Οι φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναγκάζουν το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών (ΥΠΕΘΟ) της Ελλάδας να αναθεωρήσει προς τα πάνω τους δημοσιονομικούς στόχους για τα πρωτογενή πλεονάσματα και την αποκλιμάκωση του χρέους τη διετία 2025-2026, στο τελικό σχέδιο προϋπολογισμού που κατατίθεται σήμερα στη Βουλή.
Η Κομισιόν προβλέπει για φέτος πρωτογενές πλεόνασμα 4,3% του ΑΕΠ, έναντι 3,6% του ΑΕΠ που είχε εκτιμήσει το ΥΠΕΘΟ στο προσχέδιο προϋπολογισμού που εστάλη στις 15 Οκτωβρίου στις Βρυξέλλες. Η διαφορά του 0,7% του ΑΕΠ αντιστοιχεί σε περίπου 1,65 δισ. ευρώ πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου.
Ένα χρόνο νωρίτερα, για το 2024, η Επιτροπή προέβλεπε πρωτογενές πλεόνασμα 3,1% του ΑΕΠ έναντι πρόβλεψης 2,4% του ΑΕΠ από το ΥΠΕΘΟ. Τελικά, το πρωτογενές πλεόνασμα της προηγούμενης χρονιάς έφτασε στο 4,8% του ΑΕΠ ή 11,4 δισ. ευρώ, δημιουργώντας το υπερπλεόνασμα που επέτρεψε το πακέτο έκτακτων μέτρων ύψους 1,1 δισ. ευρώ το φετινό Πάσχα. Από αυτό το ποσό, τα 600 εκατ. ευρώ αντιστοιχούν στο επίδομα των 250 ευρώ τον μήνα για 1,44 εκατ. συνταξιούχους, ενώ περιλαμβάνεται και η επιστροφή ενός από τα 12 ενοίκια σε περίπου 950.000 νοικοκυριά χωρίς ιδιόκτητη κατοικία.
Για το 2026, η Επιτροπή προβλέπει για την Ελλάδα πρωτογενές πλεόνασμα 3,4% του ΑΕΠ, έναντι αρχικής πρόβλεψης 2,8% του ΑΕΠ από το ΥΠΕΘΟ. Η διαφορά 0,6% του ΑΕΠ αντιστοιχεί σε περίπου 1,56 δισ. ευρώ. Πρόσφατα, σε συνέντευξή του στο Bloomberg, ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης «αναθεώρησε» ανεπίσημα τον στόχο για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2026 στο 3,2% του ΑΕΠ, επίπεδο που ενσωματώθηκε στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού.
Ακόμη και με αυτή την αναθεώρηση, η διαφορά ανάμεσα στην πρόβλεψη του ΥΠΕΘΟ και της Επιτροπής παραμένει στο 0,2% του ΑΕΠ, δηλαδή περίπου 520 εκατ. ευρώ. Ωστόσο, η Επιτροπή υπολογίζει το ύψος των μέτρων που λαμβάνονται για τον επόμενο χρόνο στο 0,6% του ΑΕΠ με βάση το ονομαστικό κόστος, δηλαδή στα 1,76 δισ. ευρώ, και όχι με βάση το καθαρό δημοσιονομικό κόστος, το οποίο είναι 1,2 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι η πραγματική διαφορά στην πρόβλεψη φτάνει περίπου το 1,1 δισ. ευρώ και όχι τα 520 εκατ. μόνο, όπως προκύπτει από τους αρχικούς υπολογισμούς. Αν διορθωθεί εκ των υστέρων αυτή η απόκλιση, η πρόβλεψη της Επιτροπής για το πρωτογενές πλεόνασμα του 2026 θα διαμορφωθεί κοντά στο 3,7%-3,8% του ΑΕΠ.
Το χρέος
Στο μέτωπο του δημοσίου χρέους, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εμφανίζεται πιο απαισιόδοξη από το ΥΠΕΘΟ, κυρίως για τεχνικούς λόγους, αν και προβλέπει ότι το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης θα συνεχίσει να μειώνεται, φτάνοντας στο 138% του ΑΕΠ το 2027.
Το Υπουργείο Οικονομικών προβλέπει μείωση του χρέους από το 145% του ΑΕΠ φέτος στο 137,6% του ΑΕΠ το 2026. Στους υπολογισμούς της, όμως, η Επιτροπή είναι υποχρεωμένη να ενσωματώσει την προσαρμογή της Eurostat, η οποία από το 2024 προσθέτει στο χρέος τα 12,5 από τα 25 δισ. ευρώ των αναβαλλόμενων τόκων για το δάνειο των 90 δισ. ευρώ που έλαβε η Ελλάδα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) στο πλαίσιο του δεύτερου μνημονίου.
Η Ελλάδα –και, όπως δείχνουν οι αγορές– δεν «μετρά» αυτό το πρόσθετο χρέος στον ίδιο βαθμό, καθώς η αποπληρωμή του αναμένεται να ξεκινήσει σταδιακά από το 2032. Παράλληλα, η Επιτροπή δεν συνυπολογίζει την αντίστοιχη σταδιακή αποπληρωμή του δανείου των 52,9 δισ. ευρώ από τις χώρες της Ευρωζώνης, στοιχείο που επιβαρύνει τεχνικά τον λόγο χρέους/ΑΕΠ στις επίσημες προβλέψεις, χωρίς να αποτυπώνει πλήρως τη βελτίωση της δυναμικής του ελληνικού χρέους.
