Ο όγκος απορριμμάτων που δέχεται ο ΧΥΤΥ στην Κόσιη μεγαλώνει με ανησυχητικούς ρυθμούς και σύμφωνα με μελέτες μέχρι τον Νοέμβριο δεν θα μπορεί να δέχεται επιπλέον απορρίμματα. Πολύ σύντομα η Κύπρος θα βρεθεί προ τετελεσμένων καταστάσεων, αφού ο ΟΕΔΑ θα σταματήσει να υποδέχεται σκουπίδια που προέρχονται από τις επαρχίες Λάρνακας, Αμμοχώστου και Λευκωσίας. Φαίνεται να παρατηρείται σημαντική καθυστέρηση στο να ανατεθεί η δημιουργία νέου κυττάρου, ενώ δεν υπάρχει δυνατότητα για εργασίες επέκτασης στο υφιστάμενο προκειμένου να δεχτεί μεγαλύτερο όγκο αποβλήτων.
Το θέμα είναι τόσο σοβαρό που ο πρόεδρος του Συμβουλίου Εκμετάλλευσης Χώρων Διάθεσης ή Αξιοποίησης Οικιακών Αποβλήτων Επαρχιών Λάρνακας / Αμμοχώστου, δήμαρχος Αραδίππου Ευάγγελος Ευαγγελίδης, έχει αποστείλει επιστολή στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με κοινοποίηση σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς ζητώντας την παρέμβασή τους. Ο ΧΥΤΥ, που πλησιάζει στα όρια του, προβληματίζει έντονα το Συμβούλιο Εκμετάλλευσης Χώρων Διάθεσης ή Αξιοποίησης Οικιακών Αποβλήτων Επαρχιών Λάρνακας / Αμμοχώστου, που προβαίνει σε παραστάσεις για επίλυση του προβλήματος. Τα πράγματα, ωστόσο, δεν είναι τόσο εύκολα αν αναλογιστεί κανείς ότι έχουν διενεργηθεί μελέτες σύμφωνα με τις οποίες τα χρονικά όρια για τη δυνατότητα κατασκευής νέου κυττάρου στενεύουν επικίνδυνα.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Νέα εποχή στη διαχείριση αποβλήτων
Από τον περασμένο Μάιο μέχρι και τον Φεβρουάριο έχουν σταλεί τουλάχιστον τέσσερις επιστολές από την κοινοπραξία για την επικείμενη πλήρωση του υφιστάμενου κυττάρου Χώρου Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) ΟΕΔΑ Κόσιης.
Στην τελευταία επιστολή με παραλήπτες τον υπουργό Γεωργίας, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων και το Συμβούλιο Εκμετάλλευσης ΟΕΔΑ Κόσιης, γίνεται λόγος για την κατεπείγουσα έναρξη κατασκευής νέου κυττάρου στον χώρο ενόψει πλήρωσης του υφιστάμενου. Επισυνάπτεται μάλιστα σχετική τοπογραφική αποτύπωση/μελέτη της υφιστάμενης κατάστασης του ΧΥΤΑ που περιλαμβάνει την ακριβή πρόβλεψη της ημερομηνίας πλήρωσης του υφιστάμενου κυττάρου με βάση της εκτιμώμενες ποσότητες εισερχόμενων αποβλήτων τους επόμενους μήνες.
Από την αναλυτική τεκμηρίωση που παρατίθεται στην επισυναπτόμενη μελέτη του εν λόγω Συμβούλου προκύπτει ότι ο όγκος απόθεσης που έχει καλυφθεί έως τώρα ανέρχεται σε 1.245.500 m3 έναντι μέγιστου διαθέσιμου όγκου 1.450.000 m3. Ως εκ τούτου, υπολείπεται προς πλήρωση όγκος 204.500 m3. Λαμβάνοντας υπόψη τις ποσότητες εισερχομένων που προβλέπονται να προσέλθουν στην ΟΕΔΑ είτε προς επεξεργασία είτε προς απευθείας ταφή (χρησιμοποιήθηκαν οι αντίστοιχες ποσότητες του 2021) προκύπτει ότι το κύτταρο θα έχει γεμίσει και θα πρέπει να σταματήσει να δέχεται απορρίμματα από τις αρχές Νοεμβρίου 2022. Η κοινοπραξία προειδοποιεί πως αν έως τότε δεν έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή νέου κυττάρου, η ΟΕΔΑ θα υποχρεωθεί να σταματήσει την υποδοχή αλλά και την επεξεργασία απορριμμάτων από τις επαρχίες Λάρνακας, Αμμοχώστου και Λευκωσίας με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το κοινωνικό σύνολο και τη δημόσια υγεία.
Η εκτίμηση για τον χρόνο κατασκευής νέου χώρου ταφής ανέρχεται σε 13 μήνες πλέον του διαστήματος που θα απαιτηθεί για την εκπόνηση μελετών και ολοκλήρωση αδειοδοτήσεων, η οποία εκτιμάται από 3 έως 6 μήνες, ενώ δεν λαμβάνεται υπόψη ο απαιτούμενος χρόνος της διαδικασίας ανάθεσης της εργασίας.
