Σίγουρα θα βοηθήσει, μπορεί να φύγουν οι μεσάζοντες, μπορεί οι νέοι να ασχοληθούν με πράματα που έφτιαχναν και άφησαν οι δικοί τους, ήταν το σχόλιο του Ανδρέα Ορφανού για την επιχειρούμενη αναγνώριση και νομιμοποίηση της οικοτεχνίας. Παραγωγός και ο ίδιος, αφού πουλά ήδη σουσιούκο κι άλλα προϊόντα που φτιάχνει με τη σύζυγό του, ο κοινοτάρχης Τριμίκλινης βλέπει θετικά την όλη προσπάθεια που κορυφώθηκε στις αρχές του χρόνου, όταν το σχετικό νομοσχέδιο για αναγνώριση της οικοτεχνίας τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση από το Υπουργείο Ενέργειας, η οποία θα κρατήσει μέχρι το τέλος του μήνα.
Ο κ. Ορφανός υποστήριξε πως η διευκόλυνση της πώλησης αλλά και εμπορίας προϊόντων που φτιάχνονται στις κοινότητες, σε σπίτια ή άλλες εγκαταστάσεις, θα βοηθήσει στην ενίσχυση της επισκεψιμότητας των ορεινών αλλά και της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην ύπαιθρο. Η ενίσχυση αυτή, εκτίμησε, θα μπορούσε να ληφθεί υπόψη και από τους νέους, προκειμένου να μην εγκαταλείπουν τα χωριά τους, αφού θα τους διασφαλίζει ένα επιπρόσθετο εισόδημα εφόσον ασχοληθούν και οι ίδιοι με την οικοτεχνία και νοουμένου ότι θα υπάρξει η αναγκαία στήριξη από το κράτος.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Τα ορεινά να ετοιμάζονται για τουρίστες
Με το νομοσχέδιο που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, η οικοτεχνία μπαίνει σε συγκεκριμένο πλαίσιο και, με αυτό, στην ουσία νομιμοποιείται η παραγωγή και διάθεση προϊόντων που παρασκευάζονται σε διάφορα υποστατικά, τα οποία θα μπορούν υπό προϋποθέσεις και σε μικρές ποσότητες να διατίθενται όχι μόνο στα σπίτια των παραγωγών και στα δικά τους μαγαζιά αλλά και σε υπεραγορές. Οι συγκεκριμένες «μικρές ποσότητες» ορίζονται στο προσχέδιο της νομοθεσίας ως εξής:
• Για οικοτεχνικά προϊόντα φυτικής προέλευσης, ποσότητα που δεν ξεπερνά τα πέντε χιλιάδες κιλά (5.000 kg) ή πέντε χιλιάδες λίτρα (5.000L) ετησίως, ανάλογα με την περίπτωση, και, ειδικότερα για τους οίνους, ποσότητα που δεν ξεπερνά τα τρεις χιλιάδες λίτρα (3000L) ετησίως και για τη ζιβανία ποσότητα που δεν ξεπερνά τα χίλια λίτρα (1000L) ετησίως,
• Για χειροτεχνικά προϊόντα οικοτεχνικής δραστηριότητας, αριθμός που δεν ξεπερνά τα πενήντα (50) τεμάχια ημερησίως.
• Για οικοτεχνικά ζωικά προϊόντα, όσον αφορά τα πουλερικά, κουνέλια και περιστέρια, προϊόντα με βάση το νωπό γάλα, νωπά αλιευτικά προϊόντα και σαλιγκάρια, τις ποσότητες που ορίζονται στους Κανονισμούς 401/2013.
• Για ωμά αλλαντικά, ποσότητα που δεν ξεπερνά τα πενήντα κιλά (50kg) ημερησίως.
