Η σταδιακή άρση των περιορισμών λόγω πανδημίας την περσινή χρονιά έφεραν σημαντική αύξηση τόσο τις διελεύσεις από και προς τα κατεχόμενα, που σχεδόν πλησίασαν τα επίπεδα του 2019, αλλά και το εμπόριο διά μέσου της πράσινης γραμμής, που κατέγραψε τριψήφια αύξηση, σε ετήσια βάση, το 2022.
Αυτά μεταξύ άλλων προκύπτουν από την ετήσια έκθεση της ΕΕ σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή στην Κύπρο, στην οποία καταγράφεται επίσης και αύξηση σε επίπεδα ρεκόρ, πέρσι, του αριθμού ατόμων που διέρχονται παράτυπα από την πράσινη γραμμή, με την κατάσταση όσον αφορά την παράτυπη μετανάστευση να φαίνεται πιο ελεγχόμενο από τις περιοχές και οδούς που ελέγχουν οι Βρετανικές Βάσεις, όπου παρατηρήθηκε μείωση στον αριθμό παράτυπων μεταναστών.
Σε σχέση με το εμπόριο διαμέσου της Πράσινης Γραμμής το 2022, σύμφωνα με την έκθεση της ΕΕ, αυξήθηκε κατά 138% και ανήλθε σε αξία ρεκόρ άνω των 14,6 εκατ. ευρώ. Το 2021 η αντίστοιχη αξία ανήλθε σε περίπου 6,2 εκατ. ευρώ.
Οι αριθμοί, πάντως, που δίνουν οι Τ/Κ βάσει της έκθεσης είναι ακόμα μεγαλύτεροι. Συγκεκριμένα σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία του Τουρκοκυπριακού Εμπορικού Επιμελητηρίου, η συνολική αξία των εμπορευμάτων για τα οποία είχαν εκδοθεί συνοδευτικά έγγραφα ανήλθε πέρσι σε 16.697.514 ευρώ, σε σχέση με 6.836.060 ευρώ το 2021.
Σε σύγκριση με το 2021, πρόκειται για αύξηση κατά 144 % της συνολικής αξίας των εμπορευμάτων για τα οποία είχαν εκδοθεί συνοδευτικά έγγραφα, αναφέρει η έκθεση. Σύμφωνα, όμως, με στατιστικά στοιχεία της Κυπριακής Δημοκρατίας, η συνολική εμπορική αξία των εμπορευμάτων με συνοδευτικά έγγραφα που διέσχισαν την Πράσινη Γραμμή αυξήθηκε κατά 138% το 2022, σε 14.647.241 ευρώ (προηγουμένως 6.151.022 ευρώ).
Σύμφωνα με την έκθεση, τα οικοδομικά και κατασκευαστικά υλικά παρέμειναν το πιο εμπορεύσιμο είδος, ακολουθούμενο από έπιπλα, πλαστικά, ψηφιδωτά και μάρμαρα.
Πάντως, στην αύξηση του εμπορίου δεν αποκλείεται να συνέβαλε και η περίληψη νέων επιτρεπομένων προϊόντων, με την ΕΕ να σημειώνει πως συνεχίστηκαν στο μεταξύ και οι επαφές και μάλιστα σημειώθηκε πρόοδος όσον αφορά και τη διέλευση μεταποιημένων τροφίμων μη ζωικής προέλευσης. Για τα νέα προϊόντα, αναφέρει πως στις 7 Ιουνίου 2022 το Υπουργείο Υγείας της ΚΔ εξέδωσε εγκύκλιο για το εμπόριο μέσω της Πράσινης Γραμμής, δίδοντας πράσινο φως σε έξι προϊόντα – ελαιόλαδο, χαλβά, μαρμελάδα, φρέσκους χυμούς πορτοκαλιού και ροδιού, ταχίνι και χαρουπόμελο- υπό την προϋπόθεση ότι τα προϊόντα αυτά συμμορφώνονται με το σχετικό κεκτημένο.
