Tην 31η Δεκεμβρίου 2020, τερματίστηκε το μορατόριουμ αναστολής δόσεων και χιλιάδες πελάτες των τραπεζών και των εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων που έκαναν χρήση του μέτρου θα πρέπει να αρχίσουν από τον Ιανουάριο την αποπληρωμή των δανείων τους.
Ήδη, τους προηγούμενους μήνες είχε αρχίσει σταδιακή προετοιμασία από τα καταστήματα των τραπεζών, που έβλεπαν έναν – έναν τους φακέλους των πελατών τους, για να προτείνουν βραχυπρόθεσμους ή μακροπρόθεσμους σχεδιασμούς για την ομαλή επάνοδο στην κανονικότητα της εξόφλησης δανείων, αλλά και για την υπερπήδηση προβλημάτων που πιθανό να προκαλεί σε πολλούς δανειολήπτες η επιδείνωση της οικονομικής τους κατάστασης, λόγω των επιπτώσεων από την ύφεση που προκαλεί εδώ και μήνες η πανδημία.
Στις περιπτώσεις που οι τράπεζας έκριναν ή προέβλεπαν ότι εκ των πραγμάτων θα είναι δύσκολη η κανονική καταβολή της μηνιαίας δόσης εισέρχονταν σε επαφή με τον πελάτη για να βρεθούν λύσεις, με στόχο να αποφευχθεί η δημιουργία νέας γενιάς μη εξυπηρετούμενων δανείων, ως απότοκο της πανδημίας του κορωνοϊού.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τι ισχύει για την αναστολή δόσεων
Τα προτεινόμενα σχέδια των τραπεζών, όπως ανέφεραν τραπεζικές πηγές στον «Φ», είναι κομμένα και ραμμένα στο σημερινό προφίλ του κάθε πελάτη, είτε αφορά νοικοκυριό, είτε επιχείρηση και για την εκπόνησή τους ακολουθούν τόσο τις οδηγίες του εγχώριου επόπτη (Κεντρική Τράπεζα Κύπρου) όσο και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η προσπάθεια συνεννόησης με τους δανειολήπτες θα συνεχιστεί και τις επόμενες μέρες και βδομάδες, ώστε σε κάποιους πελάτες που κρίνεται ότι πραγματικά και για αντικειμενικούς λόγους δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν από σήμερα στις υποχρεώσεις τους να προταθεί, για ένα χρονικό διάστημα, η καταβολή μόνο των τόκων των δανείων τους. Αν με τα εισοδήματα που έχουν σήμερα μπορούν να εκπληρώσουν αυτή την υποχρέωση και εφόσον στη συνέχεια διαπιστωθεί ότι είναι συνεπείς, υπάρχει πρόθεση να τους παραχωρηθεί η εναλλακτική λύση, στο πλαίσιο ενός ιδιωτικού μορατόριουμ, να αρχίσουν μετά από έξι μήνες ή ένα χρόνο ή ακόμη και μετά από δυο χρόνια να αποπληρώνουν κανονικά τη δόση τους.
Οι τράπεζες τονίζουν ότι δεν θέλουν να δημιουργήσουν κοινωνικά προβλήματα ή να προκαλέσουν ασφυξία στους πελάτες τους που επηρεάζονται άμεσα από τον κορωνοϊό, καθώς κάτι τέτοιο σε τελική ανάλυση θα πλήξει και τους ίδιους τους δανειστές.
Ξενοδοχειακή και εστίαση
Μεγάλο κεφάλαιο για τις τράπεζες αποτελούν τα ξενοδοχεία, με συνολικό δανεισμό κοντά στα €2 δισ. Οι πελάτες των τραπεζών αυτής της κατηγορίας είναι πολύ μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, μεσαίες αλλά και οι μικρότερες. Οι τράπεζες εδώ και καιρό έχουν αρχίσει επαφές με τους επιχειρηματίες – ξενοδόχους για να εξετάσουν τις λύσεις που μπορούν να βρεθούν για την σταδιακή αποπληρωμή των δανείων αυτών. Μια από τις λύσεις που εξετάζεται προβλέπει το εξής: Με την έναρξη της επόμενης τουριστικής περιόδου (η οποία εκτιμάται ότι εκτός δυσάρεστων και απρόοπτων εξελίξεων θα είναι ελαφρώς καλύτερη από εκείνην του 2020), οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις να αποπληρώνουν από τον Ιούνιο μέχρι τον Οκτώβριο τους τόκους που αναλογούν στα δάνεια τους. Φυσικά, όλα αυτά υπό την αίρεση να αρχίσει να ομαλοποιείται η κατάσταση στον τουριστικό τομέα και επίσης να δημιουργηθούν καλές προοπτικές για την πορεία του κλάδου μέσα στο 2022. Θυμίζουμε ότι ο υφυπουργός Τουρισμού Σάββας Περδίος έχει δηλώσει επανειλημμένα το τελευταίο διάστημα ότι η επάνοδος του κυπριακού τουρισμού στις επιδόσεις του 2018 και 2019 ίσως απαιτήσει τρία με τέσσερα χρόνια.
Ανάλογες διευθετήσεις αναμένονται να γίνουν και με τους επιχειρηματίες του χώρου εστίασης αλλά και με επιχειρηματίες που το αντικείμενό τους είναι συνυφασμένο με την τουριστική βιομηχανία. Το θέμα είναι πολύπλοκο για τον επιχειρηματικό κόσμο. Θα πρέπει πέρα από τις πληρωμές δανείων, να εκπληρώνουν και υποχρεώσεις προς τους προμηθευτές τους, κάποιες από τις οποίες έχουν παγώσει εδώ και μήνες. Αν, από τη μια, δεν αρχίσουν την αποπληρωμή των δόσεων τους θα αυξηθούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αλλά αν δεν αρχίσουν να εξοφλούν και να πληρώνουν τους προμηθευτές τους, θα δημιουργηθούν προβλήματα ρευστότητας στην αγορά, πέραν από τα προβλήματα ομαλής λειτουργίας των ίδιων των επιχειρήσεων.
Τραπεζικοί κύκλοι επισημαίνουν στον «Φ» ότι παράταση του υφιστάμενου μορατόριουμ καταβολής δόσεων δεν πρόκειται να υπάρξει και ο μόνος δρόμος για όλους είναι να βρεθούν λύσεις και να γίνουν βιώσιμες αναδιαρθρώσεις για όσους πελάτες δεν θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν τους επόμενους μήνες. Αυτό που αναφέρεται από τον τραπεζικό κόσμο είναι ότι σε όσους πελάτες έχουν σταθερά εισοδήματα και δεν έχουν τον φόβο της απόλυσης, όπως είναι οι εργαζόμενοι στο δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, τους ημικρατικούς οργανισμούς, οι εκπαιδευτικοί, οι τραπεζικοί υπάλληλοι και το προσωπικό στις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, δεν θα προσφερθεί δυνατότητα διακανονισμών.