Στο σπίτι αλλά με ετικέτα
Με το πλαίσιο που θα δημιουργηθεί, θα νομιμοποιηθεί μεν η οικοτεχνία και η παραγωγή προϊόντων, ακόμα και σε οικίες στα ορεινά, ωστόσο την ίδια ώρα τίθενται προϋποθέσεις προς αυτήν την κατεύθυνση. Τέτοιες είναι αυτές που σχετίζονται μεταξύ άλλων με θέματα υγιεινής. Επιπλέον, τα τρόφιμα θα πρέπει να φέρουν ετικέτα, «επισήμανση» συγκεκριμένα, που σύμφωνα με το νομοσχέδιο σημαίνει «μνεία, ένδειξη, εμπορικό ή βιομηχανικό σήμα, εικόνα ή σύμβολο, που αναφέρεται σε τρόφιμο και φέρεται σε συσκευασία, έγγραφο, πινακίδα, ετικέτα, δακτύλιο ή περιλαίμιο, που συνοδεύει ή αναφέρεται στο τρόφιμο αυτό και περιλαμβάνει αναφορά στα συστατικά του τροφίμου και τις ημερομηνίες παραγωγής και λήξης».
Το νομοσχέδιο καθορίζει επίσης και τον ορισμό της οικοτεχνικής δραστηριότητας, καταγράφοντας ως τέτοια τη δραστηριότητα που περιλαμβάνει την παραγωγή από μεταποίηση, σήμανση και απευθείας διάθεση μικρών ποσοτήτων προϊόντων οικοτεχνίας. Τα δε προϊόντα οικοτεχνίας αφορούν μεταξύ άλλων οικοτεχνικά προϊόντα φυτικής προέλευσης, προϊόντα από το μέλι και οικοτεχνικά ζωικά προϊόντα, το πρωταρχικό συστατικό των οποίων έχει ως χώρα καταγωγής ή τόπο προέλευσης την Κύπρο, καθώς και χειροτεχνικά προϊόντα οικοτεχνικής δραστηριότητας.
Ως γεωργικά προϊόντα φυτικής προέλευσης ορίζονται τα εξής: Προϊόντα της αμπέλου, περιλαμβανομένων οίνων, ζιβανίας, σουτζούκου, κιοφτερίου, παλουζέ και εψήματος, γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες, προϊόντα από την τριανταφυλλιά, προϊόντα της ελιάς και του ελαιολάδου, εξαιρουμένης της εμφιάλωσης ελαιολάδου, δημητριακά προϊόντα, αρτοσκευάσματα και ζυμαρικά, προϊόντα της χαρουπιάς, προϊόντα με μέλι και/ή ξηρούς καρπούς, προϊόντα της συκιάς και αποξηραμένα φρούτα και αρωματικά φυτά.
Ως οικοτεχνική εγκατάσταση, που θα πρέπει για διάθεση προϊόντων να εγγράφεται στο μητρώο που θα δημιουργηθεί, ορίζονται ως τέτοιες η ιδιωτική κατοικία, η μικρή οικοτεχνική μονάδα, άλλη εγκατάσταση, όπως αυτή ορίζεται από τους Κανονισμούς Κ.Δ.Π. 401/2013 ή κρεοπωλείο, που βρίσκεται εκτός αστικών περιοχών της Δημοκρατίας και όπου ασκείται οικοτεχνική δραστηριότητα. Οι πρόνοιες της νομοθεσίας που εξετάζεται θα εφαρμόζεται στην παραγωγή από τη μεταποίηση σε οικοτεχνικές εγκαταστάσεις και τη διάθεση απευθείας στον τελικό καταναλωτή, σε υποστατικά ή σε λαϊκή αγορά μικρών ποσοτήτων προϊόντων οικοτεχνίας και αρμόδιοι φορείς και αρχές για την νομοθεσία πέραν του CYS θα είναι η Υπηρεσία Βιομηχανίας και Τεχνολογίας του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας όσον αφορά τις Οικοτεχνικές Εγκαταστάσεις που είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Οικοτεχνικών Εγκαταστάσεων Παραγωγής Χειροτεχνικών Οικοτεχνικών Προϊόντων, οι Κτηνιατρικες Υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος όσον αφορά τις Οικοτεχνικές Εγκαταστάσεις που είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Καταχωρημένων Εγκαταστάσεων Τροφίμων Ζωικής Προέλευσης και οι Υγειονομικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας, όσον αφορά τις Οικοτεχνικές Εγκαταστάσεις που είναι εγγεγραμμένες στο Μητρώο Οικοτεχνικών Εγκαταστάσεων Οικοτεχνικών Προϊόντων Φυτικής Προέλευσης και Οικοτεχνικών Προϊόντων από το μέλι.
