδυναμίες της. Η εξάρτηση από περιορισμένους τομείς, όπως ο τουρισμός και οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, αφήνει την οικονομία μας ευάλωτη σε εξωτερικούς κλυδωνισμούς. Η πανδημία ανέδειξε με δραματικό τρόπο την ανάγκη για διαφοροποίηση της κυπριακής οικονομίας, καθώς και για την ενίσχυση των τομέων της καινοτομίας και της πράσινης ανάπτυξης. Οι κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ παρέχουν τα απαραίτητα εργαλεία και ευκαιρίες, αλλά η Κύπρος πρέπει να τα αξιοποιήσει με στρατηγικό τρόπο, για να ενισχύσει τη βιωσιμότητά της και να προστατευτεί από μελλοντικές κρίσεις.
Περαιτέρω, γεωπολιτική θέση της Κύπρου στην Ανατολική Μεσόγειο την καθιστά ευάλωτη στις διεθνείς εντάσεις και τις μεταναστευτικές πιέσεις. Η κοινή ευρωπαϊκή πολιτική ασφάλειας και άμυνας, καθώς και η ενίσχυση της συνεργασίας σε θέματα διαχείρισης των μεταναστευτικών ροών, μπορούν να ενισχύσουν την κυπριακή ασφάλεια.
Οι κατευθυντήριες γραμμές δεν αποτελούν απλώς ένα στρατηγικό πλαίσιο που προτείνει η ΕΕ, αλλά μια μοναδική ευκαιρία για την Κύπρο να προσαρμοστεί στις νέες προκλήσεις και να βελτιώσει τη θέση της τόσο στην Ευρώπη όσο και τον κόσμο. Παρά τις ελλείψεις που υπάρχουν σήμερα, η χώρα μας έχει όλα τα εφόδια να προχωρήσει σε βαθιές μεταρρυθμίσεις που θα της επιτρέψουν να αξιοποιήσει πλήρως τις ευρωπαϊκές πολιτικές. Με αποφασιστικότητα, στρατηγικό όραμα και αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων, η Κύπρος μπορεί να μετατραπεί σε ένα πρότυπο πράσινης, ψηφιακής και οικονομικά ανθεκτικής χώρας, προσφέροντας στους πολίτες της μια βιώσιμη και ευημερούσα κοινωνία.
Λειτουργός στο Τμήμα Διεθνών Σχέσεων και Οικονομικής Διπλωματίας του ΚΕΒΕ
