Πόσο αυξήθηκαν -σωρευτικά- οι τιμές σε βασικά προϊόντα τα τελευταία τέσσερα χρόνια, είναι ένα καίριο ερώτημα που απασχολεί χιλιάδες καταναλωτές, οι οποίοι κατά κοινή ομολογία όλων των παραγόντων του εμπορίου αγοράζουν με επιφυλακτικότητα ακόμη και τα απαραίτητα.

Χθες, η Στατιστική Υπηρεσία της Κύπρου ανακοίνωσε ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή υποχώρησε τον Μάρτιο του 2024 στο χαμηλότερο επίπεδό του σε σύγκριση με τον Μάρτιο του 2021. Ο πληθωρισμός υποχώρησε στο 1,2% τον Μάρτιο του 2024, από 1,8% τον Φεβρουάριο και 5,8% τον Μάρτιο του 2023.

Αυτή όμως είναι η μία όψη του νομίσματος για την ανάγνωση των αριθμών που συνθέτουν το κύμα ακρίβειας, που εξακολουθεί να σαρώνει την αγορά. Η δεύτερη και η πιο σημαντική όψη αποκαλύπτεται αν η σύγκριση γίνει μεταξύ Μαρτίου ’24 και Μαρτίου του 2020, όταν ο δείκτης τιμών καταναλωτή – πληθωρισμός ήταν στο 0,1%, δηλαδή ελάχιστα πιο πάνω από το όριο του αποπληθωρισμού και δεν υπήρχε πληθωριστική τάση στην αγορά.

Ο «Φιλελεύθερος», αξιοποιώντας τα χθεσινά στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, έκανε τη σύγκριση μεταξύ Μαρτίου 2020 και Μαρτίου 2024 και προκύπτει ότι οι ανατιμήσεις κατά την τετραετία είναι πολύ σοβαρές και έχουν ενσωματωθεί για τα καλά στις τιμές των πλείστων προϊόντων, τα οποία παραμένουν πανάκριβα, ανεξαρτήτως της σημαντικής μείωσης του ρυθμού αύξησης των τιμών, όπως δείχνει το χαμηλό επίπεδο σήμερα του πληθωρισμού.

Αν συγκριθεί, λοιπόν, ο δείκτης τιμών καταναλωτή του Μάρτιο του 2024 με τον Μάρτιο του 2020, το αποτέλεσμα δείχνει ότι ο μέσος όρος της ανόδου των τιμών κατά την τετραετία ήταν 13,9%, ενώ -ακόμα χειρότερα- ο δείκτης τιμών των τροφίμων αυξήθηκε κατά 15,8%!

Σχεδόν 100% πάνω το ελαιόλαδο

Όμως, προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, το αραβοσιτέλαιο και το ηλιέλαιο, που επηρεάστηκαν επιπλέον λόγω της κρίσης στην εφοδιαστική αλυσίδα, που ακολούθησε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, κατέγραψαν ακόμα μεγαλύτερες αυξήσεις, κατά μέσο όρο. Η τιμή του ελαιολάδου στα ράφια των υπεραγορών έχει χτυπήσει κόκκινο και από τον Μάρτιο του ’20 έως τον Μάρτιο του ’24 αυξήθηκε κατά 96,4%. Πρόκεικται για τη μεγαλύτερη αύξηση τιμής από όλα τα είδη διατροφής στηνΚύπρο.

Η αύξηση στην τιμή της μαργαρίνης και άλλων φυτικών ελαίων ήταν 31,2% σε τέσσερα χρόνια, στα έλαια και τα λίπη η αύξηση είναι 48,6% και στα άλλα βρώσιμα έλαια η αύξηση φθάνει το 49,6% από τον Μάρτιο του 2020.

Η δεύτερη μεγαλύτερη άνοδος τιμής σε τρόφιμα, μετά το ελαιόλαδο, σημειώθηκε στη ζάχαρη και έφθασε το 59,2%.

Το καλάθι όμως των βασικών προϊόντων διατροφής περιλαμβάνει και το κρέας. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας, από τον Μάρτιο του 2020 μέχρι τον Μάρτιο του 2024 η τιμή του βοδινού και του μοσχαρίσιου κρέατος αυξήθηκε 32%, του αρνίσιου και κατσικίσιου κρέατος κατά 42%, του χοιρινού 18,3%, ενώ στα πουλερικά η αύξηση ήταν μικρότερη, «μόνο» 5,7%.

Ο πληθωρισμός επηρεάζει και την τιμή του ψωμιού, ένα από τα βασικότερα προϊόντα διατροφής, με την αύξηση να φθάνει το 16,8% στην τετραετία, του ρυζιού κατά 27,3% ενώ οι τιμές στα προϊόντα φούρνου και ζαχαροπλαστείου κατέγραψαν άνοδο 22,1%.

Οι ανατιμήσεις σε γαλακτοκομικά, λαχανικά και ενέργεια

Από την ακρίβεια… δεν γλίτωσαν ούτε τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Η τιμή για το φρέσκο γάλα ολόπαχο αυξήθηκε κατά μέσο όρο 12,4% την τετραετία, το γάλα με χαμηλά λιπαρά 11,1%, το διατηρημένο γάλα 28,5%, το γιαούρτι 10,3%, το τυρί 17,2% και τα αυγά 33,8%.

Μικρότερες αλλά όχι ανεπαίσθητες αυξήσεις κατέγραψαν και άλλα αγροτικά προϊόντα. Για παράδειγμα, οι τιμές των φρούτων μέσα σε τέσσερα χρόνια (Μάρτιος 2020 – Μάρτιος 2024) αυξήθηκαν κατά μέσο όρο 9%, των λαχανικών επίσης 9% και των πατατών 21,3%. Η τιμή του καφέ ανατιμήθηκε 22,1%, των μεταλλικών νερών, αναψυκτικών και χυμών 25,9%, των αναψυκτικών 26,6%.

Η τιμή του πετρελαίου κίνησης μέσα στα υπό εξέταση τέσσερα χρόνια αυξήθηκε 25,7% (τερματίστηκε από 1η Απριλίου και ο μειωμένος φόρος κατανάλωσης), της βενζίνης κατά 20,8%, ενώ η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος αυξήθηκε 35,8%.