Οι προϋποθέσεις
Βάσει των όσων προωθούνται, πριν από την έναρξη λειτουργίας οικοτεχνικής εγκατάστασης θα απαιτείται η εγγραφή στο Μητρώο Οικοτεχνικών Εγκαταστάσεων που θα τηρεί ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης. Ωστόσο, η οικοτεχνική εγκατάσταση που θα έχει εγγραφεί στο μητρώο θα δύναται να διαθέτει οικοτεχνικά προϊόντα με τον ατομικό αριθμό μητρώου, εφόσον πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Σε αυτές, πέραν της εγγραφής στο μητρώο, περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων και τα εξής για τις οικοτεχνικές εγκαταστάσεις:
• Να πληροί τις πρόνοιες της υφιστάμενης νομοθεσίας της Δημοκρατίας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη παραγωγή, μεταποίηση, συσκευασία, διάθεση, διακίνηση και έκθεση οικοτεχνικών προϊόντων,
• Η επισήμανση των οικοτεχνικών προϊόντων ζωικής προέλευσης και οικοτεχνικών προϊόντων φυτικής προέλευσης να είναι σύμφωνη με τις διατάξεις των Κανονισμών Κ.Δ.Π. 401/2013 ή των Κανονισμών Κ.Δ.Π. 307/2009, ανάλογα με την περίπτωση και του περί Τροφίμων (Έλεγχος και Πώληση) Νόμου και των δυνάμει αυτού εκδιδομένων Κανονισμών και Διαταγμάτων και των οδηγιών ή κανονισμών ή αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι σε ισχύ.
• Όσον αφορά οικοτεχνικά προϊόντα οικοτεχνικής εγκατάστασης, που είναι εγγεγραμμένη στο Μητρώο Οικοτεχνικών Εγκαταστάσεων Ζωικών Οικοτεχνικών Προϊόντων ή στο Μητρώο Οικοτεχνικών Εγκαταστάσεων Οικοτεχνικών Προϊόντων Φυτικής Προέλευσης και Οικοτεχνικών Προϊόντων από το μέλι, να υπάρχει πλήρης συμμόρφωση προς τις γενικές απαιτήσεις υγιεινής και ασφάλειας των τροφίμων, όπως καθορίζονται στις Οδηγίες Ορθής Υγιεινής Πρακτικής για Οικοτεχνικές Εγκαταστάσεις που εκδίδεται από τον Διευθυντή των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών ή τον Προϊστάμενο των Υγειονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου.
Από τα πιο πάνω, προκύπτει ότι σημαντικές παράμετροι για την εφαρμογή του νόμου που προωθείται θα διευκρινίζονται με σχετικές οδηγίες που θα εκδοθούν στη συνέχεια. Όπως εξάλλου αναφέρεται στο ίδιο το νομοθέτημα «έκαστη αρμόδια αρχή, ανάλογα με το αν η οικοτεχνική εγκατάσταση είναι εγγεγραμμένη στο Μητρώο Οικοτεχνικών Εγκαταστάσεων Ζωικών Οικοτεχνικών Προϊόντων ή στο Μητρώο Οικοτεχνικών Εγκαταστάσεων Οικοτεχνικών Προϊόντων Φυτικής Προέλευσης και Οικοτεχνικών Προϊόντων από το μέλι ή στο Μητρώο Οικοτεχνικών Εγκαταστάσεων Χειροτεχνικών Οικοτεχνικών Προϊόντων, δύναται να εκδίδει οδηγίες, κατόπιν προηγούμενης δημόσιας διαβούλευσης, με τις οποίες καθορίζονται οι λεπτομέρειες και εξειδικεύεται ο τρόπος εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος Νόμου και οι οποίες είναι δεσμευτικές και υποχρεωτικές ως προς την εφαρμογή τους για τα πρόσωπα προς τα οποία απευθύνονται».