Η Επιτροπή με την έκθεση της χαιρετίζει την πρόοδο αυτή και όπως αναφέρει θα συνεχίσει τον διάλογό της με τις αρχές της ΚΔ για την άρση της απαγόρευσης του εμπορίου άλλων τύπων μεταποιημένων τροφίμων μη ζωικής προέλευσης.
Παραμένουν εμπόδια, επισημαίνει η Κομισιόν
Για μια ακόμα χρονιά η έκθεση καταγράφει, πάντως, εμπόδια και δυσκολίες όσον αφορά το εμπόριο διά μέσου της Πράσινης Γραμμής. Μεταξύ άλλων σημειώνει πως το ζήτημα των τουρκοκυπριακών εμπορικών οχημάτων που διέρχονται προς τις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση περιοχές δεν έχει ακόμη επιλυθεί μέχρι σήμερα και πως κανένα τουρκοκυπριακό επαγγελματικό όχημα βάρους άνω των 7,5 τόνων δεν μπορεί να διασχίσει τη γραμμή εάν δεν διαθέτει έγγραφα πλήρως συμβατά με το κεκτημένο, που έχουν εκδοθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία.
Αναφέρει για το θέμα όμως πως οι αρχές της ΚΔ ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι έχουν θεσπίσει μέτρα για να διευκολύνουν τη διαδικασία απόκτησης πιστοποιητικών τεχνικού ελέγχου και επαγγελματικών αδειών οδήγησης από τους Τουρκοκύπριους, με την έκθεση να παρατηρεί πως μια λύση στο ζήτημα θα συνέβαλλε σημαντικά στην αύξηση του επιπέδου του εμπορίου, καθώς θα διευκόλυνε τη μεταφορά αγαθών και περαιτέρω θα ενισχύσει τις επαφές μεταξύ των Κυπρίων οικονομικών φορέων, συμβάλλοντας έτσι σημαντικά στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων.
Η Επιτροπή παρατηρεί ακόμα ότι, όπως και στο παρελθόν, οι Τουρκοκύπριοι έμποροι συνέχισαν να αναφέρουν δυσκολίες στην αποθήκευση των προϊόντων τους σε καταστήματα και στη διαφήμιση των προϊόντων και των υπηρεσιών τους στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση περιοχές, γεγονός που εμποδίζει το εμπόριο, όπως υποστηρίζουν. Επιπλέον, αναφέρθηκε ότι οι έμποροι και από τις δύο κοινότητες αντιμετωπίζουν διάφορα διοικητικά προβλήματα όταν επιθυμούν να συναλλάσσονται με την άλλη κοινότητα.
«Για παράδειγμα, οι Τουρκοκύπριοι που συναλλάσσονται μέσω της Πράσινης Γραμμής αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο άνοιγμα λογαριασμών σε τράπεζες στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση περιοχές», αναφέρεται. Η Επιτροπή θεωρεί, πάντως, και το καταγράφει στην έκθεση της, ότι η άρση των εμποδίων στο εμπόριο θα συμβάλει στην περαιτέρω αύξηση του εμπορίου μέσω της Πράσινης Γραμμής. Την ίδια ώρα χαιρετίζει και τη συνεχιζόμενη συνεργασία των δύο Επιμελητηρίων, με σκοπό να αποφέρουν οικονομικά οφέλη στις δύο κοινότητες.
Αυξήθηκε και προς τα κατεχόμενα
Η έκθεση της ΕΕ σημειώνει επίσης πως, αν και δεν καλύπτεται από το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή, το εμπόριο από τις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση περιοχές προς το κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου αυξήθηκε κατά περίπου 69%, από 420.253 ευρώ το 2021 σε 711.133 ευρώ το 2022, σύμφωνα με στοιχεία του Κυπριακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου. Με τη σημείωση ότι το εμπόριο από τις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση περιοχές προς τα κατεχόμενα αντιπροσωπεύει για το ’22 το 4,9% του εμπορίου προς την αντίθετη κατεύθυνση, δηλαδή από τα κατεχόμενα προς τις ελεύθερες περιοχές. Το ίδιο ποσοστό το 2021 ανερχόταν στο 6,8 %.
