Εντός περιοχής του δικτύου Natura 2000 προτείνεται η κατασκευή τελεφερίκ στα υφιστάμενα κτήρια του μεταλλείου του Αμιάντου προς την κορυφή του όρους Τροόδους. Ένα έργο που έχει εξαγγελθεί πάρα πολλές φορές τα τελευταία χρόνια και πλέον περιλαμβάνεται στη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) που εκπονήθηκε από τον Συμβουλευτικό Οίκο I.A.CO Environmental & Water Consultants Ltd και αφορά την Εθνική Στρατηγική Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων (ΕΣΑΟΚ) Τροόδους.
Ωστόσο, ουσιαστικά για να γίνει αυτό το μεγαλεπήβολο έργο, πρέπει να εκπονηθεί ξεχωριστή μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον και ειδική οικολογική αξιολόγηση καθότι εμπίπτει εντός της προστατευόμενης περιοχής του δικτύου Natura 2000.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Είμαστε σοβαροί; «Τελεφερίκ αλά Άλπεις» στον Ακάμα;
Η κατασκευή τελεφερίκ στα υφιστάμενα κτήρια του μεταλλείου του Αμιάντου προς την κορυφή του Τροόδους αποτελεί μεγάλης έκτασης έργα, του οποίου ο σχεδιασμός, κατασκευή και λειτουργία αναμένεται όπως συνδέεται με επηρεασμό του τοπίου και των υφιστάμενων χρήσεων γης. Η όδευση και οι υποστηρικτικές υποδομές (π.χ. πυλώνες γραμμής τελεφερίκ) που θα τα συνοδεύουν έως το τέρμα τους, ενδέχεται να επηρεάσουν το φυσικό περιβάλλον της περιοχής.
Πρόκειται για έργο το οποίο χωροθετείται εντός της Ειδικής Ζώνης Διατήρησης (ΕΖΔ) και Ζώνη Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ) «Εθνικό́ Δασικό́ Πάρκο Τροόδους» – CY5000004. Η αφετηρία βρίσκεται εντός της προστατευόμενης περιοχής, σε περιοχή με υφιστάμενο οδικό δίκτυο και υποδομές. Η περιοχή ανέγερσης της αφετηρίας του τελεφερίκ, βρίσκεται σε ήδη διαταραγμένη περιοχή (μεταλλείο Αμιάντου), με έντονη την ανθρώπινη παρουσία και δραστηριότητες.
Σε επίπεδο Δέουσας Εκτίμησης Επιπτώσεων των υπό μελέτη Παρεμβάσεων στους οικοτόπους και είδη των περιοχών Natura 2000 που εμπίπτουν εντός των ορίων της ΕΣΑΟΚ Τροόδους εξετάστηκε και η προτεινόμενη εναέρια γραμμή τελεφερίκ από το Μεταλλείο Αμιάντου μέχρι την κορυφή Τροόδους.
Στην εν λόγω μελέτη σημειώνεται ότι δεν υπάρχουν πληροφορίες χωροθέτησης τερματισμού, διαστασιολόγησης, σχεδιασμού, υποστηρικτικών υποδομών, τρόπου λειτουργίας κ.τ.λ., ως εκ τούτου δεν είναι δυνατή η αξιολόγηση των επιπτώσεων όσον αφορά αμεσότητα, συσσωρευτικότητα και σημαντικότητα του έργου στις εν λόγω περιοχές Natura 2000. Επίσης, σημειώνεται για τον ίδιο λόγο δεν είναι δυνατό να αξιολογηθεί η επίπτωση στην ακεραιότητα των περιοχών. Ως εκ τούτου, προκρίνεται η αξιολόγηση του συγκεκριμένου έργου στο στάδιο που θα υπάρχουν διαθέσιμες οι σχεδιαστικές πληροφορίες.
Το έργο και οι συνοδευτικές του υποδομές, δυνητικά συνοδεύονται από εκχέρσωση, κερματισμό οικοτόπων, κατάληψη γης, ηχητικές οχλήσεις κατά το στάδιο κατασκευής και λειτουργίας, οχλήσεις φωταγώγησης, συγκρούσεις πτηνών με εναέριες καλωδιώσεις κ.τ.λ. τα οποία θα πρέπει να αξιολογηθούν ενδελεχώς ως προς τις επιπτώσεις τους προς τα είδη και του οικότοπους για τα οποία η περιοχή εντάχθηκε στο δίκτυο Natura 2000.
Προστασία από μη συμβατές χρήσεις
Η πρόταση αναβίωσης της εναέριας γραμμής τελεφερίκ στην κοινότητα του Κάτω Αμιάντου αναμένεται όπως συμβάλει στην καταγραφή θετικών και σημαντικών επιπτώσεων στις παρακείμενες χρήσεις γης. Ωστόσο, σύμφωνα και με την ΕΣΑΟΚ Τροόδους, η απόφαση για τη δημιουργία της εν λόγω γραμμής τελεφερίκ θα πρέπει να δημιουργεί πρόνοιες στη Δήλωση Πολιτικής Τροόδου, για την προστασία από μη συμβατές χρήσεις γης στην περιοχή πλησίον των σταθμών αφετηρίας/ τερματισμού όσο και στην περιοχή διέλευσης της γραμμής (προστασία τοπίου). Τα επίπεδα του τουρισμού και της προσέλκυσης διαφόρων επισκεπτών στην περιοχή, αναμένεται όπως αυξηθούν με την κατάλληλη διαφήμιση και προώθηση του εν λόγω έργου, καθώς και των ευκολιών και διαδρομών που αναμένεται να προσφέρει.