Οι εν λόγω οδηγίες δύναται να ρυθμίζουν ειδικότερα τη ρύθμιση διαδικαστικών και τεχνικών θεμάτων, την ορθή υγιεινή πρακτική για οικοτεχνικές εγκαταστάσεις, την υιοθέτηση προγραμμάτων εκπαίδευσης των υπεύθυνων εγκαταστάσεων στην βασική υγιεινή τροφίμων, την υιοθέτηση σχεδίων ενισχύσεων, χορηγιών, ωφελημάτων ή κινήτρων προς οικοτεχνικές εγκαταστάσεις και τη ρύθμιση προθεσμιών και επιβολής διοικητικών προστίμων για παραβάσεις.
Μητρώο οικοτεχνίας και υποχρεωτική εγγραφή
Βάσει των όσων αναφέρονται στο νομοθέτημα, σκοπός του νόμου που ετοιμάστηκε με τη συνεργασία του Υπουργείου Ενέργειας, του Υφυπουργείου Τουρισμού, του Επιτρόπου Ανάπτυξης Ορεινών Κοινοτήτων και άλλων συναρμόδιων υπουργείων, είναι «ο καθορισμός των όρων και απαιτήσεων παραγωγής από μεταποίηση και διάθεσης οικοτεχνικών προϊόντων και των προϋποθέσεων για την υποχρεωτική εγγραφή οικοτεχνικών εγκαταστάσεων σε σχετικό μητρώο που θα λειτουργεί και θα τηρεί ο Κυπριακός Οργανισμός Τυποποίησης (CYS).
Σκοπός της τήρησης του Μητρώου είναι η υποχρεωτική εγγραφή όλων των οικοτεχνικών εγκαταστάσεων που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις και η τήρηση όλων των απαραίτητων πληροφοριών για τη λήψη αποφάσεων, την οικονομική ενίσχυσή τους και την άσκηση πολιτικής, καθώς επίσης και για οποιαδήποτε άλλη νόμιμη χρήση από τις Αρμόδιες Αρχές και από άλλους συναρμόδιους φορείς. Όπως εκτιμά το Υπουργείο Εμπορίου, με τη θεσμοθέτηση της οικοτεχνίας μικρές μονάδες που διεξάγουν τις εργασίες τους από το σπίτι, θα μπορούν με την εγγραφή τους στο μητρώο να εξασφαλίζουν χορηγίες και να πωλούν στη λιανική αγορά τα προϊόντα τους, κάτι που εκτιμάται ότι θα βοηθήσει στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στις περιοχές της υπαίθρου, ειδικά στους τομείς των παραδοσιακών προϊόντων, αλλά και στη συγκράτηση και προσέλκυση πληθυσμού, κυρίως, στις ορεινές περιοχές.
Πρόστιμα για παραβίαση της νομοθεσίας
Όσον αφορά στα πρόστιμα, το νομοθέτημα προβλέπει μεταξύ άλλων πως «πρόσωπο το οποίο λειτουργεί εγκατάσταση παραγωγής, μεταποίησης ή διάθεσης προϊόντων οικοτεχνίας που δεν είναι καταχωρημένη στο μητρώο σύμφωνα με τον παρόντα Νόμο, είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τα χίλια ευρώ (€1,000)». Το νομοθέτημα προβλέπει επίσης πως «πρόσωπο το οποίο, μετά από σχετική ειδοποίηση από τον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης (CYS) ή από Αρμόδια Αρχή, αρνείται, παραλείπει ή αμελεί να εκπληρώσει υποχρεώσεις που προκύπτουν βάσει των διατάξεων του Νόμου και των δυνάμει αυτού εκδιδόμενων Οδηγιών, είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τα χίλια ευρώ (€1,000)».