Σύμφωνα και με τη μελέτη η απρόσκοπτη επεξεργασία των απορριμμάτων στην ΟΕΔΑ είναι άμεσα εξαρτώμενη από την ύπαρξη χώρου διάθεσης των παραγόμενων υπολειμμάτων, και επομένως προκύπτει ο κίνδυνος όπως η ΟΕΔΑ να αναγκαστεί να διακόψει τη λειτουργία της με παράλληλη εκτροπή των εισερχόμενων απορριμμάτων σε άλλο αποδέκτη/ εγκατάσταση, κι αυτό με την υπόθεση ότι όλες οι απαιτούμενες ενέργειες θα εκκινήσουν άμεσα.
Τρέχει να αναθέσει την εργασία το υπουργείο
Τον Μάιο του 2021 η κοινοπραξία με επιστολή της ενημέρωνε ότι ο υπολειπόμενος χρόνος ζωής των υφιστάμενων κυττάρων του χώρου υγειονομικής ταφής ανέρχεται σε 15-16 μήνες και εντός του διαστήματος αυτού θα πρέπει να έχουν γίνει οι απαραίτητες ενέργειες για τη δημιουργία νέων κυττάρων και συναφών έργων. Σημειώνεται ότι η μονάδα ΟΕΔΑ Κόσιης λειτουργεί εδώ και 13 σχεδόν χρόνια. Τον Ιούνιο του 2021 έληξε η σύμβαση και δόθηκε παράταση στη λειτουργία για ακόμα δύο χρόνια, ενώ σύμφωνα με το υπουργείο Γεωργίας αναμένεται μέχρι τότε να βγει διαγωνισμός για τη διαχείριση της μονάδας για την δεκαετία μετά το 2023. Το θέμα συζητήθηκε σε σύσκεψη στο υπουργείο Γεωργίας με τον πρόεδρο του Συμβουλίου Εκμετάλλευσης ΟΕΔΑ Κόσιης την περασμένη Πέμπτη.
Στη συνάντηση εξετάστηκαν όλες οι εναλλακτικές λύσεις που υπάρχουν προκειμένου να βρεθεί λύση στο θέμα του κυττάρου και να μην υπάρχει κίνδυνος τα σκουπίδια να μείνουν στους δρόμους. Τελικά αποφασίστηκε στο πλαίσιο της νομιμότητας και υπό την καθοδήγηση του Γενικού Εισαγγελέα να γίνει απευθείας ανάθεση με διαπραγμάτευση στην τιμή με τον υφιστάμενο ανάδοχο σε μια προσπάθεια είτε να επεκταθεί το υφιστάμενο κύτταρο, είτε να δημιουργηθεί άλλο μικρότερο για να καλύψει τις ανάγκες για τα προσεχή χρόνια.
Έδωσε παράταση ζωής ο κορωνοϊός – Τα μέτρα περιόρισαν τις ροές σκουπιδιών το 2021
Σύμφωνα με τους μελετητές, λήφθηκαν υπόψη οι εισερχόμενες ποσότητες αποβλήτων την περίοδο του 2021, κατά την οποία το μεγαλύτερο διάστημα του έτους είχαν τεθεί σε ισχύ διάφορα μέτρα με στόχο την αναχαίτιση της πανδημίας του κορωνοϊού. Τα μέτρα που είχαν τεθεί σε ισχύ περιελάμβαναν μεταξύ άλλων την αναστολή λειτουργίας χώρων εστίασης, εμπορικών κέντρων και καταστημάτων, χώρων και δραστηριοτήτων αναψυχής, τουριστικών καταλυμάτων και δραστηριοτήτων και τον περιορισμό στην εισροή τουριστών από το εξωτερικό. Με τη διαφαινόμενη σταδιακή υποχώρηση της πανδημίας εντός του 2022 αναμένεται να επέλθει μια σχετική αύξηση στις τουριστικές δραστηριότητες τους θερινούς μήνες του 2022 και επομένως, υπάρχει σοβαρό ενδεχόμενο τα εισερχόμενα στον ΧΥΤΥ να είναι περισσότερα σε σχέση με τις ποσότητες που προέκυψαν το έτος 2021. Για τον λόγο αυτό στους υπολογισμούς του υπολειπόμενου χρόνου ζωής του κυττάρου κρίθηκε σκόπιμο όπως εισαχθεί ποσοστό αύξησης στην εισερχόμενη ποσότητα απορριμμάτων κατά τη θερινή περίοδο.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των μελετητών, ο ΧΥΤΑ στην Κόσιη αναμένεται να πληρωθεί μέχρι τα επίπεδα του τελικού προβλεπόμενου αναγλύφου περί τις αρχές με μέσα του μήνα Οκτωβρίου 2022. Εκτιμάται δηλαδή ότι υπολείπονται ακόμη περίπου οκτώ μήνες λειτουργίας από σήμερα.