Προτείνεται η εκπόνηση μελέτης σκοπιμότητας
Για την υλοποίηση του εν λόγω έργου, προτείνεται αρχικά η εκπόνηση ειδικής μελέτης σκοπιμότητας, χάραξης και βιωσιμότητας διαδρομών τελεφερίκ από τους κεντρικούς οικισμούς προς την κορυφή του όρους Τρόοδος. Η μελέτη αυτή θα πρέπει να αξιολογεί εναλλακτικές διαδρομές από και προς την κορυφή του Τροόδους έτσι ώστε να μπορεί να οργανωθεί ένα δίκτυο γραμμών το οποίο να συνδέει σημαντικούς τουριστικούς προορισμούς/ οικισμούς γύρω από την κορυφή του Τροόδους, οι οποίοι συνδέονται επίσης με το κύριο οδικό δίκτυο. Η χάραξη πρέπει να συνεκτιμήσει παράγοντες όπως η τουριστική επισκεψιμότητα, το τοπίο από τις ζώνες διέλευσης, οι κλίσεις του εδάφους αλλά και η βιωσιμότητα. Να σημειωθεί, επίσης, ότι η απόφαση για τη δημιουργία της εν λόγω γραμμής τελεφερίκ θα πρέπει να δημιουργεί πρόνοιες στη Δήλωση Πολιτικής Τροόδου, για την προστασία από μη συμβατές χρήσεις γης στην περιοχή πλησίον των σταθμών αφετηρίας/τερματισμού όσο και στην περιοχή διέλευσης της γραμμής (προστασία τοπίου).
Ανάδειξη ιστορικής κληρονομιάς
Στη μελέτη, σημειώνεται ότι από την ενδεχόμενη κατασκευή εναέριας γραμμής τελεφερίκ αναμένεται η ανάδειξη της ιστορικής κληρονομιάς και βελτίωση προσβασιμότητας στις ορεινές κοινότητες Τροόδους. Τονίζεται ότι η εγκαταλελειμμένη εναέρια γραμμή (σιδηρόδρομος) μεταφοράς προϊόντων της παραγωγής για εξαγωγικούς σκοπούς, που συνέδεε το μεταλλείο με το κέντρο της Λεμεσού, αποτελεί ένα από τα αξιοσημείωτα ιστορικά στοιχεία του μεταλλείου Αμιάντου.
Στο πλαίσιο της προώθησης των διαφόρων δράσεων της ΕΣΑΟΚ Τροόδους και της εξέτασης διαφόρων προτάσεων ανάδειξης και επαναφοράς ιστορικών στοιχείων και στοιχείων της κληρονομιάς του νησιού, προτάθηκε η εξέταση της δυνατότητας επαναλειτουργίας του εν λόγω έργου, για τη μεταφορά των επισκεπτών του μεταλλείου σε διάφορα σημεία ενδιαφέροντος της γύρω περιοχής. Εκτιμάται ότι, η τυχόν κατασκευή τελεφερίκ στην περιοχή θα λειτουργήσει ως πόλος προσέλκυσης επισκεπτών, λόγω της μοναδικότητας που θα παρουσιάζει ως μέσο μεταφοράς στην Κύπρο.
Επίσης, το έργο αυτό σε συνδυασμό με τους προτεινόμενους χώρους στάθμευσης αναμένεται όπως βελτιώσει την προσβασιμότητα στην πλατεία Τροόδους, κυρίως σε περιόδους αιχμής (περιόδους χιονοπτώσεων και καλοκαιρινούς μήνες), επιφέροντας σημαντικές θετικές επιπτώσεις στην κυκλοφοριακή αποσυμφόρηση της περιοχής, αλλά και στην ανάδειξη και προάσπιση της ιστορικής κληρονομιάς του νησιού.
Η πρόταση αναβίωσης της εναέριας γραμμής τελεφερίκ στην κοινότητα του Κάτω Αμιάντου αφορά την επαναλειτουργία της παλιάς εναέριας γραμμής από τον χώρο του μεταλλείου του Κάτω Αμιάντου έως το κέντρο της Λεμεσού. Η λειτουργία του εν λόγω έργου αναμένεται όπως συμβάλει στην καταγραφή θετικών και σημαντικών επιπτώσεων στις παρακείμενες χρήσεις γης, εφόσον οι πρόνοιες της υπό εκπόνηση Δήλωσης Πολιτικής Τροόδους το επιτρέπουν. Επίσης, η λειτουργία του εν λόγω έργου αναμένεται όπως επιφέρει θετικές επιπτώσεις στον τουρισμό, αποτελώντας πόλο έλξης επισκεπτών, λόγω της ιδιαιτερότητας του εν λόγω έργου και των ευκολιών που αναμένεται να προσφέρει στους χρήστες του.
